سیاسی دیدگاه ادبیات جهان - مقالات و خبرها بخش خبر آرشیو  
   

سرودهای دلنشین آذربایجان
به مناسبت چاپ کتاب "آذربایجان ماهنیلاری"


حمید دادیزاده


• چاپ سوم کتاب سرودهای آذربایجان به بازار آمد.این مجموعه به همت آقای قدرت حسین پور صالحی و توسط نشر اختر در شهر تبریز به زیور طبع آراسته شده است. خادم خوشنام موسیقی آذربایجان، آقای حسن دمیرچی مقدمه با معنائی از سر درد به این کتاب نوشته و ضمنا سرودها را بر اساس دستگاههای موسیقی طبقه بندی کرده اند ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۴ شهريور ۱٣٨۶ -  ۲۶ اوت ۲۰۰۷


چاپ سوم کتاب سرودهای آذربایجان به بازار آمد.این مجموعه به همت آقای قدرت حسین پور صالحی و توسط نشر اختر در شهر تبریز به زیور طبع آراسته شده است. خادم خوشنام موسیقی آذربایجان، آقای حسن دمیرچی مقدمه با معنائی از سر درد به این کتاب نوشته و ضمنا سرودها را بر اساس دستگاههای موسیقی طبقه بندی کرده اند. سرودها از یک تنوع زیبائی برخوردار است و به گمان من هر ایرانی، در هر کجای ایرانو جهان؛ و به هر زبانی غیر از زبان ترکی آذربایجانی هم تکلم کند، با برخی از این سرودها آشنائی دارد. همت بزرگ جمعاوری کننده اثر، و یاریهای بی شائبه آموزشگاه موسیقی آذربایجان و همه کسانی که با دستانی خالی اقدام به نشر این مجموعه سرودها کرده اند، ستودنی است. مطمئن هستم که کوهنوردان و عاشقان طبیعت زیبای ایران از این سرودهای روح بخش لذت خواهند برد، سرودهائی که آنان را از دامنه های سرسبز سهند به اوباها و ایلات سلسله جبال سبلان همراهی کرده و سپیده دمان زیبا با چوبانان عشایر منطقه قاراداغ دیدار خواهند کرد. این مجموعه، اگر چه اولین کاری است در این عرصه، اثری است ارزشمند و ماندگار که برمذاق همه شیفتگان هنر موسیقی آذربایجان مطبوع و مطلوب واقع خواهد شد. چاپهای مجدد این اثر در وانفسای بازار کتاب دال بر این نظر است.


باغلاما پنجره نی
آذربایجان ماهنیلاریندان بیر آنتولوژی
ماهنیلاریمیز زامانلا آددیملاشیر
حمید دادیزاده(تبریزی)کانادا


قارلی بیر زیروه اولسان، آغ بولودون اولارام
درین خیاله دالسان، نم سوکوتون اولارام
چمن اولسان اگر سن، سرین یاغیش چیله رم
اگر دنیزه دونسن، ساحیله چئوریله رم
قووموشام دردی، غمی، خوشباختین ایلکی منم
سسلنسه نغمه کیمی، سوزلریم بیل کی منم
آذربایجان ماهنیلار آنتولوژیسی بیر بویوک میلی گنجینه کیمی چاپدان چیخدی. بو کیتاب، کی تبریز شهرینده، اختر نشری یایماسینا اقدام ائدیب، چوخ بیر آز زاماندا اوچونجو نشره نائل اولوب. کیتاب آذربایجان اوغوللری قیزلارینین اللری ایله دونیانین هر طرفینه گئدیب، منده بو پاسفیک دنیزینین کناریندا، کیتابین ماهنیلارین اوخویاندا خاطیره لر دفتری قارشیمدا دورور. د.مک ادبی—بدیعی ایماژلار بو اثرده، ماهنیلارین احتیواسیندا بیر زنگین قالیجی میراثه بنزه یر. کینتابا استاد حسن هرگلی مقدمه یازیب، حرمتلی قدرت حسین پور دا بو اثری توپلایبدی. دئمک آذربایجانین موسیقی دیتگاهلاریندان سئچیلمیش بو ماهنیلار بوتون خالقیمیزین دیلیندن، سینه سیندن قوپوپ، نسیللردن نسیللره کوچورولوبدیر. یازیلی ادبیاتیمیز بو گون کولگه لرده قالیرسادا، بو ماهنیلار بیر میلتین درین، رومانتیک، حزنلی و داها دوغروسو چئشیتلی ادبیاته صاحب اولدوغون گوستریر.
شوشتر دستگاهیندا اوخونان قارلی بیر ذیروه ماهنیسینا بیر دیقت اولونسا، اوردا دئیلن بدیعی دویغولار ، فیکیرلر آیدین لاشیر. آغ بولودلار قارلی ذیروه ده گزیر.شاعیریمیز اوز سوگیسین یوکسکلرده گوررکن، قارلی بیر ذیروه یه قالخیر، اوردا اوزون آغ بولود کیمی اوز سوگیلیسنه بیر هدیه سانیر. سونرا شاعیرین یئلکن خیالی داغلاری آرخداا قویور، ئوزون چمن کیمی گوم گوی گوستریر. چمن اولسان اگر سن، منده سنه سرین یاغیش چیله رم. بوردا بیر هارمونی یارانیر و عاشق و معشوق اوز سئوگیلرین بیر یوکسک مقامه چاتدیریب ، اونا بیر مقدس استاتس وئریلیر.
یا بیر آیری ماهنیدا کریستال کیمی زلال دوشونجه لر قید اولونور.

بو گلن یآر اولایدی،
الینده تآر اولایدی،
ایکیمیز بیر کوینکده،
باخاسی دآر اولایدی.

حاجی بابا حسینف، تانینمیش دونیا شهرتلی صنعتکار، بو آذربایجان ماهنی سین بایات قاجاردا اوخویاندا، هر بیر ائشیدنین روحون اوخشایب، اینسانی ماراقلاندیریر. الینده تار اولان گوزلدن داها نه ایستکله نیر.
آذربایجان ماهنیاری میلتیمیزین عملی حیاتیندان ایلام آلیر، بو ماهنیلاردا داغلار، داغلاردا گورونن آل الوان گوللر و خوش الحان قوشلار بویوک یئر توتور. سمبلیک اولاراق، بو قوشلار دیار به دیار گزیر و خالقیمیزین مساجلارین ائللره داغیدیر.

بیر زامان هاوادا قاناد قاناد ساخلاین،
سوزوم واردیر منیم سیزه دورنالار،
قاتارلانیب نه دیاردان گلیرسیز،
بیر خبر وئرسه نیز بیزه دورنالار.

باشیمیزین اوستوندن کوچن دورنالار یقین کی بیزه خبرلری وار. قاتارلانیب، دیار به دیار گزن دورنالار، عاشیق شمشیری دلی داغلادا گوروب، فرهادین کولونگونون سسین ائشیدیب؛ دئمک تاریخلردن بیزه خبرلری وار. بو دورنالارین بیر یئره توپلانیب اوزاق یوللارا سفربر اولمالاری، بیزیم آتا بابالاریمیزیدان بیزلره سوقات کیمی حساب اولونور.
بوکیتاب آذربایجان ماهنیلارین بیر حصه سین توپلایب و میلتیمیزین یادداشتینا آرتیریبدی. تاسفلر که بو ماهنیلاری دینله ینلرین بیر حیصه سی اوز آنا دیللرینه یازیب اوخوماقدان رسمی حالتده محرودیلار. باغلاما پنجره نی آدلی اثر، دئمک بیزه بویوک پنجره لر اونوموزده آچیر و بو حقیقتی ثبوت ائدیر که یای وار قیش وار چوخ ایش وار.
"باغلاما پنجره نی" کیتابی تبریزده نشر اولوب داغیدیلماسی گوستریر کی آذربایجانین یئنی نسیلی، گنجلری بوتون دونیادا صحنه سینده اولان اویانیش دالغاسی هیله چیین بع چیین اولوب، بو اویانیش، کلی شعور و کیملیک رنسانسی نین آردیندادیر. بو اویانیشدا بیرینجی یئر هر میاتین آنا دیلی بویوک رل اوینایر. بو رنسانس اینسان حاقلارین قورویان و ایره لیه سورن، صلح و مدنیت سئورلیک بیر خصیصه یه صاحیب دیر. دونیا صحیفه سنده دانیشیلان دیللر هامیسی ویا دورنت دئمیشکن انسان مدنیتین زنگین لشدیریر. دیللر بیر بیرینه یاردیم ائدیر، کلمه یا خود لفتلر بیر بیریندن بورج آلیر و زامانلا آدیملاشیر ، یاشیور. بو نا دا اشاره ائدیم کی بو ماهنیلاری دیله ینده گورورسن که عین مضموندا دیگر میلتلرین ده ماهنیلارا وار. ماهنیلاریمیز بیر حسابا آذربایجان خالقینین ایران تاریخینین گذرگاهیندا حیاتین آیدینلادیر. آنتروپولوژیک خصیصه لرین عیان ائدیر. بیزیم حورمتلی عالملریمیز، پسیکولوژلاریمیز بو ماهنیلاریم مضمونلارین تاریخی بسترده آراشدیریب، بو کاراکترلاری داها جزئیاتیله الده ائده بیلرلر. بوردا میلی وارلیغیمیز دالغالارنیر. بیر میثال ا.چون:

وطن اوغلو بو دونیادا مغرور یاشا،
هنر گوستر، غیرتله وئر عومری باشا،
هاردا اولسان چتین یول سئچ مردلیک آرا،
عملینله سئوینج پایلا اینسانلارا.

دوغروداندا بو ماهنی بیر انسیکلوپدی کیمی بیزیم تاریخی خیصلتلریمیزی، عنعنعه لریمیزی بیان ائدیر. هومانیسم، فداکارلیق و میلی غیرتی داها آیدینلادیر. سونرا ماهنی آذربایجانین دونیا شهرتلی اوسطوره لرینه اشاره ائدیب، کوراوغلو داستانلارین تداعی ائدیر.
کوراوغلو تک امان وئرمه نامرده هئچ
بابک کیمی وطن اوچون، جانیندان کئچ..
بیر حیرتلی کونسئپسیا گوزوم اونونده دایانیر، اوزون گوستریر. بیر میلتین آنتروپولوژیک کیملیکی تصویر
اولور، و ماهنی قالبینده تاریخی قهرمانلار دان آد گلیر.

داغلارین مقامی ماهنیلاریمزدا

عملی حیات، گونده لیک یاشایش ماهنیلار چرچیوه سینده دونه- دونه بیان اولور. خالقیمیزین تاریخی، یاشایشی
و آغیر حیاتی آنلاشیلیر.داغلارین چادر چادر کیمی
بیناللاری عاشقلاریمیزین سازلاریندا یئر آلیر.
بینه لری جادر چادر،
چوخ گزمیشم اوزوم داغلار
قدرتینی سیزدن آلدی،
منیم سازیم، سوزوم داغلار.

بو عاشیق ماهنیلاری، عاشیقین سازینین قدرتی داغلاردا اولان هیبت عظمتدن الهام آلیر، و بدیعی بیر فورم
تاپیر.
ماهنیلارین کتابیندا " قوچ نبینین هجریندن"،" ستارخانین هنریندن"، شهریارین شهریندن" ده سوزلر دئیلیر.
نه قدر یازسامدا، بو سوزون دوامی وار.
دئمک "ساوالان داغی" بیر وقارلی کاراکتر کیمی میلتیمیزین یادداشتلاریندا یاشیور؛ حیاتیندان آغیر یولون
گئدنلره بیر الهام چشمه سی اولور. بو داغلاردان اوخوجولاریمیزا سلام گتیریر.
ساوالانین ووقاریندان،
کور اوغلونون نیگاریندان،
سیزه سلام گتیرمیشم.
اوجا باشلی ساولان، شاعیریمیز دئمیشکن "گوی قورشاقی حمایل تک اونونده--- افقلرده ظفر مارشی
چالدیران
بو همن ساوالان بابا، ووقارلی داغدیر. تاریخیمیرده چیراغ کیمی پارلایر. دیلیمیز هله کولگه لرده قالیرسادا،
تاریخی آیکانلاریمیز، نیشانه لریمیز بو کیملیگی و میلی شعووری یاشادیر.

اینسانی دویغولار، رومانتیک باخیشلار، و دیرلی ایستکلر بو ماهنیلاردا گوزه دئیر. بئله ده دئمک اولار کی بیزیم
ادبیاتیمیزدا دونیا شهرتلی اثرلر وار.

بایات شیرازدا اوخونان ماهنیدا سوزلر حیرتلی و اعجوبه مضمونلار و دولغون کونسئپسیالار داشیور.

من بو ائلین قیزیام، آنامدیر آذربایجان،
من اونون سینه سیندن سود امیب زامان زامان،
بویوب بوی آتمیشام صاف سولاری قانیمدیر،
اوجا داغی ووقاریم، توپراقی درمانیمدیر.

وطن پرورلیک ، صلح و اومانیسم موضوعلاری بو ماهنیلاردا تکرار گوزه دئیر. بیرده تاریخلردن بیزه معلومات
وئیریلیر. مکتوب ادبیات هله رسمی اولماسادا، بو ماهنیلار قالبینده دئیلن سوزلر میلتین تاریخی وارلیقین ثبوت
ائلیر.
اسطورلر ده دئیلن قهرمانلار، میتولوژیا دا اولان ارنلر بو ماهنیلارین بزکی کیمی اولوبف و اونلارا بیر درین معنا
باغیشلیر. کور اوغلو، بیگار و یا غریب و صنم، هجر و نبی بو داهنیلاردا سسلنیر:
غریبین صنمی یم، کور اوغلونون نیگاری،
نبی یه هجر اولوب دولانمیشام داغلاری،
دئمیرم بیر دنه یم، گوزللیک اولدوزیام،
هر ائلین اوز اولادی، آذربایجان قیزیام.


اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Facebook
    Delicious delicious     Twitter twitter     دنباله donbaleh     Google google     Yahoo yahoo     بالاترین balatarin


چاپ کن

نظرات (۰)

نظر شما

اصل مطلب

بازگشت به صفحه نخست