• لازم است دانشجویان به این نکته نیز توجه داشته باشند که برای حصول مقصود و افزایش برد موثر خود، علاوه بر حفظ این مزیت نسبی، همزمان به تراز معقولی میان مطالبه جویی سیاسی اجتماعی و مطالبات صنفی دست یابند و پیوند های سست گذشته میان اساتید و کارمندان و خود را تقویت نمایند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۹ خرداد ۱٣٨۵ -  ٣۰ می ۲۰۰۶

این روزها بار دیگر شاهد اوج گیری فعالیت های اعتراضی دانشجویی از پس یک دوره رکود و رخوت در دانشگاهها هستیم. اوج گیری اعتراضات صنفی در هفته های اخیر جلوه ای دیگر از توان دانشگاه را عیان ساخته و امیدها   مبنی بر حیات و احیاء مجدد نقش نظارتی دانشگاه را در پی داشته است .
با روی کار آمدن دولت جدید و سامان دولت در ابتدای سال تحصیلی جاری، اعتراض به جلوس یک روحانی در منصب ریاست دانشگاه تهران، اعتراض به تدفین شهداء در دانشگاه شریف و اعتراضات دانشجویی در دانشگاه رجایی در کنار اعتراضات پراکنده نسبت به سیاست های آموزشی دولت جدید در دانشگاهها و تا هفته های جاری، حکایت از تغییر رویکرد جنبش دانشجویی و نشانه های از تغییر لنگر و تکیه گاه جنبش انتقادی دانشجویی از حوزه سیاسی به حوزه صنفی دارد. در حقیقت دانشگاه از پس یک دوره رخوت عمومی، آرام   آرام   نگاه به درون را در دستور کار خود قرار داده و سمت و سوی مطالبات خود را در قالب سازمان یابی به محوریت مسائل صنفی و برقراری زبان مشترک و انتخاب هدف محدود و معطوف به نتیجه، متوجه نموده است. از این رهگذر می توان به چند نکته توجه نمود .
نخست آنکه دانشگاه در ایران به عنوان یک نهاد ناظر و موثر بر تحولات، متناسب با شرایط و مشکلات و محدودیت ها، راه اثر خود را چه در بستر رود خانه آرام و چه در سنگلاخهای سخت باز نموده و محدودیت ها مانع از اعمال اهداف و رسالت او نگردیده است و همچون چشمه ای خروشان در هر دوره از زایش و تراوش برخوردار بوده است. البته این زایش و تراوش   همواره مبتنی بر خصلت نسل های حاضر در دانشگاه بوده و جوهر هر نسل در میزان تاثیر آن موثر بوده است. در حقیقت یک رابطه علّی میان تحول و خصلت در هر نسل برقرار بوده، بنابراین دانشگاه نه در تمام دوران از حرکت باز ایستاده و نه محدودیت، چراغ او را بی فروغ ساخته، و موج آفرینی مستمر با شدت متفاوت وابسته به خصلت های نسل های حاضر در هر دوران بوده است. بنابراین تعریف نسبت فعالیت ها و چگونگی تحرک نسبت به شرایط، متفاوت بوده است. دراین دوره نیز متناسب با خصلت های نسل حاضر مطالبات محدود با نتیجه دست یافتنی   و هزینه قابل تحمل با مشارکت بالاتر که امکان بسیج کنندگی لازم را برای دانشگاه ایجاد می نماید، قابل تصور و انتظار است .
دوم آنکه اعتراضات صنفی از قدمت بیشتری نسبت به مطالبه جویی سیاسی در دانشگاه برخوردار است و بسیاری نخستین اعتراض دانشجویی را اعتراض صنفی دانش آموزان و دانشجویان در مدرسه دارلفنون که به رسمیت یافتن حق اعتراض به عنوان یک وی‍ژگی برای دانشگاه منجر شد می دانند .
  در دهه ۷۰ و اوایل دهه ٨۰، نبود نهادی موثر و لازم سیاسی برای پی جویی مطالبات جنبش اجتماعی ایران و افزایش انتظار عمومی از دانشگاه در کنار دید ایده آل گرایانه دانشجویی مبنی بر حضور تمام قد در نقد قدرت و حمل بار سایر نهادها و اثر بر تمامی تحولات حوزه سیاسی، توجه به درون دانشگاه و برآوردن حوائج صنفی را در اولویت های پسینی دانشجویی قرار داد و دانشگاه از مزیت های خود در این زمینه بهره ای نجست. نتایج نقد از خود و برآورد هزینه های فراوان ایجاد شده برای دانشجویان در دهه گذشته   و برآورد طاقت دانشگاه در شرایط جدید، زمینه لازم برای تغییر میدان بازی را مهیا نموده است .
سوم آنکه توجه به مسائل صنفی و اقبال عمومی دانشجوی و سامان خود جوش این اعتراضات نشان از میل به تحرک و تاکید بر ویژگی جاودانه دانشجویی یعنی عبور از وضیعت موجود دارد. اما وجود میل به تحرک در نبود برنامه و استراتژی مشخص سیاسی، هژمونی مطالبات صنفی بر مطالبات سیاسی را در پی داشته است. چنانچه برنامه و استراتژی مشخصی در میان نیروهای تحول خواه کنونی برای عبور از شرایط موجود وجود می داشت و تشتت   و آشفتگی کنونی به انسجام و مطالبه مشخصی رهنمون می گشت، می شد انتظار گذشته از دانشگاه را احیاء نمود و سازمان یابی مجدد سیاسی دانشگاه را شاهد بود .
چهارم آنکه با روی کار آمدن دولت جدید و آشکار شدن سیاست های عمومی آن در مورد دانشگاهها، احیاء گزینش ها و اخراج دانشجویان و ممانعت از راه یابی تعدادی از دانشجویان به مراحل بالاتر تحصیلی و لغو قرارداد با برخی از اساتید و بازنشستگی اجباری برخی از چهرهای شناخته شده دانشگاهی و اعمال محدودیت های فراوان در محیط فرهنگی دانشگاهها و تضیقات گسترده علیه نهادهای مستقل و دموکراتیک و بعضا تلاش برای انهدام آنان، سلب امکان انتخاب روسای دانشگاهها و تعرض به استقلال دانشگاهها و حمایت های آشکار مالی و معنوی از نهادهای وابسته و تندرو، و طرح شعارها و مسائلی در مورد تغییر مواد درسی و نظام آموزشی به بهانه اسلامی نمودن دانشگاه در کنار ضعف در خدمت رسانی و بی توجهی به نیازهای صنفی، نگرانیهای در مورد اجرا انقلاب فرهنگی دوم در دانشگاهها را در پی داشته است. بنابراین دفاع از حیثیت و شعور دانشگاهیان و حمایت همه جانبه از استقلال دانشگاه به عنوان مهمترین اولویت دانشگاهیان قرار گرفته شده است .
پنجم آنکه دولت تازه خود را به عنوان نماینده طبقات محروم برای بازستانی حق به یغما رفته آنان توسط دیگر طبقات معرفی نموده و شعارها و برنامه های اقتصادی خود را جهت جلب حمایت اقشار محروم جامعه سامان داده است. هر چند در واقع حمایت ها معطوف به گروهای وابسته و توزیع رانت برای وابستگان بوده و به نام محرومین به کام وابستگان صورت پذیرفته است. طبیعی است در چنین شرایطی در تخاصم دولت با طبقه متوسط، دانشگاه با نگاهی بدبینانه برنامه های دولت خصوصا در مورد دانشگاهها را دنبال نماید و هیچگونه تعلق خاطر و مرز مشترکی با دولت جدید نجوید و در طرح مطالبات خود ملاحظات گذشته با دولت سابق را کنار نهد و به غلظت مطالبات صنفی خود بیافزاید .
بنابراین با توجه به موارد پیش گفته می توان شاهد اوج گیری مطالبات صنفی در دانشگاهها بود. اصرار بر پیگیری مطالبات صنفی و استمرار آن به ترمیم پیوندها میان دانشجویان و افزایش همگرایی و بازجویی امید و روحیه اعتماد به نفس برای دوری از دوران رخوت بیانجامد. اما لازم است دانشجویان به این نکته نیز توجه داشته باشند که برای حصول مقصود و افزایش برد موثر خود، علاوه بر حفظ این مزیت نسبی، همزمان به تراز معقولی میان مطالبه جویی سیاسی اجتماعی و مطالبات صنفی دست یابند و پیوند های سست گذشته میان اساتید و کارمندان و خود را تقویت نمایند و به علاوه همگرایی ایجاد شده را در غالب تقویت نهادهای دموکراتیک صنفی سیاسی باز جویند. تا در تَعیُّن یابی مطالبات در غالب نهادها، هدف محدود و نتیجه مشخص، عمل نامحدود را بوجود آورد .