اخبار روز: www.iran-chabar.de
سه‌شنبه  ۱ دی ۱٣٨٨ -  ۲۲ دسامبر ۲۰۰۹

این روزها فرا رسیدن ماه محرم فرصتی را در اختیار جناح مخالف دولت قرار داده تا با فراخوان طرفداران خود (به طور مستقیم یا غیر مستقیم) آنها را به صف آرایی در خیابان ها فرابخواند تا با تکرار شعارهای قبلی شان، بر نامشروع بودن دولت تاکید کنند. اما آیا این اقدام خواهد توانست مخالفان را به اهداف خود نزدیک تر سازد؟ آیا آنها خواهند توانست از این روزهای حساس استفاده مطلوب را ببرند یا اینکه برعکس، ماهیت مذهبی این ایام تاثیری معکوس بر روند مخالفت های آنها خواهد داشت؟

جمله معروف آیت الله خمینی را به یاد بیاوریم: «ما هر چه داریم از این محرم است». در واقع روحانیت شیعه در طول تاریخ خود، از این مراسم بیشترین بهره را برده است. یعنی در تمام ادواری که از حکومت به دور بوده، به انحای مختلف در پی اثبات حقانیت سیاسی اش بر بستر باورهای مذهبی جامعه بوده است. او با یادآوری تاریخ عاشورا همواره در پی یادآوری این مساله به شیعیان بوده که حاکمیت حق روحانیت شیعی است. اما امروز دقیقا در همین نقطه با جریان مخالفی مواجه شده که تصمیم دارد در قالب تجمعات مذهبی، بی کفایتی او را فریاد بزند. جمعیت قابل توجهی از شیعیان که می خواهند در این ایام مذهبی، چهره سیاسی روحانیت را به چالش بکشند. بنابراین کاملا قابل درک است که این بار حاکمیت با برجسته کردن بعد مذهبی محرم، هرگونه تحرک سیاسی را اقدامی برای مخدوش کردن جنبه قدسی این ایام معرفی کند و مخالفان خود را ملامت کند که حرمت سالار شهیدان را خدشه دار کرده اند. این تاکتیک حاکمیت به طور قطع در جنبه های مختلفی بروز و ظهور پیدا خواهد کرد:

سوء استفاده از قالب های متداول در برگزاری مراسم: بدون شک همچون سنوات گذشته در کنار هیئتهای مذهبی تعدادی فیلم بردار حضور خواهند داشت که از عزاداری مردم تصویربرداری خواهند کرد. در این بین قطعا مامورانی هم حضور خواهند داشت که هرگونه تحرکی را ثبت خواهند نمود و البته شناسایی آنها در بین دیگر فیلم بردارها چندان آسان نخواهد بود. در مرحله بعد با تطبیق کامپیوتری چهره افراد با تصاویر ثبت شده ی کارت های ملی، در عرض چند دقیقه، آنها را از میان چند ده میلیون ایرانی صاحب کارت شناسایی کرده، شبانه در خانه دستگیرشان کرده و راهی ناکجاآباد می کنند.

بزرگ نمایی طرفداران دولت: حضور پرشمار مردم به هر بهانه و برای هر منظور و مقصودی که باشد، در نهایت به طور بالقوه به نفع حاکمیت است چراکه ضمن نشان دادن این تعداد در پس زمینه و به تصویر کشیدن مزدوران خود با شعارهای حامی رژیم در پیش زمینه، آنها را نماینده تمام حضار نشان می دهند و با برجسته نمایی آنها به عوام این گونه القا می کنند که اکثریت با حامیان آنهاست و از این طریق بذر ناامیدی را در بین مخاطبان رسانه ها می کارند. این همان تاکتیکی است که دولت در زمان انتخابات ریاست جمهوری به کار برد و ضمن بیرون کشیدن رای مورد نظر خود از صندوق ها، حضور بی سابقه مردم را ( که عموما برای ابراز مخالفت خود با نماینده حاکمیت به پای صندوق ها آمده بودند) به عنوان بیعت دوباره اکثریت جامعه با خود تعبیر و تعریف کرد.

ایجاد تفرقه بین اقشار جامعه: محرم بهترین زمینه را بهره برداری های مذهبی و تحریک افراد ساده دل فراهم می کند. چراکه قطعا رسانه های دولتی با دستور کاری که از پیش دریافت داشته اند، مخالفان دولت را به عنوان « متجاوزان به ساحت مقدس سالار شهیدان » معرفی و شرایط را برای جمع کردن نفر و لشکرکشی دولتی در مقابل آنها فراهم خواهند کرد. به دست عده ای چماق خواهند داد و با خطاب کردن آنها به عنوان «سربازان امام زمان»، آنها را به جنگ به اصطلاح خوارج خواهند فرستاد و خود در گوشه ای امن ایستاده و به ساده اندیشی آنها خواهند خندید. اگر عکس پاره شده آیت الله خمینی تا آن حد از بعد تبلیغاتی برایشان مفید بوده، چرا یک پرچم نیم سوخته منقش به نام ائمه یا یک علم واژگون نباشد؟

اختیارات نامحدود برای دستگاه قضایی: در جایی که بحث مذهب و احساسات مذهبی مردم به میان می آید، دستگیری عده ای به بهانه هتاکی به مقدسات می تواند بزرگ ترین مجازات ها را برای آنها در پی داشته باشد. اصلا مساله این نیست که بازداشت شدگان جرمی مرتکب شده باشند بلکه موضوع این است که در این ایام دست حاکمیت باز خواهد بود تا خشک و تر را به جرم یک گناه نابخشودنی به مسلخ ببرد.

در شرایط کنونی و با توجه به جمیع جهات به نظر می رسد که دیگر روش های قبلی اعتراض ها چندان جوابگوی نیازهای مردم ناراضی نباشد چراکه حاکمیت از قبل خود را آماده بهره برداری بهینه از شرایط کرده است. ضمن اینکه گاهی اوقات مخالفت های علنی با یک طیف خاص، موجب قوت و قدرت آنها می گردد. مثلا در مورد اخیر دیدیم کسی که خود را در پس چهره ای علیل و زاهدمآب مخفی کرده بود، نقاب از چهره برکشید و با وقاحت تمام صورت دیکتاتور خودکامه ای را عیان ساخت و حال دیگر از ابراز و اعلام آن هیچ ابایی ندارد. علت این امر نیز روشن است: تا زمانی که مردم در مقابل حاکمیت قرار نگرفته باشند، طرف دوم همیشه خود را در مقابل خطری حس می کند که مانع از یکه تازی های بی حد و مرزش می شود. اما وقتی که عده ای برخروشیدند، دولت آنها را سرکوب کرد، نقاط ضعف مخالفان ظهور و بروز پیدا کرد و حاکمیت ضمن تجربه اندوزی در این زمینه متوجه شد که خطر آنگونه که می اندیشید عظیم و گسترده نبوده، ناخودآگاه بر بی پروایی هایش افزوده خواهد شد و بر خودکامگی هایش خواهد افزود.

بالاخره اینکه قطعا تنها راه ابراز عقیده، در تایید یا تکذیب نیست. افسانه مرلین را به خاطر آوریم که قهرمان داستان نتوانست در هیچ پیکاری بر جادوگر داستان فایق آید مگر زمانی که به او پشت کرد. به او نگاه نکرد و بی توجهی کرد. آنگاه بود که جادوگر مرد. پس چرا ما نباید چنین روشی را در پیش بگیریم؟ چرا نباید هر آنچه را که این نظام دینی با آنها در ارتباط است تحریم کنیم؟ از منبر، مسجد، تکیه، سوگواری، نماز جماعت و هر چیزی از این دست دوری بجوییم؟ چرا باور نکنیم که بی توجهی به حاکمیت دینی و تمام عناصر و عوامل مرتبط با آن از اقوام و بستگان گرفته تا ناآشنایان و در انزوا قرار دادن آنها بهترین راه مقابله با آنها می تواند باشد؟


حمید آراد
۱ دیماه ۱۳۸۸
www.chekkeh.com