• جامعه ایران اکنون در مرحله پیشاگذار قرار دارد، اولویت های این مرحله غلبه بر استبداد سیاسی است، موضوع این غلبه پروسه بسیار پیچیده ای است که با اتفاقات غیرمنتظره، انتخاب های شتابزده، آشفتگی در انگیزه ها و منافع و مهمتر از همه با عدم قطعیت و نامطمئن بودن همراه است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۱۶ مهر ۱۴۰۱ -  ٨ اکتبر ۲۰۲۲

مقدمه

هیئت سیاسی – اجرائی حزب چپ (فدائیان خلق) در اطلاعیه ای پس از توصیف جنبش های اعتراضی در ایران و تاثیرات ملی و جهانی آن و تشریح بحران های جمهوری اسلامی می نویسند که “روند فروپاشی حکومت شتاب گرفته است و گروه های وسیعی از جامعه ایران اکنون برای برکناری جمهوری اسلامی، که مانع اصلی برای استقرار دموکراسی در ایران است، خیز برداشته اند ومصصم اند از شر این رژیم ویرانگر خلاص شوند”

نویسندگان این اطلاعیه، سپس نتیجه می گیرند که در چنین شرایطی نفی رژیم کافی نیست، بلکه باید با کمک شعار راهبردی گذار از جمهوری اسلامی به جمهوری سکولارو دموکرات، تشکیل مجلس موسسان و تدوین قانون اساسی جدید زمینه سوگیری، هم صدایی و همراهی مخالفان را فراهم آورد.

در ادبیات مدیریت و علوم سیاسی، اهداف، نتایج مورد انتظار را تعیین می کند، برنامه راه رسیدن آن ها را روشن می کند و شعار راهبردی راهنمای عمل بوده، اولویت ها، بایدها و نبایدها را مشخص می کند.

سئوال این است که در شرایط جنبش اعتراضی کنونی در ایران، اولویت های کنونی و باید و نبایدها ی گذار از رژیم اقتدارگرای جمهوری اسلامی به تحول دموکراتیک کدامند؟

پاسخ روشن است: اولویت در شرایط کنونی غلبه بر استبداد دینی یعنی تغییر فرم قدرت سیاسی در ایران است.

در رابطه با باید و نبایدها این سئوال ها مطرح است که: در کدام مرحله و در چه فازی برای غلبه براستبداد قرار داریم؟ چگونه این غلبه انجام خواهد شد؟ از بالا، از پایین و یا از بالا و پایین؟ نیروهای محرکه این غلبه کدامند؟ چگونه می توان همه نیروهای طرفدار دموکراسی را برای غلبه بر استبداد در زیر یک چتر جمع نمود؟ رهبری و مدیریت مبارزه برای غلبه براستبداد چگونه شکل می گیرد؟

سناریوهای محتمل غلبه براستبداد در ایران کدامند: الف- با کنترل و نظارت بخشی ازنخبگان حاکم، ب- با دست یابی به یک “پیمان” از طریق مذاکره، ت – از طریق فروپاشی سیاسی کامل رژیم.

از سوی دیگر، نتیجه پراتیک گذار به دموکراسی در موج های متعدد تا کنون، این رهیافت تئوریک است که فرایند برکناری یک رژیم اقتدارگرا تا دموکراسی نهادینه شده، شامل سه مرحله آزادسازی سیاسی، دموکراتیک سازی و نهادینه کردن دموکراسی است، صد البته می تواند همپوشانی هایی درهر سه مرحله وجود داشته باشد.

نتیجه این است که در پی تغییر فرم قدرت سیاسی یا به عبارت دیگر غلبه بر استبداد دینی در ایران، وارد مرحله آزادسازی سیاسی می شویم.

با در نظر گرفتن توضییحات بالا، به این نتیجه می رسیم که تشکیل مجلس موسسان و تدوین قانون اساسی جدید پس از غلبه بر استبداد فقاهتی و عبور از مرحله آزادسازی سیاسی و با آغاز مرحله دموکراتیک سازی ممکن است.

تردیدی در این نیست که همپوشانی هایی در تمامی این مراحل وجود دارد، اما این به معنی آن نخواهد بود که می توانیم اولویت های مرحله معینی را تماما نادیده بگیریم.

نویسندگان اطلاعیه، توضیح نمی دهند، که چگونه از رژیم اقتدارگرای جمهوری اسلامی گذر می کنیم و همچنین دوره انتقالی آزادسازی سیاسی چگونه طی می شود، تا اینکه بتوانیم وارد دوره دموکراتیک سازی شویم، زیرا موضوع تشکیل مجلس موسسان و تدوین قانون اساسی جدید، موضوعات مرحله دموکراتیک سازی است.

نتیجه
جامعه ایران اکنون در مرحله پیشاگذار قرار دارد، اولویت های این مرحله غلبه بر استبداد سیاسی است، موضوع این غلبه پروسه بسیار پیچیده ای است که با اتفاقات غیرمنتظره، انتخاب های شتابزده، آشفتگی در انگیزه ها و منافع و مهمتر از همه با عدم قطعیت و نامطمئن بودن همراه است.

این غلبه حتما سرانجام مطمئنی ندارد. به دلیل انعطاف ناپذیری یا سرسختی قدرت حاکم، امکان پیش بینی مدل معینی در رابطه با تغییر فرم قدرت سیاسی غیرممکن و یا در بهترین حالت بسیار دشوار است.

با فرض اینکه این غلبه موفقیت آمیز باشد، اولویت بعدی تشکیل دولت موقت با مشروعیت قانونی یعنی از طریق اتنخابات آزاد است. این دولت در کنار وظایف عملی و اجرائی عاجلی مانند: تامین امنیت، رساندن خدمات اساسی به مردم، وظیفه تشکیل مجلس موسسان و تدوین قانون اساسی جدید را به عهده دارد. با تشکیل مجلس موسسان و تدوین قانون اساسی جدید مرحله دموکراتیک سازی آغار می شود.

شعار راهبردی این مرحله برکناری جمهوری اسلامی و آزادسازی سیاسی در ایران از طریق انتخابات آزاد و عادلانه با نظارت سازمان ملل متحد است.

ahmad.haschemi@gmx.at



خبرهای بیشتر را در تلگرام اخبار روز بخوانید