• در ابتدای این کتاب، سرگذشت "صادق هدایت" آمده است. پس از آن سال‌‏شمار تفصیلی "صادق هدایت", یک مقدمه که برای سگی به نام "پات" و قهرمان داستان "سگ ولگرد", نقد نظرهایی که از سال ۱۳۳۱ تا به حال توسط "ونسون موته"، "محمد‌‏علی کاتوزیان"، "پرویز داریوش"، "محمود معتقدی" و "هوشنگ اتحاد" نوشته شده، گنجانده شده است . ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۵ خرداد ۱٣٨۵ -  ۲۶ می ۲۰۰۶

 "جهانگیر هدایت" در جشن رونمایی کتاب "سگ ولگرد" که به ۴ زبان ترجمه شده است، گفت‌‏: دلیل تشکیل این جلسه , انتشار کتابی از "صادق هدایت" به نام "سگ ولگرد" به ۴ زبان است که توسط دو ناشر, "ورجاوند" و نشر "صادق هدایت" منتشر شده است .
وی تصریح کرد : کتاب "سگ ولگرد" برای نخستین بار، سال ۱٣۲۱ به صورت یک مجموعه توسط خود "صادق هدایت" منتشر شد. بهترین داستان این مجموعه، "سگ ولگرد" است. البته در این مجموعه، داستان " تاریکخانه‌‏" نیز در نوع خود بی‌‏نظیر است .
برادر‌‏زاده "صادق هدایت" در ادامه خاطرنشان کرد: در ابتدای این کتاب، سرگذشت "صادق هدایت" را گنجانده‌‏ایم؛ چرا که در بسیاری از آثاری که از او چاپ شده است , در سرگذشتش اشتباهات زیادی گنجانده شده است .پس از آن سال‌‏شمار تفصیلی "صادق هدایت" , یک مقدمه که برای سگی به نام "پات" و قهرمان داستان "سگ ولگرد" , نقد نظرهایی که از سال ۱٣٣۱ تا به حال توسط "ونسون موته"، "محمد‌‏علی کاتوزیان"، "پرویز داریوش"، "محمود معتقدی" و "هوشنگ اتحاد" نوشته شده، گنجانده شده است .
وی با اشاره به بررسی‌‏های مجدد و پیاپی متن ترجمه داستان "سگ ولگرد" با متن فارسی آن گفت‌‏: "سگ ولگرد" برای نخستین بار است که به زبان ترکی ترجمه شده است. این ترجمه توسط "مهناز صدیق عرفانی" انجام شده است. البته همین امروز سفیر کشور ترکیه یک مجموعه کتاب از "صادق هدایت" را به من نشان داد که به زبان ترکی استانبولی ترجمه شده‌‏اند و ما تا کنون از این موضوع اطلاع نداشتیم.
هدایت افزود : ترجمه "سگ ولگرد" به زبان فرانسه توسط "فرد رضوی" انجام شده است. "فرد" همسر "دکتر تقی رضوی" بود. "تقوی رضوی" نیز یکی از دوستان صمیمی "صادق هدایت" بود که از دوران دبیرستان با هم بودند ،در فرانسه نیز دوستی‌‏شان تداوم داشت. "فرد رضوی" در حدود ٣۵ سال در ایران زندگی کرده است و به زبان فارسی تسلط کامل دارد. ترجمه خوبی از این کتاب ارائه کرده است. همچنین ترجمه انگلیسی "سگ ولگرد" توسط من و "سیاوش دانش" انجام شده است .
برادرزاده هدایت با اشاره به اهمیت ترجمه کتاب "سگ ولگرد" گفت‌‏: این اولین باری است که یکی از داستان‌‏های "هدایت" به ۴ زبان منتشر می‌‏شود. ما قصد داریم هر از چندگاهی آثار "هدایت" را به یکی از زبان های همسایگا‌‏نمان ترجمه کنیم. پیش از این، " زنده به گور " به زبان ارمنی ترجمه شده است. با ترجمه "سگ ولگرد" به زبان ترکی توانسته‌‏ایم احترام و ادب خود را به فرهنگ و زبان ترکی ابراز کنیم .
وی در ادامه مطلبی را درباره کتاب و سرگذشت پات (شخصیت داستان سگ ولگرد ) ارائه کرد و اظهارداشت‌‏: "سگ ولگرد" کیست‌‏؟ آیا سرنوشت ایران است‌‏؟ کشوری که "صادق هدایت" عاشقانه به آن عشق می‌‏ورزید و آرزوی مجد آن را داشت، ایران چون سگی شده است که امنیت و آسایشش را از دست داده است. ایران تبدیل به سگ ولگردی شده است که با چشم‌‏های میشی التماس می‌‏کرد‌‏, کتک می‌‏خورد و در انتها ، سه کلاغ نیز در انتظار این بودند که چشم‌‏هایش را درآورند .
هدایت ادامه داد‌‏: آیا سگ داستان "سگ ولگرد" , اشراف و دولتمردان ایران هستند که برای زنده ماندن , مقابل این و آن پوزه برخاک می‌‏مالند و گدایی می‌‏کردند. "هدایت" همچون "پات" می‌‏خواست خود را با این محیط ناسالم وفق بدهد. "صادق" به گاز پناه پرد , "پات" آنقدر به دنبال گذشته زیبا دوید تا مرد .
وی با اشاره به اینکه "پات"، یک سگ نیست، گفت‌‏: تمام کوشش‌‏‌‏ها و عواطف او به سرقت رفته است و جزآزار و تباهی هیچ صدایی به گوش او نمی‌‏رسد. "پات" در مسیری قرار گرفته که تنها سهمش، سنگ و چوپ است و از زور تنهایی به هر کسی پناه می‌‏برد. حتی مرگ نیز در همه سیاهی‌‏های خود نوعی کیف را پنهان کرده و او را به خود می خواند .
هدایت ادامه داد: در زندگی یک لحظه شنیدن و نشنیدن وجود دارد و اگر "پات" صدای صاحبش را می‌‏شنید، هرگز داستان "سگ ولگرد" وجود نداشت. "پات" نشنید و مرگ را به قیمت نشنیدن خرید. آیا سرنوشت "پات"، سرنوشت انسان نیست؟ مگر نه اینکه آدم و حوا به گونه دیگر این صدا را نشنیدند و به دنبال هوس آنها، فرزندانشان در در به دری به سر می‌‏برند.داستان "سگ ولگرد" از این جهت دارای اهمیت است که "هدایت" فضای زندگی او را به خوبی به تصویر کشیده است.
وی افزود : "سگ ولگرد" تلاش می‌‏کند زنده بماند. اما رجاله‌‏ها پس از مرگ نیز دست از سر او بر نمی‌‏دارند و می‌‏خواهند چشم‌‏های او را دربیاورند. البته لاشخورهای بسیاری نیز هستند که چشم‌‏های نجیب مردی را می‌‏خواهند در بیاورند که همه عمرش را وقف فرهنگ ایران کرده است.
هدایت در پایان گفت‌‏: وقتی مرگ فرا می‌‏رسد؛ روز تاریک می شود و دیگر برای "پات"، دیدن زشتی‌‏ها و زیبایی‌‏ها معنایی نخواهد داشت. سه کلاغ آمده‌‏اند آخرین روزنه‌‏ها را نیز دربیاورند و به همه چیز پایان بدهند؛ "صادق هدایت" نیز سرانجام تمام روزنه ها را بست و شیر گاز را باز کرد و این یکی از حساس‌‏ترین و دردناک‌‏ترین داستان‌‏های کوتاه جهان است .
در ادامه، "سیروس ابراهیم‌‏زاده" براساس داستان "سگ ولگرد" نمایش نامه‌‏ای را نوشته بود که گروه پاییز آن را اجرا کردند. سپس، "مهرداد پازوکی" به اجرای قطعاتی پرداخت که کاری ترکیبی از چند زبان بود.
در ادامه این مراسم ،"حسین قدیمی" پیرامون تاوان آزادی در "سگ ولگرد" گفت‌‏: نویسندگان کمیابی هستند که برای نخستین بار سبک و فکر و موضوع تازه‌‏ای را به میان می‌‏کشند و معانی جدیدی را برای زندگی می‌‏آورند که تا بیش از آن وجود نداشته است. "کافکا"، یکی از مهمترین نویسندگانی است که دنیای جدیدی را به روی ما می‌‏گشاید و همین که فرد از آستانه دنیای او گذشت؛ تاثیر "کافکا" را در زندگی‌‏اش احساس خواهد کرد .
وی افزود : "سگ ولگرد"، سال ۱٣۲۷ ه. ش منتشر شده است و امروز که این کتاب را می‌‏خوانیم، گویی زندگی خود "صادق هدایت" بر ما می‌‏گذرد. "هدایت" کسی نبود که همین طوری دست به قلم ببرد، مگر آنکه آن موضوع دل او را به خود مشغول کرده باشد و او این مساله را زجره زجره از صافی وجودش می‌‏گذرانید و پس از آن قلم به دست می‌‏گرفت.
قدیمی در ادامه اظهارداشت :"هدایت" در "بوف کور" می‌‏گوید : حالا می‌‏خواهم سر تا سر زندگی را همانند خوشه انگور در دستم بفشارم، عصاره آن را نه، شراب آن را قطره قطره در گلوی سایه‌‏ام بچکانم .
وی افزود : حضور "سگ ولگرد" را می‌‏توان در دیگر آثار "صادق هدایت" نیز دید. شاید دلیل تاثیر این داستان بر خواننده این باشد که "هدایت" داستان را با دست و دلش نمی‌‏نوشت، بلکه او داستانش را با قطره قطره خونش می‌‏نوشت .
قدیمی با اشاره به داستان "سگ ولگرد" و آزار و اذیت‌‏های شاگرد قصاب , شوفر، بچه شیر‌‏ برنج‌‏فروش گفت‌‏: این تصویر حکایت شرارت هیستریک رجاله‌‏ها از کوچک و بزرگ است و به قدری پر رنگ است که خواننده را در دام احساس بدون اثر می‌‏اندازد. اما این ناشی از زبردستی نویسنده این اثر است که با پررنگ کردن معلول‌‏ها خواسته تا علت‌‏ها را نشان بدهد و با استفاده از عناصر موجود شرایط خشن روزگار دیکتاتوری خودش را بازگو کند .
وی افزود‌‏: آیا "هدایت" با بیان این داستان می خواسته دلسوزی ما را نسبت به سگی برانگیزد، پس پیام اصلی داستان چیست ؟ شاید پیام اصلی او در چشم میشی "پات" باشد. شایدپیام اصلی داستان، آزادی و بسط و گسترش آن باشد. "هدایت" خود کلید تمام فرضیه‌‏ها را باز می‌‏کند .
قدیمی با اشاره به اینکه "هدایت"دو پهلو می‌‏نویسد، گفت‌‏: "هدایت" دو پهلو می‌‏نویسد , می‌‏داند که چه می‌‏نویسد. اگر تکرار افسانه آدم و حوا باشد، رنج "پات" ریشه در عهد عتیق دارد. اما "پات" مثل ما هم نمی‌‏دادند تاوان کدام گناه را می‌‏دهد .
ایلنا