• اورهان پاموک نویسنده ترک متولد ۱۹۵۲ نویسنده ای مدرن و سکولار است. پاموک الگوهائی چون ماکسیم گورگی و جان اشتاین بک را مردود می شمارد. او از مارسل پارست، ویرجینا وولف و ویلیام فالکنر به عنوان خویشاوندان ادبی اش نام برده است. او در سال ۲۰۰۵ در مصاحبه با یک روزنامه سویسی اظهار کرد که « سی هزار کُرد و یک میلیون ارمنی در سال ۱۹۱۵ در ترکیه کشته شده اند.» پیامد این اظهارات تهدید و دستگیری او بود. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۲٣ مهر ۱٣٨۵ -  ۱۵ اکتبر ۲۰۰۶

 
اورهان پاموک نویسنده ترک متولد ۱۹۵۲ نویسنده ای مدرن و سکولار است. او متعلق به نسلی است که از نویسندگان رئالیست و واقعگرای ۶۰ -۷۰ پیروی می کردند. نویسندگانی که به قول پاموک استعداد او را فلج کردند تا برای خوشایند ملت رمان های رئالیستی بنویسد. پاموک الگوهائی چون ماکسیم گورگی و جان اشتاین بک را مردود می شمارد. چند سال پیش او در مصاحبه با « د ِ پاریس رویو » از مارسل پارست ، و.یرچینا وولف و ویلیام فالکنر به عنوان خویشاوندان ادبی اش نام برده بود.
پاموک هشت رومان ، یک نمایشنامه و یک مجموعه مقالات نوشته است. از میان کتاب هایش به جزاولین اثر او
” Cevdet Bey Ve o gullari”
که در سال ۱۹٨۲ منتشر شد ، جملگی به زبان سوئدی ترجمه و منتشر شده اند.
اورهان پاموک به عنوان یک روشنفکر سیاسی دشمن فوندامنتالیسم و ناسیونالیسم است. او در سال ۲۰۰۵ در مصاحبه با یک روز نامه سویسی اظهار کرد که « سی هزار کُرد و یک میلیون ارمنی در سال ۱۹۱۵ در ترکیه کشته شده اند » . پیامد این اظهاریه تهدید و دستگیری او بود. پاموک در ماه فوریه موضوع فوق را مطرح کرده بود ، در حالی که مجلس جرم شناختن چنین ادعائی را در همان سال اما چند ماه پس از اظهاریه پاموک به تصویب رساند. پاموک ازاین عطف به ماسبق شدن قانون استفاده کرده و تقاضای بررسی اتهماتش را از وزیر دادگستری درخواست کرد. در اواخر سال ۲۰۰۵بود که بعضی از اتهماتش نادیده گرفته شد.
اورهان پاموک هم در افکار سیاسی اش و هم در حرفه نویسندگی اش یک مدرنیست است. هم در شرق است و هم در غرب : او خود آداب و رسوم را اینگونه نام می گذارد. اما نه زندانی شرق است و نه زندانی غرب . او آگانه و آزادانه آداب و رسوم را زیر تیغ نقدش می برد و دریچه ی ِ نگاهش را وسعت می بخشد.
با وجودیکه پاموک همه عمرش را در استانبول به سربرده است، به شهر و کشورش از بیرون نگاه می کند. هنرمندان و نویسندگانی که در ۱۷۰۰ –۱٨۰۰ از استانبول دیدار کرده اند شاهدان خوبی هستند.
پاموک در کتاب « استانبول » (استانبول : هاتی رالار وِ سِهیر ، ۲۰۰٣) زندگی خود را با شهر آمیخته و با کمک تئو فایل گاتیر تصویری نستالژیک ازمحل رشدش این شهر چند فرهنگی و صبور بدست می دهد:
" استانبول ِ جهانی که من از دوران کودکی می شناختم ، قبل از بزرگ شدنم گم شد. سال ۱٨۵۲ گاتیر همانند بسیاری از مسافران در می یابد که در خیابان های استانبول همه زبانی را می توان شنید : ترکی ، ارمنی ، ایتالیائی ، فرانسوی و انگلیسی و بیش از همه لادینو ، زبان یهودی – اسپانیائی دوران میانه که قبل از محکوم شدن کلیسا توسط بی دینان وارد استانبول شد. او تأکید می کند که اغلب ساکنان « برج بابِل » به چند زبان سخن می گویند و او همانند بسیاری از همشهریان از اینکه فقط به زبان مادری حرف می زند، شرمنده است. "
حال او شاهد استانبول نو ، استانبول ِ ناسیونالیست و این تک فرهنگی خاکستری است. پاموک در کتاب « استانبول » خشم خود را از حمله به بوتیک یونانی بییوگ لو در سال ۱۹۵۶ ، و سه سال بعد از جشن پانصد سالگی سرنگونی کونس تانتینوپل به تصویر کشیده است. در پنجاه سال اخیرتعداد یونانیانی که کشور ترکیه را ترک کرده اند چندین برابر پنج قرن گذشته است. در دوران جوانی در خیابان های استانبول شاهد تحقیر یونانی ها و ارمنی ها بود و اینکه چگونه از آنها خواسته می شد تا با زبان ترکی حرف بزند.
اورهان پاموک دراغلب کتاب هایش جنگ میان سنت و مدرنیته را به تصویر آورده است. در کتاب مشهورش « خانه خاموش » ( " سِسیز او ، ۱۹٨٣) از اوضاع آشفته ترکیه ۱۹٨۰ می نویسد. دولت های انتخاب شده ی ِ مردم از حل مسائل اقتصادی و سیاسی در می مانند. ناسیونالیست ها ، مسلمانان و کمونیست ها به جان هم می افتند و کشور در حال احتضار و کودتای نظامی است. رومان مونولگی است شش صدائی . شش صدا از صاحبان شش ایدئولوژی برمی خیزد. از آن میان می توان از یک زبان شناس مست که رویای رسیدن به اندیشه ای نو ، ورای همه قوانین و قراردادهای اجتماعی در سر می پرورد، یک کمونیست جوان ، یک ناسیونالیست و جوان سرگردنی که آرزودارد به آمریکا( زندگی مدرن فراتر از خود مدرنیته ) برود، نام برد. خانه ای که پاموک به قلم می کشد ترکیه مدرن است. در این خانه جنگ میان رویای رسیدن به بی معنائی ونهیلیسم و تلاش برای حفظ آداب و رسوم ( یا همانند ناسیونالیست هائی که برای رسیدن به مدرنیته درون سنت دست و پا می زنند ) و سیاسی ای که برای نو سازی خانه می خواهد خانه را ویران کند.
پاموک در کتا ب « برف » ( " کار " ، ۲۰۰۲) نیز جنگ میان سنت و مدرینته دوران معاصر ترکیه را به قلم می آورد. داستان در شهر « کار » در مرز روسیه قدیم و عثمانی رخ می دهد. دختران شهر دچار اپیدمی خودکشی شده اند. ورود دختران با حجاب به مدرسه ممنوع می شود، زیرا که ترکیه کشوری سکولاریزه شده است. اما چرا دختران دست به خود کشی – یعنی کاری که در قرآن شدیدأ منع شده است ، می زنند؟ شاعری تبعیدی برای تهیه و نوشتن مقاله ای در باره خودکشی به شهر "کار" آمده است. رومان به ظاهر داستانی جنائی – پلیسی است، اما پاموک بگونه ای داستان را شرح می دهد که رنگ سیاسی ِ آغازین( و مذهبی ) ماجرا کمرنگ شده و ذهن خواننده را به سمت دیگری سوق می دهد و داستان بعدی فلسفی به خود می گیرد. به زندگی خصوصی شاعروارد می شود و عشق دوباره شاعر به اولین معشوق دوران دانشجوئی اش . شاعربر خلاف خواسته ی ِ دل تن به ازدواج با یک لنینست ( و این روز ها مسلمان) دو آتشه می دهد. کنار ماجرا های شاعر ، از نقشه ی کودتا در یک سالن تأتر می نویسد.
ادامه دارد.
ستکهلم سیزدهم اکتبر دوهزارو شش
مطلب بالا به تاریخ سیزدهم ماه اکتبر دو هزارو شش در روزنامه سونسکا داگ بلادت ( اس و د) صفحه نه به چاپ رسِده است .
ماگنوس اریکسون منتقد ادبیات و موسیقی روزنامه سونسکا داگ بلادت می باشد.
اسامی :
Orhan Pamuk – Magus Eriksson – Maksim Gorkij – John Steinbeck – The Paris Review – Marcel Proust – Virginia Woolf – William Faulkner – Hatiralar Ve Sehir – Théophile Gautier – Ladino – Babels torn – Beyoglu – Konstantinopel – Sessiz Ev – Kar -