اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۲٨ شهريور ۱٣٨۶ -  ۱۹ سپتامبر ۲۰۰۷

مدتهاست که فعالین جنبش دانشجویی در پی یافتن راهکارهایی اساسی برای رهایی فعالین این جنبش از نقاط ضعفی هستند که مدتهاست گریبانگیر این جنبش شده است. با اینکه حکومت در بازه های زمانی متفاوت، موجب تسریع و یا تشدید بحرانهای ناشی از نقاط ضعف جنبش دانشجویی شده است و با جهت دهی هایی بدنه بی سر این جنبش را به سمت و سوی مطلوب خود کشانده است، اما این بار نه از سوی نهاد حکومت، بلکه از سوی خودمان نصیب مان شده است. مشکلاتی که همچون وزنه هایی بر پای انسانهای آزاده ای آویزان شده شده است.

واقعا براستی چه باید کرد؟ با عدم وجود حداقلهای ساز و کاری منظم در انجام فعالیت سیاسی دانشجویان چه باید کرد؟ اینکه چرا اکثر فعالیتهای دانشجویی انجمنهای اسلامی با بی نظمی، بی برنامه گی و ناهماهنگی توام است، سئوالی به غایت بزرگ است که ما به عنوان مدعیان تجددخواهی در جامعه دانشگاهی امروز ایران باید به صراحت به آن پاسخ دهیم که چگونه در حالی که به نظر می رسد اراده ای برای تغییر رفتار در نظم بخشی به فعالیتهای خود نداریم، مدعی ایجاد تحول در جامعه شده ایم؟

افزون بر مقوله نظم، از دیگر مصائب امروزمان، ساختار تشکیلاتی انجمنهای اسلامی است که با عدم اجرا و پای بندی اعضای انجمنها به چارتهای تشکیلاتی شان مواجه ایم. به عنوان مثال، کمتر واحد انجمنی را می توانیم بیابیم که مسئولیتها مشخص شده باشد و افراد در حوزه های مربوط به خود فعالیت کنند. این نقیصه تا آنجا پیش رفته است که هیچ کس وظیفه تعریف شده خود را به درستی نمی داند و در جای خود مستقر نیست. اکثر فعالیتها نیز بصورت هیاتی انجام می گیرد و موجب می گردد تمامی افراد و واحدهای مختلف انجمنها که برای فعالیتهای جداگانه و تخصصی خود تعریف شده اند، بدون توجه به کارویژه های خود در پروژه های پیش رو با یکدیگر گام برمی دارند، اما فعالیتها بصورت عمومی و در سطح نازل انجام می پذیرد. گفتنی است که آنان که با واژه های مدیریتی بیشتر آشنا هستند، به راحتی درک می کنند که اینگونه کار کردن که با بیشترین زحمات و هزینه های کار سیاسی نیز توام است، با کمترین دستاورد و بازده صورت می پذیرد که در نهایت با یاس، دلسردی و سرخوردگی ناشی از عدم توازن هزینه و فایده در اعضای انجمنها همراه می شود.

تسریع روند کاهش بار تئوریک فعالین دانشجویی که مشخص نیست تا کجا به پیش می رود و کی قصد توقف و تغییر جهت به سمت غنای اندیشه های سیاسی دانشجویان را دارد، از دیگر معضلاتی است که از دیدگاه نگارنده پیش از آنکه علت آنرا در واحدهای سیاسی انجمنهای اسلامی دانشگاهها باید جست، ریشه در ضعف تشکیلات انجمنهای اسلامی دانشجویان دارد که هیچ برنامه منظم، هماهنگ و هدفمندی را در اجرای پروژه های توامان تشکیلاتی – سیاسی برای دانشجویان در پیش ندارند. نگارنده با اینکه بر وجود برنامه های مطالعاتی در انجمنهای اسلامی واقف است، اما اعتقاد دارد اعضایی که بار تئوریک کافی برای شناخت درست اهداف و آرمانهای خود نداشته باشند و از قدرت تشخیص و تبیین یک استراتژی و تاکتیک درست در نیل به اهداف خود برخوردار نباشند، ناخودآگاه نگاه درستی نیز به فعالیت تشکل مند نداشته و قائل به برنامه ریزی و نظم بخشی به فعالیتهای خود و دیگران نیستند.

براستی با فقدان چشم اندازی روشن که حداقلهای یک برنامه و فعالیتهای اعضای تشکیل دهنده یک جنبش دانشجویی را در یکسال آینده مشخص نماید، چه باید کرد؟

آنچه به نظر نگارنده به عنوان پیشنهاد می رسد این است که برگزاری جلسات داخلی در انجمنهای اسلامی دانشگاههای سراسر کشور بصورت منظم، دقیق و هدفمند از نخستین گامهایی است که می تواند اعضای یک تشکل را گرد هم آورد تا امکان طرح مساله فراهم آید. اینکه در یک جلسه تشکیلاتی اعضای هر انجمن اسلامی گرد هم نشینند و بنای یک برنامه سیاسی را پایه ریزی کنند، می تواند آغاز یک پروژه عظیم سیاسی در سراسر کشور محسوب گردد و از هر دیدار و میتینگ سیاسی با اهمیت تر است. اینکه چگونه بتوانیم مشکلات دانشگاه خود را در وهله نخست و معضلات جامعه خود را در درجه دوم شناسایی و بررسی کنیم و راه حل ارائه نماییم، در گرو نظم تشکیلاتی و آموزش سیاسی اعضای انجمنهای اسلامی دانشگاههای سراسر کشور است.

از اهداف بسیار مهمی که در سایه هماهنگی واحدهای تشکیلات و سیاسی انجمنهای اسلامی دانشگاهها، در چنین طرحی بدست می آید امکان تبادل نظر و بحث بر سر موضوعات روز دانشگاه و سیاست بوده و امکان بحث و برگزاری جلسات تخصصی تر در مسائل مختلف از قبیل سیاست، فرهنگ، اقتصاد،حقوق بشر، زنان، اقوام و غیره را فراهم می آورد.

ایجاد حس مشارکت جمعی و تزریق این روحیه در اعضای شورای عمومی انجمنها و ایجاد حس دلگرمی ناشی از فعالیت جمعی و تقویت امید و روحیه تاثیرگذاری در آنها و فراهم شدن امکان آموزش عمومی اعضا و ارتقاء سطح بینش سیاسی و درک عمومی آنها از دیگر اهداف مدنظر می تواند باشد. علاوه بر این، ایجاد فرآیند مشخص و معین در نظرپرسی و تصمیم گیری از اعضای انجمنها به جای فرآیند هیاتی و نامشخص در آنها و کاهش تصمیم گیری های یکسویه اعضای شورای مرکزی ها و افزایش تصمیم گیری جمعی اعضای شورای عمومی ها که موجب تعمیم فعالیتهای جنبش دانشجویی به سایر دانشجویان و تعمیق اثرگذاری آن می گردد، از دیگر اهدافی است که در بلند مدت می تواند، بسیار حائز اهمیت باشد.

تهیه جزوات آموزشی در حوزه مسائل مختلف، جمع بندی اخبار و ارائه تحلیلهای سیاسی و آموزش حقوق صنفی دانشجویان و آموزش رفتار تشکیلاتی به اعضای انجمنها که در جلسات شورای عمومی آنها صورت می گیرد، از جمله مهمترین فعالیتهایی است که در عین سادگی از موثرترین کارهایی است که می تواند اعضای شورای عمومی انجمنها را متشکل، هدفمند و هماهنگ کند و نخستین زیرساختهای اعتماد و جذب سایر دانشجویان غیر عضو را نیز فراهم آورد. با کمی انصاف در نگاهی به فعالیتهای اخیر انجمنهای اسلامی دانشگاههای خود درمی یابیم که در زمینه های مذکور کوتاهی های بسیار جدی صورت گرفته است. فعالیتهای انجمنها در سالهای اخیر همواره به گونه ای بوده است که بیشتر به دنبال بهره برداری در پروژه های سیاسی و انجام برنامه های تبلیغاتی بی فایده بوده ایم، بدون آنکه توجهی به پیش زمینه های انجام فعالیت دانشجویی از قبیل برگزاری جلسات مشورتی با بدنه انجمنهای اسلامی، نظرپرسی از اعضای شورای عمومی و برنامه ریزی برای آنها کرده باشیم.

طرح موضوعات به تفکیک حوزه های پیش روی جنبش دانشجویی از صنفی تا سیاسی و برگزاری جلسات مختلف مشورتی و تصمیم گیری در سطوح متفاوت از شورای مرکزی و شورای تهران دفتر تحکیم تا جلسات شورای عمومی انجمنهای اسلامی و تهیه گزارشهای مکتوب و مستند از موضوعات مطروحه و مصوبات پیش رو در جلسات و ارسال سوالات موجود از رده های پائین اتحادیه به بالا و انتقال تجربیات در جهت پاسخگویی به سوالات پیش آمده و موظف دانستن خود به حل مشکلات دانشجویان عضو اتحادیه از جمله نیازهای اساسی انجمنهای اسلامی دانشگاههای سراسر کشور است. وگرنه در شرایطی که توان ایستادگی در برابر فشارهای بی حد و حصری که این روزها بر فعالین دانشجویی مستقل وارد می گردد، از عهده و توان جوانان این مرز و بوم بصورت فردی و بدون توجه به فاکتورهای تشکیلاتی انجمنها خارج می گردد.

هدف از نگارش چنین مقاله ای طرح مساله در اذهان عموم فعالین دانشجویی است تا با طرح نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود موجبات تدوین طرحی بلندمدت برای ایجاد نظم تشکیلاتی و آموزش سیاسی در اعضای اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان سراسر کشور فراهم آید. در پایان امید است که با همفکری و همکاری کلیه فعالین دانشجویی در انجمنهای اسلامی مقدمات اجرای چنین طرحی که اکنون پیش فرضهای آن در دست تدوین است، انجام پذیرد.

*نائب دبیر دفتر تحکیم وحدت
aliminer@yahoo.com