احمد اسکندری چهلمین سالروز فرمان حمله به کردستان
• در نخستین روزهای پس از روی کار آمدن جمهوری اسلامی و طی اولین دیدارهای هیأت های مذاکره کننده در مهاباد 'مسئله کردستان' میتوانست بدون خشونت و خونریزی و با احترام به حقوق مردم کردستان حل شود و در نتیجه موجب استحکام دموکراسی در ایران بشود. چهل سال بعد و علیرغم تمام اقدامات سرکوبگرانه، صورت مسئله همچنان به جای خود باقی است
"تحصیلِ زبان مادری" یا "تحصیل به زبان مادری" – کدام موجّه است؟! ابوالقاسم گلستانی
• شایان ذکر است که در ایران قومی به نام فارس وجود ندارد، و اصطلاح "فارس" به افراد، گروه ها و جمعیت هایی اطلاق می شود که زبان مادری شان صرف نظر از لهجه و گویش، فارسی است. به همین دلیل، نگارنده در اینجا از اصطلاح "فارس زبان" استفاده کرده است. به تبع آن، کاربرد اصطلاح "غیر فارس" نیز نادرست است و می توان به جای آن اصطلاح "غیر فارس زبان" را به کار بست
پروین ملک آموزش به زبان مادری و یا آموزش زبان مادری
• چرا برای آموختن خواندن و نوشتن به کودکان، از زبانی که برایشان آسان تر است استفاده نکنیم؟ محدود شدن کودکان از این روند طبیعی، توانایی کودکان را به تحصیل کم میکند و آنها را از برقراری ارتباط طبیعی با محیط اطراف خود ناتوان می سازد. زبان - بازتاب دهنده اندیشه، فرهنگ، آداب و رسوم مردمانی است که بدان زبان سخن میگویند
آلان گوران نفهمیدن زبان فارسی؛ از "تهدید برای هویّت ملّی و امنیّت کشور" تا "مَرضی نیازمندِ دخالتِ بالینی"
• دولت در ایران با ارائه ی تعریفی تک بُعدی از هویّت ملّی و در راستای تحقق بخشیدن به ایده آل "یک کشور، یک زبان، یک ملّت" تضعیف سیستماتیک زبانهای غیرفارسی را جزو اولویت های اساسی خود قرار داده است. با القای زبان فارسی به عنوان "زبان معیار" و قراردادن آن به عنوان "زبان رسمی" بلامنازع کشور، و با برچسپ زدن به سایر زبانهای موجود آنها را از سیستم آموزشی حذف کرده است
مدیرمسئول و صاحب امتیاز مجله ترکزبان ایشیق: حتی کتابفروشیهای مستقل از پخش مجلات زبان مادری طفره میروند
• از هر طرفی گلوی مطبوعات مستقل تحت فشار است. گویی که دغدغه تمام آدمها در این مملکت این است که آخرین نفسهای مطبوعات مستقل را خفه کنند. مطبوعات مستقل چه در امر کاغذ چه چاپ و توزیع عملا با یک خسخس سینه و نفس تنگی مواجه هستند و مطبوعات زبان مادری دوبرابر بیشتر سختی میکشند و تنها چیزی که این وسط برای مطبوعات مستقل باقی مانده تحریریهشان است و آدمهایی که با عشق کارشان را ادامه میدهند.
معیار ارتجاع و ترقی خواهی در اپوزیسیون ایران
• عمده ترین تفاوت میان نظم سیاسی فدرال با نظم سیاسی متمرکز در ایران، وجود تضمین برای عملی شدن دمکراسی و تامین حقوق برابر اتنیکی در فردای جمهوری اسلامی است. اما در نظام سیاسی متمرکز هیچ تضمینی برای تحقق دمکراسی و تامین حقوق اتنیکی در آن وجود ندارد. هواداران نظام متمرکز با وعده و وعیدهای همیشگی و با تکیه بر عوامفریبی درصدد بازتولید استبدادی دیگر در فردای جمهوری اسلامی ایران هستند
یونس شاملی
شکست اندیشه "تربیت ایرانی" و تئوری "تجزیه طلبی"!
• کردها و دیگر ملل، که هیچ نقش سیاسی و حکومتی در سیستم فعلی ایران ندارند، نمی توانند عامل فروپاشی "ایران" باشند. آنانکه در طول چهل سال گذشته بجز زندان، چوبه های دار، تبعیض، استسمار، استعمار، ذوب هویتی سهمی از ایران نداشتهاند، عامل فروپاشی نیستند... آخوندها و شاگردان فوکلی آنها عاملان اصلی هستند، که سرزمین بزرگی را به غارت بردند و ایرانی پر از فحشا با انواع بیماریهای روحی و روانی از خود برجایی گذاشتند
ابراهیم فرشی
سیاست "نسل کشی فرهنگی" عامدانه جمهوری اسلامی در بلوچستان عبدالستار دوشوکی
• سوال اساسی اینجاست چرا علیرغم افزایش بودجه نظامی کشور و بخصوص افزایش ۴۲ درصدی بودجه سپاه پاسداران در سال ۹۷، و علیرغم اینکه بلوچستان محرومترین استان کشور از نظر بسیاری از شاخص های توسعه انسانی و اقتصادی و به ویژه آموزش و بازماندگی بیش از ۱۲۰ هزار کودک از تحصیل در بلوچستان، بودجه تحصیلی در منطقه بلوچستان (و نه سیستان که عمدتا شیعه مذهب هستند) عامدانه کاهش می یابد.
چند نکته در باره ی مسأله مّلی بطور کلّی و وضعیّتِ آن در ایران بطورِ خاص بیژن هیرمن پور
• قبولِ اصلِ «حقِ ملل در تعیینِ سرنوشتِ خود» و کنار گذاشتنِ تعریفِ مادّی و عینیِ «ملّت» این اصل را در واقع به تیغی در دستِ زنگیِ مست تبدیل میکند و وسیله ای میشود برایِ دادنِ غُسلِ تعمید به تمامِ دعواهایِ حیدری/ نعمتی ای که امپریالیستها و عُمّالِ محلیِ آنها، اینجا و آنجا، در دنیا به پا می کنند.
سوالاتی جدی
• فراخوان دهندگان ۱۸ شهریور از تحلیل عمق قضایا عاجز ماندند و فقط به رابطه لحظه ای، ایستا و در برابر چشم، بین مردم و جمهوری اسلامی و معادله "جمهوری اسلامی– مردم"، آنهم عمدتا در دوره "جنبش مقاومت خلق کرد" بسنده کرده؛ و رابطه احزاب گرایشات و طبقات متفاوت و تاثیرات آنها بر شکل دادن به افکار و حرکتهای مردم را، و تغییرات بنیادی در این میدان را طی پروسه "زمان" و این همه سال، در معادله وارد نکردند
ایرج فرزاد
تراکتور سازی و ناسیونالیسم تُرکی
• تیم تراکتورسازی مولد موج ناسیونالیسم ملی در بین تُرکها نیست و مسله ملی در آذربایجان بیش از صدسال است که همزمان با تاسیس دولت مدرن ملی فارس محور در ایران سابقه دارد و اصولاً واکنشی است به رسمیت یافتن همگانی و تحمیلی زبان فارسی همراه با تحقیر و انکار زبان تُرکی.
قهرمان قنبری
سربازان گمنام امام زمان و جنبش ملی دموکراتیک آذربایجان
• مهران بهاری عملیات شاخهی زیتون ارتش ترکیه در شمال غرب سوریه را بهانه کرده تا هرآنچه دل اش خواسته از جعل و دروغ و تهمت و لجن پراکنی از موضع نژادپرستانه ی «تورک گرا» علیه انقلاب مشروطه، نهضت خیابانی، پیشه وری، فرقه دموکرات آذربایجان، حکومت ملی آذربایجان، کردها، اقلیت های مذهبی و البته علیه چپ ها و... نثار کند
محمد آزادگر
آلان گوران تمامیت ارضی، کابوس مشترک روشنفکران ایرانی
• خانم بقراط در ادامه به خط و نشان کشیدن برای احزاب سیاسی ملیت های غیر فارس پرداخته و هشدار می دهد که آنها مبادا پا را از گلیم خود فراتر بگذارند چرا که آنها "در بهترین حالت فقط می توانند از سوی اعضای خود حرف بزنند و نه [حتی] ازسوی مردم یک استان". این درحالی است که ایشان خود را نماینده تمام هشتاد میلیون جمعیت ساکن ایران و حتی کل بشریت فرض کرده، پند و اندرز می دهند
محبوب تیشه زبان فارسی چطور در ایران تفوق یافت؟ نگاهی به مناظره ی ضیاء صدرالاشرافی و محمد امینی در برنامه ی پرگار
• بهتر است به این توطئه ی بدشگون تحقیر مللی که قرنها با هم زیر یک آسمان زیسته اند پایان بدهیم و تلاش کنیم تا علت عقب ماندگی میهن مشترک را درک کنیم. چرا که با تحقیرهای آقای امینی نه عرب این مملکت به عنصر بیگانه تبدیل میشود و نه ترک این مملکت و نه هیچ ملت غیرفارس دیگری
تغییر در ایران و رویکرد کوردستان: ایران دیگر نامه ی سرگشاده ی جمعی از فعالان کرد
• تعبیر پیشنهادی، “ ایران دیگر” است. ایرانی که در آن همه هویتها احساس امنیت و ارزش وجودی خود را احساس کنند. در "ایران دیگر" مفاهیم و تعابیری معنادار خواهد بود که به جزایر پراکنده در ایران بگوید که شما وجود دارید و ما شما را با آنچه که هستید قبول می کنیم نه آنچه که مطلوب ماست. در چنین ایرانی، اختیار باید جایگزین انتخاب شود تا بلکه خشونت دولتی پایان بپذیرد. به عبارتی دیگر این امکان فراهم شود که همه طرف ها در پروسه ای اختیاری، هویتی به نام ایرانی را قبول کنند
مصاحبه علی یونسی دستیار رئیس جمهور؛ تکرار سیاست انکار هویت جمعی ملیت ها در ایران
• اظهارات علی یونسی، وزیر پیشین اطلاعات و مشاورکنونی رئیسجمهوری در امور اقوام و اقلیتها در گفتگو با روزنامه "قانون" اعتراض نیروهای مترقی، مدافعان حقوق ملی و از جمله فعالان تُرک و کُرد را بر انگیخته است. تعبیر همه معترضان از سخنان یونسی این است که مشاور رئیس جمهور در گفتگو با "قانون" به انکار هویت جمعی ملیت ها ی غیر فارس در ایران پرداخته است.
"مرکز همکاری احزاب کردستان ایران" ابزار و نه هدف!
• نام این مرکز با درایت و هوشیاری و با پسوند "کردستان ایران" انتخاب شده است. شاید اعتراضات تودهای اخیر مناطق مختلف ایران در این امر بی تاثیر نبوده باشد، که کردستان ایران همگام با مردم سایر مناطق ایران است که می تواند وزن و اتوریته خود در جنبش سراسری و در تغییرات بنیادی در نظام سیاسی ایران در آینده را دوچندان کند. همچنین این پسوند در پیوند و ارتباط با اپوزیسیون ایرانی و جلب و جذب همکاری و اتحاد آنان و در عین حال شناساندن این مرکز به جهان خارج و از جمله اروپا و آمریکا و جلب توجه و همکاری آنان نیز، مناسبترین است.
اردلان فرجی
نقش زبان مادری در توسعه صلح و تفاهم
• آموزش زبان مادری کلیدی است برای بازکردن قفل آموزش، پیشرفت و توسعه برای همه. از آنجایی که ما در جهانی چند زبانی زندگی میکنیم مردم از زبانهای مختلف برای ارتباطات اجتماعی استفاده میکنند. امروزه این روش عادی زندگی است. با این حال نظام اموزش ایران این واقعیت چند زبانه بودن مردم ایران را نادیده میگیرد
مجید حقی
دو یادداشت دیگر در نقد نوشته ی رضا کعبی و پیام اخیر اشرف دهقانی
• رضا کعبی مانع جدی و سد راه حل “مساله کورد” را با عباراتی بسیار محافظه کارانه و ملاحظه کارانه مثل “ندانم کاری”، “سیاستهای تک روانه”، و “دل بستن به سیاستهای جهانی” در “درون کوردها” توصیف کرده است. سوال این است: چه مانعی و چه منافعی در ماجرا دخیل اند تا نیروهای”درون” در “باشور”، با همه امکانات و “نیروی پیشمرگ کوردستان” که در اختیار دارند، از یاری رساندن به؛ و پشتیبانی از مقاومت مردم عفرین خود را کنار بکشند؟
مفصل بندی طبقه و مرکز- پیرامونی شدگان
• شکاف بین مرکز و پیرامونی شدگان در طول تاریخ به اصطلاح مدرن این کشور مرتبا افزایش یافته است تا جایی که بخش های عمده ای از روشنفکران بومی- ملی مناطقی از کشور (به ویژه آذربایجان، کردستان، خوزستان و بلوچستان) به موضع ابراز بی تفاوتی آشکار به سرنوشت همگانی کشور سوق داده شده اند. در این رویارویی بین روشنفکران مرکز و روشنفکران مردمان و مناطق پیرامونی شده، دو مدعا روی میز است
محبوب تیشه
تاملی در مسله ملی: چرا فارسها تجزیه طلب نمی شوند!
• چرا فارسها تجزیه طلب نمی شوند این است که فارسها در ایران احساس تبعیض نمی کنند. یعنی شرایطی در ایران سوای سیستم آن موجود است که فارسها در آن احساس تبعیض نمی کنند که علائق تجزیه طلبی و گریز از مرکز در آنها رشد بکند.
"حق تعیین سرنوشت" (۳)
• تعیین موضع برای چپ در قبال پروبلماتیک ناسیونالیسم و تبیین نسبت خویش با هر مورد مشخص آن، از آن رو بغرنج است که احساس مسئولیت وی در قبال کشورش منطقاً نباید از سوگیری وی به سود ناسیونالیسم خودی در برابر ناسیونالیسم دیگر بگذرد. چپ هر کشوری، دوستدار مردمان خویش است اما مقدمتاً به عنوان یک واقعیت از همه بشریت و بخشی جدا ناپذیر از جهان و نیز هم سرنوشت با آن و نه که از جنس بالا بردن دیوار خودی علیه غیر خودی!
بهزاد کریمی
پاسخ به پرسشی که پاسخ نگرفت! یادداشتی بر برگزاری رفراندوم استقلال در کردستان عراق
• نتایج سیاسی حاصل از این رفراندوم هرچند قابل پیش بینی نیست اما مهم است. حداقل به نظر نمی رسد که در کوتاه مدت – طی چند سال آینده – کردستان به سمت جدایی و تشکیل دولت جداگانه برود و یا عراق با جنگ داخلی دیگر روبرو شود. بارزانی دنبال تثبیت موقعیت داخلی خود و امتیاز گیری از دولت مرکزی است. دولت های ترکیه و ایران نیز در موقعیتی نیستند که بخواهند یا بتوانند مستقیم با این مسئله سرشاخ شوند
امید بهرنگ
تحولات کردستان عراق، کمونیست ها و ناسیونالیسم کرد
• این دوره و وقایع کردستان عراق و جایگاهی که احزاب سیاسی مختلف گرفتند، موقعیتی که هر حزب سیاسی در دل این اوضاع برای خود انتخاب کرد و صفبندی هایی که حول واقعه دردناک کردستان عراق شکل گرفت، بار دیگر پرده از چهره ریاکارانه ناسیونالیستهای چپ برداشت. این اوضاع بار دیگر زبان بریده و قلمهای شکسته آنها در تعرض به ناسیونالیست کرد، در دل افتضاح سیاسی بزرگی که احزاب طالبانی و بارزانی بوجود آوردند، را نشان داد
خالد حاج محمدی
تحولات اقلیم کردستان عراق و تاثیرات آن بر حال و آینده صحنه سیاسی عراق و منطقه گفتگوی گروه کار قومی - ملی فدائیان (اکثریت) با رضا اکرمی
• همانطورکه می بینیم و خبر می رسد تلاشهای چندگانه ای از خارج از منطقه، و جناحهای مختلف در عراق و همین طور در صفوف خود نیروهای کرد در جریان است. ما به عنوان یک ناظر از راه دور نمی توانیم نسبت به پیشرفت و دامنه آنها ارزیابی ای داشته باشیم اما نشانه هائی هست که حتی بخشی از حامیان بین المللی اقلیم کردستان هم که جانبدار استقلال هستند به شدت بر لزوم مذاکره و حل مسالمت آمیز مسئله تأکید می کنند
طرح از رضا...
• بهزاد کریمی