• دیگر زمان آن گذشته است که به او گفته شود "آقا نظارت کنید نه حکومت". اکنون زمان آن رسیده است به او گفته شود آقا کوزه شکسته است و آب روان شده است. تسلیم شوید و از مردم امان بخواهید. فرمان به انحلال دولت دهید. بگذارید دولت مردمی انتخاب شود. بگذارید قانون اساسی جدید تدوین و از سوی مردم تصویب شود. آبرومندانه کنار بروید ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ۲۲ آبان ۱٣٨٨ -  ۱٣ نوامبر ۲۰۰۹

ملیونها مردم جنبش بزرگ و مردمی را که در میهن ما در حال پیشروی است جنبش سبز می نامند. بسیاری از آنان این جنبش را در برگیرنده ی اندیشه ها و خواسته های گوناگون آزادیخواهانه می دانند و از این رو آنرا جنبش رنگین کمان می نامند. بعضی از اصلاح طلبان حتی در سطح رهبران، جنبش سبز را جنبشی برای بازگشت به "اسلام ناب" و یا "آسلام رحمانی" تعریف می کنند. در میان آنها کسانی نیز این جنبش را جنبش اصلاحات با اهداف انقلابی می دانند (refolution) و برای آن واژه ی رفولوشن - آمیزش دو واژه ی انقلاب ((revolution و رفرم ((reform را بکار می برند.
اما در آن سوی رنگ ها و واژه ها آنچه در میهن ما در جریان است، جنبشی مسالمت آمیز، انقلابی و مدرن است.
این جنبش انقلابی با دو ویژه گی مهم از انقلاب های کلاسیک بورژوادموکراتیک، پرولتری و حتی از انقلاب های رهایی بخش فاصله می گیرد.
ویژه گی اول اینست که این جنبش انقلابی به حاکمیت رسیدن طبقه ای مشخص از طبقات جامعه را هدف قرار نداده است.      
ویژه گی دوم مسالمت آمیز بودن این جنبش انقلابی است.
این جنبش انقلابی است زیرا دگرگونی بزرگی را در پهنه های سیاسی و اجتماعی هدف قرار داده است.
در دهه های گذشته مردم میهن ما تجارب فراوانی اندوخته اند. اندیشه ها و خواسته های آنها دگرگون شده است. ایرانیان در اندیشه و منش اجتماعی خود از دوران پیشامدرن گذر کرده اند. این دگرگونی ژرف بخش بسیار بزرگ و گسترده ی جامعه ایران را در بر گرفته است.
در گذار از اندیشه های کهن با دگمهای گوناگون اکنون ایرانیان توانا قد برافراشته اند و می خواهند وارد دوران مدرن شوند. آنها می خواهند اندیشه ها و خواست های نوین خود را قانونی و نهادینه کنند. از اینروست که این جنبش مدرن است و ایران را به سوی ایرانی مدرن در قرن ۲۱ پیش میبرد.
این جنبش با نام جنبش سبز وارد ادبیات سیاسی و اجتماعی ایران شده است و همه چیز نشان می دهد که با همین نام در تاریخ سیاسی و اجتماعی ایران وارد شده و باقی خواهد ماند.
نام سبز آنرا از ایدیولوژی ها و اندیشه های کهنه که بسته، دیکتاتوری و واپسگرا بودند جدا می کند و آزادی، دموکراسی و توسعه و عدالت اجتماعی را نوید میدهد.
در ماههای گذشته ایرانیان بویژه جامعه ی شهری هر روز بیشتر نشان داده اند که تصمیم خود را گرفته اند. آنها بارها با حضور ملیونی و گسترده خود اراده ی خود را برای دگرگونی جامعه نشان داده اند.
اکنون دیگر قطعی شده است که نه فقیه سلطان سید علی خامنه ای و نه همدستان کودتاگر او نمی توانند راه این اراده ی آگاه و قدرتمند را سد نمایند.
روند رویدادها نشان میدهند که میهن ما هم اکنون وارد دوران قدرت دوگانه شده است.
در یک سوی قدرت فقیه سلطان و کودتاگران ایستاده اند که پول و اسلحه و نیروی سرکوبگر را در اختیاردارند. در سوی دیگرمردم ایران از همه طبقات و اقشار اجتماعی با هر دین و اندیشه ای و رهبران آنها قرار گرفته اند که خوا هان آزادی، دموکراسی و جمهوری مردم هستند. حاکمیت دیگر عملأ تنها قدرت جامعه نیست و قدرت مردم و رهبران آنها هر روز افزایش می یابد. جنبش سبز که انقلابی بزرگ، مسالمت آمیز و مدرن است در حال پیشروی است و میهن ما در آستانه ی دگرگونی بزرگ قرار گرفته است.
سه پهنه ی اصلی این دگرگونی بزرگ بیش از پیش آشکارشده اند.

پهنه اول دگرگونی سیاسی است

اکنون در ایران فلسفه سیاسی که بر پایه ی ولایت فقیه استوار است شکست خورده است. این شکست دیگر تنها شکستی نظری نیست. این فلسفه سیاسی اکنون در جامعه ایران در نزد ملیونها ایرانی شکسته شده است.
فلسفه سیاسی ولایت فقیه که از سوی ملا احمد نراقی در زمان فتحعلیشاه قاجار تدوین شد و سپس در قرن بیستم از سوی بعضی از روحانیون از جمله آیت اله خمینی مورد تایید قرار گرفت و بر آ ن پایه جمهوری اسلامی بنا نهاده شد جامعه ایران را در بدترین نوع دیکتاتوری فرو برد و پیامدهای اجتماعی وحشتناکی را بر جای گذاشت.
سی سال پیش این فلسفه سیاسی از سوی بسیاری از روحانیون ایران، اندیشمندان دینی و جوانان تحصیل کرده ایرانی پذیرفته شد. این پدیده در زمانی رخ داد که در جهان بویژه در کشورهای رشد نیافته انواع دیکتاتورها رژه می رفتند. در ایران نیز سه نیروی مطلق گرا حضور داشتند. سلطنت طلبان، مارکسیست لنینیست ها و دیکتاتورهای مذهبی. اینها هرکدام پرچم دیکتاتوری خود را برافراشتند و بسیاری جوانان را زیر پرچم های خود گرد آوردند. البته در سه دهه گذشته (elite) ایران با تحمل رنجهای فراوان و با پرداختن بهایی گران از هر سه این فلسفه های سیاسی گذر کردند.   
اما دین حاکمی که بر جامعه ایران مسلط شده بود در عمل ملیونها مردم را از فلسفه سیاسی ولایت فقیه متنفر کرد. اکنون در ایران هر دانش آموز ده ساله ای می داند که ولایت فقیه یعنی یک نفر رای خود را از رای ملیونها مردم ایران برتر می داند. از اینروست که در ماههای گذشته و هم اکنون فقیه سلطان و همدستان او غوغا راه انداخته اند و از حفظ نظام سخن می گویند و ولایت فقیه را "رکن رکین" نظام میدانند و تلاش می کنند بالای هر منبر بروند و موعظه های تو خالی را تکرار کنند. اما ایرانیان بویژه نسل جوان همه جا این کهنه پرستان را که می خواهند هنوز کالای فاسد و سمی خود را به مردم بفروشند به مسخره می گیرند.
از روز ۲۹ خرداد ماه امسال برای ایرانیان آشکار شد که سید علی خامنه ای فقیه سلطان ایران فرمان همه ی سرکوب ها، جنایت ها و توطئه ها را صادر می کند. اوست که دستور داد نتایج انتخابات واژگونه اعلام شود، اوست که به میل خود رئیس جمهوری منصوب می کند، اوست که به گروهی عربده جو درجه ژنرالی داده است، اوست که گرگها را به خیابان می فرستد تا جوانان، دختران و پسران بی دفاع ایران زمین را بزنند، دستگیر کنند و در زندانها شکنجه دهند. اوست که شریفترین قهرمانان ایران را به بند کشیده است و آزار می دهد.
دیگر زمان آن گذشته است که به او گفته شود "آقا نظارت کنید نه حکومت".
اکنون زمان آن رسیده است به او گفته شود آقا کوزه شکسته است و آب روان شده است. تسلیم شوید و از مردم امان بخواهید. فرمان به انحلال دولت دهید. بگذارید دولت مردمی انتخاب شود. بگذارید قانون اساسی جدید تدوین و از سوی مردم تصویب شود. آبرومندانه کنار بروید.
چندی پیش فقیه سلطان از بازی شطرنج و از استراتژی سخن گفت. باید به او گفت اگر شطرنج باز هستید باید بدانید که بازی به پرده آخر نزدیک شده است. استراتژی دین حاکمی شما شکست خورده است. شما و نیروهای شما آچمز شده اید. اگر وزیر کشی راه بیاندازید پیاده ها به سرعت وزیر می شوند و می دانید که آنها بی شمارند. اما اگر پیاده کشی کنید بدانید که صفحه‍ی ایران تنها ٣۲ مهره ندارد و شما نیمی از این صفحه‍ی ۷۵ ملیونی را در اختیار ندارید.
ملیونها جوان در راه اند و شما و همدستانتان اگر دست به کشتار بزنید به ایران و به اسلام آسیب های بزرگ وارد خوا هید کرد و آینده‍ی شومی در انتظارتان خواهد بود.
رویدادها نشان میدهند که دگرگونی سیاسی در ایران رخ خواهد داد. اینبار مردم بویژه نسل جوان اراده کرده اند ایران را بسوی آزادی و دموکراسی پیش به برند.
صداها هر روز بلندتر می شود که آزادی تنها در حاکمیتی مردمی، فرا دینی و فراایدیولوژیک بدست می آید. این کشور نامش ایران است و مردم آن آزادی، دموکراسی و جمهوری می خواهند. جمهوری ایران وحدت بخش همه‍ی ایرانیان است. جمهوری ایران که اکثر مردم آن مسلمانانی شریف هستند نمی تواند دین ستیز باشد. دین ستیز دین حاکمی است که به نام دین ٣۰ سال دست به هر کاری زده است.
۵۷ کشور عضو کنفرانس اسلامی هستند. از میان آنها تنها ۴ کشور که با انواع ناهنجاریهای اجتماعی روبرواند دنباله اسلامی را برای نام کشور خود برگزیده اند.
ایران، افغانستان، پاکستان و موریتانی در میان ۵۷ کشور اسلامی جهان تنها کشورهایی هستند که می خواهند با نام خود اسلامی بودن خود را نشان دهند.
چه کسی باور می کند که ۵٣ کشور جهان با جمعیتی بیش از یک میلیارد انسان اسلامی نیستند اما این چهار کشور با اینهمه ناهنجاریها اسلامی اند.
جوانان ایران اینها را می دانند و به گفتار مسخره دین حاکمان باور ندارند.
سخن در این باره بسیار است. اما بهتر است به پهنه ی دوم دگرگونی بزرگ بپردازیم.

پهنه دوم دگرگونی نوگرایی دینی است

در دو دهه‍ی گذشته بعضی از روحانیان و اندیشمندان دینی ایران به بازنگری در اندیشه دینی پرداختند و مطالب ارزشمندی ارائه دادند.
این تلاشهای روحانیت شیعه و روشنفکران دینی در تاریخ ایران بی سابقه بود. پس از انقلاب مشروطیت تا انقلاب بهمن روحانیت شیعه و هم روشنفکران دینی خود را با دیکتاتور ستیزی (یعنی مبارزه با شاه) و با غرب ستیزی انقلابی می دانستند. اسلام انقلابی در مبارزه با شاه و غرب تعریف می شد.
جوانان مسلمان ایران نیز شیفته همین"اسلام انقلابی" شدند. نتیجه این استراتژی و روش آن شد که (elite) مسلمان ایران خود را در پشت این مبارزات مخفی کرد و از نوگرایی دینی گریخت. الیته زایش دین حاکمی و به قدرت رسیدن واپسگراترین جریان شیعه در ایران ثمره ی اجتناب ناپذیر این گریز بود. البته (elite) مذهبی ایران برای این خطای بزرگ خود بهای سنگینی پرداخت و زمانی به خود آمد که کار بسیار سخت شده بود.
البته این تنها (elite) مسلمان ایران نبود که چنین خطای بزرگی مرتکب شد. (elite) مارکسیست لنینیست های ایران نیز همین خطای بزرگ را انجام دادند. آنها نیز خود را در پس مبارزه با شاه و امپریالیسم پنهان کردند و از هر گونه بازنگری در فلسفه سیاسی مارکسیسم لنینیسم گریختند.
اما بهایی که دینداران برای خطای خود پرداختند و میپردازند بسیار سنگین تر است. زیرا که دین حاکمان به قدرت رسیدند و همه چیز را در اختیار گرفتند و هر کار کردند. آنها مردم را از دین بدبین کردند و به دین به عنوان نهاد اجتماعی بزرگترین آسیب ها را وارد نمودند.
بازنگری دینی از سوی روحانیون و اندیشمندان دینی ایران در جریان است. بعضی از آنها پیشروترو بعضی دیگر حتی در سطح رهبران سیاسی در دوگانگی به سر می برند. بعضی از آنها به حکومتی فرا دینی می اندیشند و بعضی دیگر هنوز شعار "جمهوری اسلامی نه یک کلمه کم نه یک کلمه زیاد" را تکرار می کنند. اینها به این نمی اندیشند که این شعار خود کهنه و دیکتاتوری است. با "نه یک کلمه کم نه یک کلمه زیاد" تنها می توان دین حاکمی دیکتاتوری دیگری بنا نهاد نه حاکمیت آزادی و دموکراسی. بعضی از اندیشمندان دینی باور دارند که با سکولارهایی که دین ستیز نیستند می توان بر پایه دموکراسی و حقوق بشر همکاری کرد و حاکمیتی دموکراتیک ساخت. بعضی دیگر سخن از خودی و غیرخودی می گویند.
این درست است که بخش کوچکی در میان سکولارها بویژه با دیدن اینهمه فجایع دیکتاتوری دینی به دین ستیزی روی آورده اند. اما با اینکه دین حاکمان در سه دهه گذشته بسیاری از مردم ایران را نیز از دین دور کردند البته بخش بزرگ (elite) سکولار ایران این کار را به حساب کل دین ننوشتند و راه دین ستیزی را پیش نگرفتند. اکنون زمان آن رسیده است که با زنان و مردان دیندار که برای آزادی و دموکراسی می کوشند و بهای سنگینی می پردازند سخنانی باز و دوستانه گفته شود.
ایران در حال خانه تکانی بزرگ است. دیگر زمان آن گذشته است که گروهی خود را غربی تر از هر آمریکایی، گروهی خودرا مسلمان تر از هر عرب و گروهی خود را مارکسیست لنینیست تر از هر روسی بدانند.
سکولارهای ایران اولین قربانیان این رژیم دین حاکمی بوده اند. بسیاری از آنها زمانی برای کوچکترین انتقاد بدست این رژیم اعدام شدند که حتی از این رژیم دفاع می کردند.
با اینهمه جنایت ها، سکولارها دین ستیز نیستند. بسیاری از آنها خود فرزندان مادران و پدرانی هستند که از شریف ترین و سازنده ترین مسلمانان ایران زمین بوده اند.
دین چون نهادی اجتماعی می تواند با ارزشهای انسانی و والای خود برای پیشرفت و برای صلح و سعادت مردم نقش بزرگی داشته باشد. سخن دین ستیزی نیست. سخن اینست که دین در حکومت، یعنی دین حاکمی، سرانجامش دیکتاتوری و پلیدی است. سخن مبارزه با دیکتاتوری و خرافات است. تلاش برای اسلامی خواندن جنبش سبز و یا تلاش برای بر پایی حکومت اسلامی دیگر، ناهنجاریهای جامعه ایران را حل نمی کند.
ایرانیان در قرن ۲۱ با انبوهی از مشکلات روبرو هستند. نیروهای زیادی تاکنون تلف شده اند. آنها تنها در اتحاد، با بر پایی یک حاکمیت فرا دینی و فرا ایدئولوژیک و در آزادی و دموکراسی می توانند ایران را بازسازی کنند.
اتحاد دینداران و سکولارها راه آینده را می گشاید. اتحادها و هماهنگی های آنها در جامعه، در احزاب و جبهه ها و در جنبش برای دستیابی به آزادی و دموکراسی و برای حفظ دموکراسی ضروریست. دوران پیشامدرن به سر آمده است و ایران به سوی آینده می رود.

پهنه سوم دگرگونی اجتماعی است

درست است که دگرگونی سیاسی ایران را به سوی دمکراسی پیش می برد. درست است که نوگرایی دینی دین را چون نهادی اجتماعی به جامعه باز می گرداند و ارزش انسانی آن را گسترش می دهد. اما ایران اضافه بر اینها به دگرگونی اجتماعی ژرفی نیازمند است. خواست مردم برای دگرگونی اجتماعی پایه ای ترین و درونی ترین خواست جنبش سبز است. این خواست بنیاد جنبش سبز را تشکیل می دهد.
ایرانیان در سه دهه گذشته هر روز بیش از پیش به دوگانگی و چند گانگی کشانده شده اند. هر کس می بایست یاد بگیرد چندچهره باشد و چهره واقعی خود را مخفی کند.
فساد اجتماعی بسیار گسترده شده است. ملیونها مردم به رشوه دهی و رشوه گیری کشیده شده اند. همه چیز حتی شرف و جان انسانی خریدنی و فروختنی شده است.
دروغ گویی و ویرانگری خود و دیگران در هیچ زمانی مانند سه دهه گذشته در نزد ایرانیان دیده نشده است.
بیش از نیمی از ایرانیان یعنی زنان در سه دهه گذشته به شدت تحقیر شده اند و حقوق اجتماعی آنها محدود و محدود تر شده است.
فقر به شدت گسترش یافته است و بسیاری از مردم به در یوزگی افتاده اند.
اقلیت های دینی و مذهبی و مردمی زیر فشارهای گوناگون قرار گرفته اند.
مساجد و هیات های دینی به سربازخانه ها، انبار و مغازه تبدیل شده اند و دین از جامعه گریخته و در هوا مانده است.
روحانیت مزدبگیر رژیمی فاسد شده است و هویت روحانی و انسانی خود را از دست داده است.
بسیاری از مردم برای مبلغی ناچیز اجیر شده اند تا خبرچینی کنند و دیگران را لو بدهند. رژیم بسیاری از مردم، مردان و زنان را در نهادهای گوناگون نظامی و شبه نظامی گرد آورده است تا دیگران را سرکوب کنند.
رژیم برای بی تفاوت کردن جوانان اعتیاد را گسترش داده است.
از راه های گوناگون هر روز به بهانه ای از فعالیت های نشریات، انجمن ها و گروه های اجتماعی جلوگیری شده است.
پرسش بزرگ در سال های گذشته این بود تا کی این ملت تحمل خواهد کرد. جنبش سبز به این پرسش پاسخ داد. ایرانیان برخاسته اند تا این بار در انقلابی مسالمت آمیز جامعه را دگرگون کنند.
این بار ایرانیان می دانند چه می خواهند. جنبش مسالمت آمیز این امکان را به آنها می دهد که حرکت خود را دقیق کنند و جلوی خطاها را بگیرند.
راز شکوفایی و پیشرفت جنبش سبز در این است که ریشه در ژرفای خواست های اجتماعی دارد.
دموکراسی بدون پاسخگویی به خواست های اجتماعی اگر هم برقرار شود ناپایدار و متزلزل خواهد بود. توجه به دگرگونی های اجتماعی و متحد کردن مردم برای پیش بردن این دگرگونی، جنبش سبز را قدرتمندتر می کند.
طراحی واقع گرایانه جامعه آینده ی ایران و توضیح آ ن برای جوانان و نشان دادن راه گذار، به آنان یاری می رساند دگرگونی اجتماعی را قدرتمندتر پیش به برند.
جنبش سبز دوره ی آغازین خود را پشت سر گذاشته است. اما بسیار کارها پیش روی ایرانیان قرار دارد.
ایران آزاد و سربلند در قرن ۲۱ بدون اتحاد همه ی میهندوستان ساخته نخوا هد شد.
دستان همدیگر را به فشاریم و همراه شویم.

عباس سلیمی
۱۶ آبانماه ۱٣٨٨