• متاسفانه باید اذعان کرد که رژیم های مستبد در ایران از قبل و بعد از انقلاب به واسطه سیاست های جزم اندیشانه دولتمردان این کشور چنان فضایی را در مدارس ایجاد نمودند که عملاً هیچ اقلیت زبانی حق تحصیل به زبان مادری را ندارد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۲ اسفند ۱٣۹۱ -  ۲۰ فوريه ۲۰۱٣

شانزده سال پیش در یک کنفرانس عمومی در یونسکو به منظور کمک به تنوع زبانی و فرهنگی، ۲۱ فوریه به عنوان روز زبان مادری نام گذاری شد . در دانش جامعه شناسی امروزی، زبان مادری زبانی است که کودک تکلم به آن را از مادر خویش یاد می گیرد و به نحو احسن صحبت می کند ودر علم زبان شناسی به افرادی که به زبان یا گویشی تحکم می کنند را گویشوران آن زبان می گویند.

نلسون ماندلا می گوید: اگر با یک انسان به زبانی که آن را می فهمد سخن بگویید، سخن شما به مغزش راه خواهد یافت. اما اگر با انسانی به زبان مادری اش سخن بگویید، آن سخن به قلب او نفوذ خواهد کرد.

نزدیک به ۶ هزار زبان گوناگون در جهان وجود دارد که مردم جهان با آن سخن می گویند که متاسفانه گمان می رود تا پایان این قرن، نیمی از این زبان ها از بین بروند. بر اساس اطلس یونسکو درباره زبان های در خطر نابودی جهان، ۹۶ درصد این زبان ها، توسط چهار درصد از جمعیت جهان استفاده می شوند.

در ایران نیزسالها است که اقلیت های اتنیکی ایران یعنی آذربایجانی ها، کردها، عربها، بلوچ ها، و ترکمن ها اجازه ی آموزش به زبان مادری خودشان در مدارس و دانشگاه ها‌ و یا تاسیس مدارس خودشان را ندارند.

سازمان عفو بین الملل در یکی از نشریات به مسئله زبان مادری در ایران با عنوان "مبارزه برای کلمات" پرداخته و از فعالان آذربایجانی به عنوان پیش قراولان مبارزه برای حق آموزش به زبان مادری یاد کرده است.

شاید به جرأت بتوان گفت که ملٌت آذربایجان، بزرگترین اقلیت ایرانی هستند که همواره مبارزه برای بدست آوردن حق آموزش به زبان مادری را رهبری می کنند و در این راه بسیاری ازفعالان آن توسط رژیم بازداشت، زندانی، شکنجه ومورد اذیت و آزار قرار گرفته اند.

سال گذشته ایرینا بوکوا، دبیرکل یونسکو به مناسبت روز جهانی زبان مادری، در پیامی که منتشر کرد آمده بود که "زبان های مادری ما، هویت ما هستند. با نگهداری آن ها ما در واقع از خود محافظت می کنیم". وی همچنین در ادامه اضافه کرده بود که، تنوع فرهنگی به اندازه تنوع زیستی نیز در طبیعت مهم و تاثیر گذار می باشد و ارتباط نزدیکی بین حفاظت از تنوع زبانی و گسترش توسعه پایدار در جهان وجود دارد.

هر زبانی، فرهنگی را درعمق و درون خویش به دوش می کشد که یادگیری و فراموش نکردن هر گوشه ایی از این فرهنگ مسلماً می تواند برای زندگی همه انسان ها مفید باشد. تاریخ جهان همواره نشان داده است که حفاظت از تنوع زبانی، سبب پیشرفت فرهنگ صلح و حتی کرامت انسانی می گردد.

یادگیری وآموزش به زبان مادری را نباید تنها به عنوان یک شعار نگریست، بلکه یکی از حقوق طبیعی و نیاز هر انسان بوده و هست که برای رسیدن به آن هدف هر نظام و حکومتی موظف است تا برای این خواسته امکانات و شرایط مناسب را فراهم آورد.

اما متاسفانه باید اذعان کرد که رژیم های مستبد در ایران از قبل و بعد از انقلاب به واسطه سیاست های جزم اندیشانه دولتمردان این کشور چنان فضایی را در مدارس ایجاد نمودند که عملاً هیچ اقلیت زبانی حق تحصیل به زبان مادری را ندارد.

اکنون این خواسته همه اتنیک های ایران می باشد که زبانهایی را که از نظر حکومت نادیده گرفته شده است را تقویت بخشیده و در حفظ و نگهداری آنها تلاش و مبارزه خستگی ناپذیر نماید.

مارتین هایدگر یکی از معروفترین فیلسوفان قرن بیستم می گوید: "زبان مادری قلب احساس و الهام است، بنابراین کسانی که با زبان مادری در می افتند در واقع با عمیق ترین جنبه روح مبارزه می نمایند و در آخر نیز سر شکسته خواهند شد".

رامیز لامعی