• هنوز هم کارگران ایران در صنایع گوناگون اعم از صنعت نفت، نساجی، چرم و کفش و... دربین دو نیروی ناهمگون قرار گرفته اند. امید به عملی شدن وعده مسئولین رژیم درعین سرگردانی در گرداب مشکلات اقتصادی؛ دونیرویی هستند که هر روز بیشتر از دیروز زندگی کارگران و خانواده آنان را با مخاطره جدی روبرو می سازد ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۲٣ خرداد ۱٣۹۱ -  ۱۲ ژوئن ۲۰۱۲

روز جهانی کارگر ۱٣۹۱ در ایران فرا رسید، بی آنکه کارگران ایران از حق برگزاری روز خود برخوردار شوند. این روز در ایران و در طول تاریخ مبارزات کارگران، ویژگی و شرایط خاصی را سپری کرده و با آن به چالش نشسته ولی علیرغم تمامی موانع و محدودیت های ناشی از عوامل بیرونی و ضعف و کاستی های درون طبقه ای، جنبش کارگری ایران توانسته است دستاوردهای عظیم و شگرفی را ازآن خود سازد. گرچه وضعیت کنونی طبقه کارگر با آنچه که بود، فرسنگها فاصله گرفته است. اما هنوز هم کارگران ایران در صنایع گوناگون اعم از صنعت نفت، نساجی، چرم و کفش و... دربین دو نیروی ناهمگون قرار گرفته اند. بدین قرار که امید به عملی شدن وعده مسئولین رژیم درعین سرگردانی در گرداب مشکلات اقتصادی؛ دونیرویی هستند که هرروز بیشتر از دیروز زندگی کارگران و خانواده آنان را با مخاطره جدی روبرو می سازد. کمی دقت در رویدادهای جامعه کارگری از گذشته تا امروز ما را با این صورت مسئله روبرو می سازد که باید اعلام کنیم که روز به روز طرح مطالبات صنفی کارگران دراستانها وشهرهای گوناگون کشور حالت اعتراضی تری به خود می گیرد. بد نیست نگاهی به گذشته نچندان دور بیفکنیم تا نسبت به وضیعت مبارزاتی کارگران هرچه آگاهتر گردیم. پرسش اساسی آنست که در وضعیت بحرانی کنونی و در کشاکش دو نیروی امید و سرگردانی کارگران چه باید کرد؟ و طبقه کارگران عمدتاً میل به کدام سمت دارند؟ گسست از امید یا تلاش برای رهایی از سرگردانی در گرداب مشکلات؟
چندسالی است که رژیم جمهوری اسلامی هفته کارگر را جایگزین اول ماه مه روزجهانی کارگر کرده؛ جایگزینی که این روزجهانی چندان چشمگیرن نماید. اما تغییرمزبور مانع طرح مطالبات و بیان مشکلات جامعه کارگری در ایران نشده است. هفته کارگر شبه فرصتی شده تا کارگران بتوانند مطالبات خود را بطورجدی تر پیگیری کنند. امسال نیز کارگران همچون سالیان پیشتر جامعه را نسبت به واقعیت جاری خود آگاهتر نمودند تا مردم بدانند که کارگران با چه مشکلاتی روبرو هستند. کارگران امسال هم نارضایتی خود را از نرخ دستمزد فریاد کردند و عدم امنیت شغلی را. وضعیت جامعه کارگری و سنگرنشینان تولید اگر نگویم خیلی بد است، اما می توان شرایطشان را غیرقابل قبول دانست، بویژه که در سالیان اخیر کارگران همواره مورد بی توجهی قرار گرفته اند. بی توجهی عذاب دهنده مزبور با همه مشکلات خود، کارگران را به کجراهه رادیکالیستی نکشانده بلکه کارگران فعال را متوجه مشکلات دیگری کرده است. مشکلاتی که جامعه کارگری را بدانجا رسانده تا وضعیت موجود خود را ناشی از کیفیت سازماندهی و مدیریت بنگاه های تولیدی و اقتصادی بداند. کارگران همچنین در پرتو آموزه های تاریخ مبارزاتی آموخته اند که مطالبات خود را در چارچوب قانونی و مدنی پیش ببرند. شیوه طرح و پیگیری منافع؛ درچارچوب ظرفیت های قانونی و به شیوه های مدنی و مسالمت جویانه از نکات درس آموز برآمد مبارزات کارگران ایران در وضعیت انسداد سیاسی می باشد. دلیل اثباتی این آموزه دو حرکت کارگری می باشد. در یکی از جلسات نشست سه جانبه (باحضور نماینده کارگران، نماینده کارفرما و نماینده دولت) نماینده کارگران نرخ افزایش دستمزد سال ۱٣۹۱ را عنوان می کنند. افزایش دستمزد برابر رشد نرخ تورم اعلام می شود اما در اثر تعامل موثر کارگران با بررسی خطرات تورمی وعدم امکان آن از درصد اعلامی گامی به عقب برمی دارند. گامی که اگر برداشته نمی شد؛ بی تردید باعث تعطیلی بسیار زیاد کارگاه های کوچک و حتی کارخانه های شمول حمایت دولت میشد؟
باید خاطر نشان کرد که طبقه کارگر هنوز از امکان توان سازماندهی برای ایجاد تشکیل خود ویژه برخوردارنبوده و طبیعتاً از ساختار درونی قاعده مندی نیز بهره مند نیست تا بتواند یک رهبری منسجم و کارآمدی را به طبقه خود تسلیم نماید. بنابراین به ناچار پیگیری مطالبات کارگران از مجرای تشکل های دولت ساخته و فرمایشی همچون خانه کارگر و کانون هماهنگی شوراهای کار امری ناگزیر است. شاید یکی از دلایل اینکه نیروی امید به تلاش مسئولین رژیم در طبقه کارگر ایجاد شده این باشد که بخش عمده کارگران به لحاظ بافت مذهبی هنوز در مسیر همراهی با دولت ایدئولوژیک می باشند، و روند گسست از آن چندان چشمگیر نباشد. اما وضعیت موجود اقتصادی نظیر رشد روزافزون گرانی و تورم در زمینه مسکن معیشت و تغذیه و غیره باعث آن میگردد تا درعین وجود پیوستگی با رژیم دست به اعتراضات صنفی بزنند؛ اعتراضی که بعضاً از چنان سطحی برخوردار است که صلابت و گستره آن را در بهشهر و سایر اعتراضات کارگری بطور آشکار می توان شاهد بود.
مطلب دیگری که در حوزه آسیب شناسی جنبش کارگری نباید بر آن چشم بست آن است که با توجه به سطح مطالبات صنفی طبقه کارگران وعدم فراروئیدن طبقه کارگر از طبقه ای برای خود این احتمال وجود دارد که درصورت تامین ۶۰ درصد مطالبات کارگران توسط رژیم باعث آن شود تا پیوستگی سنتی کارگران با نظام سیاسی حاکم بر ایران در مسیر گسست سریع قرار نگیرد .
بنابراین چه جنبش کارگری را در حوزه گفتمان سوسیالیستی و مبنی بر تضاد طبقه کارگر با سرمایه داری بیانگاریم (که امروز کمتر عینیت دارد) و چه در زمینه گفتمان رفرمیستی یا با کارگران فعال صنفی، باید با تلاش همگانی تدابیری اندیشید.
واقعیت موجود وغیرقابل انکار این است که جامعه کارگری با لشکر بیکاران روبرو شده و می شود؛ بهمین دلیل تا زمانی که نرخ بیکاری به نرخ تعادل برسد و تا زمانی که تشکل های کارگری نتوانند فعال باشند وضع جامعه کارگری ایران بهتر از این نخواهد بود. اما نکته ای که نباید از تیررس تحلیلگران مسائل دور شود آن است که آیا فعالان کارگری اثرگذارترند یا حضورکارگران فعال کارآمدتر می باشد؟ تغییر شرائط، رشد سطح دانش سیاسی کارگران و خطرات ناشی از حضور فعالان کارگری باعث لطماتی جدی هم به فعالان کارگری وهم به کارگران آگاه شده و می شود. بنابراین برخلاف گذشته امروز کارگران فعال بدیل بی نظیر فعالان کارگری هستند. بدیلی که می تواند بسترمناسبی برای شکل گیری تشکل های کوچک صنفی اما مستقل ولی پیوسته با دیگر تشکل های مستقل کارگری فراهم کند. مشخصه تشکل هایی از این قبیل تلقی امنیتی از فعالیت های صنفی کارگران را کاهش داده و با مرزبندی خاص هم کارگران فعال و همچنین فعالان کارگری پیگیر دفاع از حقوق و منافع صنفی متحمل هزینه های سنگین نمی شوند. بنابر این فعال شدن تشکل های مزبور مستلزم حضور کارگران فعال و نه فعالان کارگری می باشد؛ درغیر این صورت جامعه کارگری روزبروزمحدودتر و شرائطش دشوارتر می شود که می تواند درآینده خطرهای زیادی را به کارگران تحمیل کند.