• خاورمیانه این روزها شرایط مساعدی ندارد و از هر سوی آن آتش جنگ های داخلی، درگیری های فرقه یی، تنش های منطقه یی و رقابت های بین المللی زبانه می کشد. ربط دادن وضعیت فعلی در منطقه به موج مرده "بهار عربی" و یا دمکراسی نه تنها هیچ ریشه یی در واقعیت ندارد که حتی می تواند بسیار گمراه کننده به حساب آید ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۲۲ مرداد ۱٣۹۱ -  ۱۲ اوت ۲۰۱۲

بازی توپ خونین با پای لنگ در زمین بد

خاورمیانه این روزها شرایط مساعدی ندارد و از هر سوی آن آتش جنگ های داخلی، درگیری های فرقه یی، تنش های منطقه یی و رقابت های بین المللی زبانه می کشد. ربط دادن وضعیت فعلی در منطقه به موج مرده "بهار عربی" و یا دمکراسی نه تنها هیچ ریشه یی در واقعیت ندارد که حتی می تواند بسیار گمراه کننده به حساب آید. تجربه نشان می دهد بر هم خوردگی ثبات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، امنیتی و نظامی در فاز جنگ داخلی در این منطقه حساس از جهان به نفع هیچ کس نخواهد بود و جریانات درونی و قدرت های بیرونی با شعله های آتشی بازی می کنند که هر لحظه امکان دارد با تغییر جهت باد، خود آنان را نیز بسوزاند. استبداد شرقی "نهاد قدرت" و آلت دست شدن "نهادهای اپوزیسیونی" در محیطی که تنش های فرقه یی و مذهبی با چینش های ژئوپلتیک توسط هژمون های بین المللی در هم تنیده شده است هم اینک فریبندگی رسیدن به جامعه دمکراتیک را بیش از هر زمانی به رویایی دست نیافتنی تبدیل کرده است. در این بستر دوقطبی "خیر و شر" مرز خوب و بد، دمکراسی و استبداد، حقوق بشر و سرکوب، ترقیخواهی و واپسگرایی، توسعه و عقبگرد، رشد و رکود و همچنین ثبات و ناامنی در تمامی حوزه های ملی، منطقه یی و بین المللی در یک حالت واژگونگی و موقعیت ژلاتینی قرار دارد. این موقعیت تراژیک – کمدی در آنجا خود را بهتر نمایان می کند که "آلترناتیو" موجود برای شکل دادن به مسیر تحولات با سلب اختیار از نیروهای ترقیخواه ملی به دست جنگویان سلفی داخلی، زیاده خواهان و ارتجاع منطقه یی و سلطه طلبان خارجی افتاده است. هر کدام از این بازیگران در این مسابقه برای نقض حقوق بشر، تثبت هژمونی منطقه یی بر مبنای تنش های فرقه یی و تغییرات ژئوپلتیک در فضای بین المللی بر اساس عدم تعهد به قوانین و معاهدات جهانی، در چرخه یی گرفتار آمده اند که ماحصل آن در آینده چیزی به غیر از بر هم زدن ثبات بدون رسیدن به نقطه ی مطلوب و مطالبات مشروع توده های مردم نخواهد بود. در هر کدام از منازعات موجود در منطقه، دمکراسی خواهان ملی اولین قربانیان این بازی خونین بوده و به موازات آن مدعیان خارجی "دخالت های بشردوستانه" به عمد و تنها بر اساس کسب منافع نامشروع و ناپایدار خود، محیط های ملی (در شراکت به رقیب) را بر مبنای تنازع و شکاف های نژادی – مذهبی آرایش داده و فضای بین المللی را نیز به سمت "بالکانیزه" شدن سوق می دهند. در پشت صحنه بازی و با استفاده از گسست های بین نهاد قدرت و نهاد مردم، نیروهای خفته بنیادگرایی ملی، هژمونی طلبی ناسیونالیستی و محافظه کاری منطقه یی و همچنین رقابت های ژئوپلتک با تعویض مدل استبداد سکولار با اسلامگرایی محافظه کار جهت تضمین کسب منافع استعماری، نقش اساسی بازی می کند.
هم اکنون در سوریه جنگ داخلی بین وفاداران به "بشار اسد" رئیس جمهوری این کشور و مخالفان مسلح آن به شدت تمام در جریان است و بسیاری از مناطق سوریه به ویرانه تبدیل شده است. بر طبق گزارشات نهادهای مستقل بین المللی و حتی سازمان عفو بین الملل هر دو طرف منازعه در سوریه به طور مستمر به نقض حقوق بشر پرداخته و غیرنظامیان را قربانی می کنند. استعفای "کوفی عنان" نماینده ویژه سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب در بحران سوریه با توجه به اظهارات وی که هر دو طرف منازعه و همچنین متحدین منطقه یی و بین المللی آنان را در به شکست کشاندن ماموریت صلح وی دخیل دانسته بود خود می تواند گویای بسیاری از گفته ها جلوی صحنه و ناگفته های پشت صحنه این بحران باشد. از یک سو متحدان منطقه یی و بین المللی دمشق عملکرد ناقض حقوق بشر و غیردمکراتیک دولت بشار را نادیده می گیرند و از طرف دیگر مخالفان منطقه یی و بین المللی وی به طور یکجانبه عملکرد تروریستی و دامن زدن به منازعات قومی – مذهبی اپوزیسیون مسلح و به خصوص ارتش آزاد سوریه که در اتحاد با جهادگران خارجی مرتبط با القاعده بر تنور جنگ داخلی می دمند را به طور آگاهانه نادیده گرفته و حتی به صورت اکتیو به آنان کمک مالی، لجستیکی و تسلیحاتی می کنند. اوضاع متشنج در سوریه و کمک به تشدید این وضعیت درست مثل شرط بستن بر اسب لنگی است که در یک میدان ناهموار هم به خود آسیب می زند و هم اینکه در یک کورس جنونانه با تنه زدن به دیگران همه را به زحمت انداخته و می تواند به همراه خود حریف دیگری را هم به سقوط بکشاند. خروج نیروهای ارتش سوریه از مناطق کردنشین همجوار با مرزهای ترکیه و برافراشتن پرچم حزب "پ ک ک" توسط کردهای سوری و اعضای این حزب در منطقه مرزی که تا حدودی با موافقت دمشق انجام گردید، نشان دادن شعله همان آتشی است که می تواند در آینده "کابوس" آنکارا به حساب آید. سفر خارج از عرف دیپلماتیک "داود اوغلو" وزیر امور خارجه ترکیه به کردستان عراق و معاملات وکالتی با "مسعود بارزانی" رئیس اقلیم کردستان عراق که به شدت با روح روابط دیپلماتیک بین دو کشور همسایه در تضاد بوده و واکنش تند مقامات بغداد را به دنبال داشت، تصویر دیگری از این به هم ریختگی امنیتی و نقض حاکمیت ملی عراق توسط اسلامگرایان در رویای بازسازی "امپراتوری عثمانی" است. این در شرایطی است که هم زمان نبرد ارتش ترکیه با کردهای ساکن این کشور به طور فزاینده یی تشدید شده است و در آخرین مورد آن در طی درگیری چریک های پ ک ک با نظامیان این کشور در استان "هکاری" بیش از ٨ نظامی ترک و ۱۲ شورشی کرد کشته و حدود ۱۶ نظامی نیز زخمی شده اند. به هر حال این بخش از خاورمیانه به نوعی تبدیل به آزمایشگاهی برای آزمایش جنگ های دوقطبی ملی، نبردهای وکالتی منطقه یی و رقابت های بین المللی شده است که نتیجه آن بی ثباتی مزمن و بر باد رفتن رویای دمکراسی خواهد بود.