• سیاستمداران باید بخشِ بسیار کوچکی از مشتریان این شرکتها و بهشت های مالیاتی باشند. مشتریان اصلی این مراکز عمدتاً سوپر میلیاردرهای کشورهای غربی هستند که برای فرار از پرداخت مالیات، سرمایه هایشان را به این مکانها منتقل می نمایند. تا کنون نه نشریهٔ زوددویچه زایتونگ که دریافت کنندهٔ اصلی این اسناد بوده است و نه دیگران اسامی این افراد را منتشر ننموده اند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
پنج‌شنبه  ۱۹ فروردين ۱٣۹۵ -  ۷ آوريل ۲۰۱۶

خبر اسناد موسوم به پاناما پوششِ خبری گسترده ای یافت. نحوهٔ این پوشش توسط رسانه های جریان اصلی حاوی نکاتی است که مایلم با خوانندگان عزیز در میان بگذارم. از میان این رسانه ها و برای مثال بی بی سی انگلیسی را ملاک می گیریم.

فساد گسترده در جهان و علل آن از نظر این رسانه ها

نحوهٔ پوشش این اخبار توسط بی بی سی (به روال معمولِ رسانه های جریان اصلی) بگونه ای است که فساد را معلولِ حرص و آز زیاده از حد چند نفر و وجود دولتها و یا شرکتهایی قلمداد می نمایند که پایبندِ قواعد و مقرارت بین المللی نیستند. برای اینکه کلی گویی نکرده باشم، به گزارشی اشاره می نمایم که در آن یکی از مصاحبه شوندگان بی بی سی دولت پاناما را به عدم شفافیت و عدم پایبندی به قواعد و مقررات متهم می نمود. بی بی سی حتماً به یاد می آورد که کمتر از سه دهه پیش، آمریکایی ها ضمن اشغال پاناما مانوئل نوریگا (فرمانده نظامی وقت پاناما) را دستگیر و به آمریکا منتقل نمودند جایی که سالها در زندان ماند تا نهایتاً به فرانسه فرستاده شد تا برای جرایمی در آنجا محاکمه شود. اینکار به آنصورتی که همسالان من به یاد دارند براحتی آب خوردن انجام پذیرفت ولی امروز دولت پاناما توان آن را دارد که سیستم مالی و بانکی دنیا را چنان به سخره بگیرد که یازده میلیون سند تخلف فقط توسط یک شرکتِ حقوقی پانامایی بنام موساک فونسکا در عرض چند دقیقه افشا می گردد!

گرچه در گزارش قید می گردد که یکی از کارهای خلافی که این شرکت مرتکب گردیده است پول شویی و کمک به فرار مالیاتی ثروتمندانی از سراسر جهان سرمایه داری است هیچ اشاره ای به پدیدهٔ بهشت ها یا گریزگاه های مالیاتی که به مدد آنها ثروتمندان از پرادخت مالیات سرباز می زنند نمی شود و اصولاً به این موضوع پرداخته نمی شود که چرا نمی توان آنها را برچید.

از گفتمان اقتصادی - سیاسی معینی که در چهل سال گذشته - فرار مالیاتی اغنیا را ممکن گردانیده است، به آنها امکان داده است با صرف مبالغی هنگفت آرای بخشهای وسیعی از جمعیت را در جهت دلخواه هدایت نمایند، فساد را چنان در سطح جهان رواج دهند که تاریخ بشر نظیر آنرا به یاد نداشته باشد، از طریق موسسات مالی و تجاری بین المللی تحتِ کنترل خود قوانین و معاهداتی را تحمیل نمایند که منافع آنانرا تأمین نماید، با ثابت نگهداشتن دستمزدها در حالی که بهره وری نیروی کار مدام در حال افزایش بوده است و قیمت کالاهای مصرفی مرتباً سیری صعودی داشته است به بدهکاری نجومی توده های زحمت کش در مقیاسی بیسابقه دامن زده اند - در این پوششِ خبری نشانی نیست. از همه وعده وعیدهایی که در این چهار دهه تجمیع ثروت در رأس هرم قدرت و ثروت را بشارت می داد که با گذشتن از حد معینی قرار بود به سمت پایین (توده های مردم) فروباریده و رفاه و بهروزی عمومی را به ارمغان آورد نیز صحبتی به میان نمی آید. همه می دانیم که نیمهٔ نخست این وعده ها - تجمیع ثروت در نزد بالایی ها - تحقق یافته و بخش دوم آن - رفاه و بهروزی توده ها - است که پا در هوا مانده است. نشانه بارز این امر آنست که امروزه ثروت ۶۲ فرد از دارایی های نیمهٔ فقیر جمعیت هفت میلیاردی جهان بیشتر است.

رسانه های جریان اصلی در این مورد نیز کاملاً سکوت می نمایند که این ثروت های افسانه ای در غیاب مفرهای لازم برای انباشت بیشتر، نمی توانند سر از جایی غیر از همین بهشت های مالیاتی درآورند. در حالی که حدود ۳۰٪ از ظرفیت های تولیدی جهان بعلت کاهش چشمگیرِ قدرت خرید مردم بلااستفاده مانده است، این ثروت نه می تواند در تولید بیشتر سرمایه گذاری گردد و نه قادر است در بازارهای بورس متلاطم کنونی فضایی تضمین شده برای انباشت بیابد. در نتیجه با انتقال به این بهشت های مالیاتی، حداقل از پرداخت مالیات فرار می نماید.

در اینکه این رسانه ها حرفه ای عمل می نمایند حرفی نیست. تجربه ای طولانی به آنها می گوید که این خبرها فقط برای چند روز در صدر می مانند و سپس زندگی به روال عادی برگشته و آبها از آسیاب می افتند. غافل از اینکه شرایط بگونه ای تغییر نموده است که ادامهٔ روندهای سابق را غیر ممکن نموده است. اثرات این تغییر را در سرپیچی بخشهای بزرگی از رأی دهندگان در جهان پیشرفتهٔ صنعتی از نرمهای معمول شاهدیم (در اشکال گوناگون و با رأی دادن به برنی ساندرزها، جرمی کوربین ها، دانلد ترامپ ها، سیریزاها و پودِموس ها، احزابِ افراطی دست راستی و فاشیستی و یا روی آوردن به فناتیک هایی چون داعش و النصره). روال معمول قدیمی - که برای چهل سال ادامه یافت - دیگر جوابگو نیست.

تقدم و تأخر اسامی عاملین فساد در این رسانه ها

شاید باورتان نشود اولین نامی که بعنوان متهم در خبر رسانی بی بی سی قید گردید ولادیمیر پوتین بود. نه به این دلیلِ که سابقهٔ ثروت اندوزی نامشروع دارد - مأموری از رده های نه چندان بالای سازمان جاسوسی شوروی سابق که بر حسب پاره ای تخمین ها ثروت شخصی اش سر به میلیاردها دلار می زند. همکاران یا شاید بتوان گفت تعدادی از دستیارانش با ثروتهایی بیش از این، سالها است مقیم لندن بوده و بزرگترین کسب و کارها را در آنجا دارند بدون اینکه بی بی سی نگران مشروعیت این ثروتها بوده باشد. همه، در جهان سرمایه داری، می دانند ثروتهای پوتین و شرکای قدیم و جدیدش از تملک غیرقانونی اموال عمومی در گرماگرمِ فروپاشی شوروی حاصل آمده است و با آن کمترین مشکلی نداشته اند.

جالب آنکه، پوتین در این مورد خاص، به شخصه متهم نیست. اسم او در صدر می آید چون یکی از نزدیکانش با شرکت موساک فونسکا دادوستدهایی داشته است. از دیگرانی که بسیار بیش از سایرین به او پرداخته شد، یکی از نزدیکان بشار اسد است. بی بی سی حتی ایمیل یکی از مقامات این شرکت حقوقی پانامایی را منتشر نمود که در توجیه کارکردن با یکی از متهمین این پرونده، سابقهٔ فعالیت های اقتصادی او با بانکی در انگلستان را یادآور گردیده و می پرسد اگر بانکهای انگلیسی او را بعنوان مشتری پذیرفته اند چرا موساک فونسکا نباید همان کار را انجام دهد. ظاهراً برای بانکهایی بریتانیا کار کردن با نزدیکان پوتین و اسد جای نگرانی نیست!

در ادامه است که از بی بی سی میشنویم که پدر نخست وزیر فعلی انگلیس و پنج تن از نمایندگان محافظه کار مجلس بریتانیا نیز در میان متهمان هستند (مطمئن نیستم که بی بی سی بالاخره نام آنها را افشا نموده باشد). برای لحظه ای می توان اندیشید که دانستن نام این حضرات برای انگلیسی ها احتمالاً از جذابیت خبری بیشتری برخوردار باشد تا انسانهای نزدیک به پوتین و اسد و یا نخست وزیر ایسلند. شاید باورتان نشود که در ادامه بی بی سی از قول سخنگوی نخست وزیر انگلیس درگیری پدر ایشان در ماجرا را امری شخصی تلقی می نماید که نباید رسانه ای شود! برخلاف نظر سخنگوی کامرون، نخست وزیر انگلیس امروز (چهارشنبه) بشدت در پارلمان بریتانیا تحت فشار بود تا حقایق این روابط را بازگوید. نقل قول بی بی سی از رئیس جمهور تازه انتخاب شدهٔ آرژانتین (که از متحدان غرب به حساب می آید) حتی جالبتر از نمونهٔ قبلی است جایی که ماکری در مورد شرکت خانواده اش که در پاناما با موساک فونسکا همکاری داشته است اظهار می دارد که ایشان از سود این شرکت سهم نمی برد. از رئیس جمهور مالتی میلیادر اوکراین هم اسمی به میان آمد بدون هیچ توضیحی در مورد چند و چونِ روابطش با این شرکت.

مسئله این است که سیاستمداران باید بخشِ بسیار کوچکی از مشتریان این شرکتها و بهشت های مالیاتی باشند. مشتریان اصلی این مراکز عمدتاً سوپر میلیاردرهای کشورهای غربی هستند که برای فرار از پرداخت مالیات، سرمایه هایشان را به این مکانها منتقل می نمایند. تا کنون نه نشریهٔ زوددویچه زایتونگ که دریافت کنندهٔ اصلی این اسناد بوده است و نه دیگران اسامی این افراد را منتشر ننموده اند. گزارشی حاکی از آن بود که گاردین اطمینان داده است که بخش عمدهٔ این اسناد منتشر نخواهد شد و محرمانه خواهند ماند.

این بخش از پوشش بی بی سی همان اندازه ناصادقانه و جانبدارانه است که بخش اول آن. جای بسی خوشوقتی که امکانات محدود دیگری در دسترس است تا این رسانه ها اکنون تنها منابعِ کسب خبر و اطلاعات نباشند.

۶ آوریل ۲۰۱۶