میراث چاوز در دست میراث دار وی ماند


اردشیر زارعی قنواتی


• ونزوئلا به راه سوسیالیسم قرن بیست و یکم خود ادامه می دهد و متحدین این کشور در آمریکای لاتین نسبت به حمایت این کشور از مسیر کنونی تا حدودی مطمئن شده اند ولی در صورتی که آقای مادورو نتواند به مشکلات درون ساختی این کشور به خصوص در مورد تامین امنیت اجتماعی پاسخ مناسبی دهد، آینده برای پیروزمندان امروز چندان تضمین شده نخواهد بود. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
چهارشنبه  ۲٨ فروردين ۱٣۹۲ -  ۱۷ آوريل ۲۰۱٣


بر اساس نتایج اولیه انتخابات ریاست جمهوری یکشنبه ۱۴ آوریل ونزوئلا "نیکلاس مادورو" معاون "هوگو چاوز" رئیس جمهوری فقید این کشور که بر اثر بیماری سرطان درگذشت، در مقابل رقیب خود "انریکه کاپریلس" کاندیدای جناح راست پیروز شده است. نتایج انتشار یافته توسط کمیسیون انتخابات ونزوئلا نشان می دهد که مادورو توانسته است با کسب حدود ۵۱ درصد در مقابل ۴۹ درصد آراء بر کاپریلس پیشی گرفته و به عنوان رئیس جمهوری آینده این کشور در روز جمعه سوگند خواهد خورد. گزارش ها از سوی رسانه های بین المللی نشان می دهد که انتخابات در یک فضای آرام، تحت نظارت بین المللی، با استفاده از سیستم الکترونیک و قابل اعتماد، استقبال گسترده رای دهندگان و یک فضای نسبتا منصفانه برگزار شده است. از همان ابتدای اعلان پیروزی مادورو حامیان وی در کاراکاس و محلات فقیرنشین ونزوئلا با حضور گسترده در خیابان ها به جشن و پایکوبی پرداختند. این در حالی است که هنوز کاپریلس که این بار رای نسبتا بالایی را به خود اختصاص داد نتیجه انتخابات را رسما نپذیرفته است و گفته می شود که ستاد انتخاباتی وی از حامیانش خواسته تا در اعتراض به نتایج منتشر شده در جلوی کاخ ریاست جمهوری تجمع کنند. نزدیکی آرای پیروز و بازنده انتخابات این بار خلاف دوره های پیشین با التهابات و اعتراضاتی روبه رو خواهد شد که می تواند برای مدتی فضای سیاسی ونزوئلا را تحت تاثیر قرار داده و در ابتدای دوران رسمی زمامداری وی مشکلاتی را برای رئیس جمهوری منتخب ایجاد کند. از آنجا که ارتش و نیروهای نظامی این کشور در طول ۱۴ سال دوران زمامداری چاوز تا حدود زیادی تحت آموزه ها و تاثیر انقلاب بولیواری به جانشین چاوز وفادار خواهند بود خطر ایجاد بحران امنیتی در این کشور تقریبا چندان جدی نمی باشد. از طرف دیگر شهر کاراکاس به عنوان پایتخت و بزرگترین شهر ونزوئلا پایگاه اصلی حزب سوسیالیست و پیروان چاوز می باشد که به همین دلیل هرگونه تجمع اعتراضی حامیان کاپریلس با عکس العمل گسترده سرخ پوشان حامی انقلاب بولیواری مواجه شده و پتانسیل تحمیل اراده هژمونیک اعتراض در مرکز توجه بین المللی را نخواهد داشت. پیروزی مادورو در شرایط فقدان هوگو چاوز شخصیت کاریزماتیک انقلاب بولیواری هر چند که نسبت به پیروزی ها و درصد آرای قاطع فرمانده چاوز از افت چشمگیری برخوردار بوده است اما در این مقطع تاریخی که تغییرات در ساخت قدرت می توانست مسیر تحولات آتی ونزوئلا را دگرگون کند، برای حزب حاکم سوسیالیست و پیروان چاوز بسیار با اهمیت تلقی می شود.
اهمیت این پیروزی برای حزب سوسیالیست، چپگرایان ونزوئلا و آمریکای لاتین، نیکلاس مادورو و به طورکلی نیروهای بدیل هژمونی مسلط بین المللی و نئولیبرالیسم جهانی از دو منظر قابل تامل است. اول اینکه چپگرایان ونزوئلا و آمریکای لاتین حداقل تا سال ۲۰۱۹ میلادی به مدت شش سال دیگر نسبت به جایگاه و موقعیت منحصر به فرد ونزوئلا در مسیر سوسیالیستی کنونی مطمئن بوده و از یک پیچ سخت تاریخی به سلامت گذر کرده اند. عبور از این پیچ سخت در فقدان چاوز و نقش کاریزماتیک وی بار دیگر اعتماد توده یی مردم ونزوئلا را به "چاویسم" و انقلاب بولیواری با پرچم داری یکی از افسران نزدیک فرمانده نشان می دهد. همه دوستان و منتقدان مادورو در یک نکته متفق القولند که رای به وی در واقع رای به چاوز و راه او بوده است که به همین دلیل انقلاب بولیواری با بیرون آمدن از کاریزمای فردی چاوز از این پس می بایست هژمونی برنامه و نظم ساختاری را بیش از گذشته مورد توجه قرار دهد. این دگردیسی و زایش سخت بدون شک کار را بر مادورو و حزب سوسیالیست سخت تر از قبل خواهد کرد و آینده انقلاب بولیواری از این پس تحت تاثیر برنامه محوری و پاسخگویی مناسب به مشکلات سیاسی – اجتماعی در مسیر توسعه ساختاری رقم خواهد خورد. نکته دوم که بعد از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴ آوریل می تواند مهم و قابل توجه واقع شود محبوبیت و مشروعیت جایگاه رئیس جمهوری فقید و "چاویسم" می باشد که همیشه توسط دشمنانش به دیکتاتوری و پوپولیسم ریاکارانه متهم می شد. این انتخابات نشان داد که دستاوردهای چاوز در طول ۱۴ سال دوران زمامداری وی شاید رگه هایی از پوپولیسم را در خود داشته باشد اما خلاف تصور عده یی که وی را به دیکتاتوری متهم می کردند هرگز آمرانه و تحمیل غیردمکراتیک بر جامعه ونزوئلا نبوده است. اینکه بسیاری در خارج از ونزوئلا از سوت بلبلی شوفر اتوبوس سخن می گویند باید منصفانه به پرخاشگری کاپریلس و درخواست های تضرع آمیز وی از مردم برای "محض رضای خدا" در پای صندوق حاضر شدن در جریان مبارزات انتخاباتی نیز توجه کنند. هر دو نامزد انتخاباتی ونزوئلا در طول دوران مبارزات انتخاباتی خود سخت به همدیگر تاختند و یکدیگر را به رفتارها و سیاست های غلط متهم کردند و در ماحصل این کنش انتخاباتی نتیجه یی که رقم خورد مبتنی بر اراده اکثریت رای دهندگان در یک فضای آزاد و دمکراتیک بوده است. این اتهام که مادورو در زمان پایان مبارزات انتخاباتی به همراه "دیه گو مارادونا" فوتبالیست اعجوبه آرژانتینی رهسپار مزار چاوز می شود و یا در یک مصاحبه تلویزیونی در سالگرد کودتای آوریل ۲۰۰۲شرکت می کند، اگر تخلف هم محسوب شود بدون شک در جامعه دوقطبی شده ونزوئلا هیچ تاثیر تعیین کننده یی بر نتایج انتخابات نداشته است. اما یک نکته را نباید از یاد برد و آن اینکه نزدیکی آرای برنده و بازنده فشار زیادی را بر مادورو وارد کرده و از طرف دیگر اپوزیسیون را نسبت به آینده امیدوارتر از گذشته خواهد کرد که به همین دلیل رئیس جمهوری جدید را فاقد قدرت هژمونیک چاوز برای زمامداری بیمه شده خواهد کرد. ونزوئلا به راه سوسیالیسم قرن بیست و یکم خود ادامه می دهد و متحدین این کشور در آمریکای لاتین نسبت به حمایت این کشور از مسیر کنونی تا حدودی مطمئن شده اند ولی در صورتی که آقای مادورو نتواند به مشکلات درون ساختی این کشور به خصوص در مورد تامین امنیت اجتماعی پاسخ مناسبی دهد، آینده برای پیروزمندان امروز چندان تضمین شده نخواهد بود.