تناقض اطلاعاتی و داده های متفاوت


اردشیر زارعی قنواتی


• وضعیت در افغانستان هم چنان پیچیده و مسیر هم چنان ناهموار است. این موضوع بسیار فراتر از خواست و اراده بازیگران داخلی و خارجی و براساس داده های مستند از منابع مستقل و معتبر قابل برداشت است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۱۹ دی ۱٣٨۹ -  ۹ ژانويه ۲۰۱۱


وضعیت در افغانستان هم چنان پیچیده و مسیر هم چنان ناهموار است. این موضوع بسیار فراتر از خواست و اراده بازیگران داخلی و خارجی و براساس داده های مستند از منابع مستقل و معتبر قابل برداشت است. تازه ترین برآوردهایی که توسط نهادهای دولتی، آیساف و مستقل ارائه شده است نشان می دهد که یک تناقض ماهوی در برداشت خودسرانه از سوی محافل ذی نفع و برداشت عینی از سوی محافل بی طرف در خصوص موضوع وجود دارد. از یک سو دولت "حامد کرزای" رئیس جمهوری افغانستان و نیروهای خارجی مستقر در این کشور "آیساف" ضمن اذعان به شکننده بودن وضعیت موجود ادعا می کنند که شرایط در مسیر تثبیت ثبات و کاهش ناامنی ها در حال حرکت است و از سوی دیگر در بررسی دو نقشه محرمانه متعلق به سازمان ملل متحد نشان می دهد که شرایط هم چون دو سال گذشته "بسیار خطرناک" و وضعیت در ۱۶ منطقه بدتر از قبل شده است. پنج شنبه ۱۶ دسامبر "باراک اوباما" رئیس جمهوری آمریکا در تشریح "بررسی استراتژی جدید آمریکا در افغانستان" ضمن تاکید بر شکننده بودن وضعیت موجود، بر پیشرفت امور و موفقیت نسبی در ماموریت نیروهای رزمی آمریکا و ناتو در این کشور برای حفظ ثبات و شکست پیکارجویان مهر تایید نهاد. یک روز بعد از اظهارات آقای اوباما رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح آمریکا "مایک مک مولن" در سفر به کابل در توجیح استراتژی جدید بر این نکته پافشاری داشت که "پیشرفت نیروهای آمریکایی در خلال سال گذشته، به خصوص در نواحی جنوب و شرق افغانستان چشمگیر بوده است". وی می افزاید "در یک سال گذشته ما در قندهار و هلمند پیشرفت های امنیتی داشته ایم، دشمن از میان مردم رانده شده و بسیاری از رهبران خود را از دست داده است و طالبان در حال شکست خوردن در این مناطق است". هم زمان با طرح ادعای موفقیت نسبی در امور افغانستان از سوی واشینگتن جامعه جهانی، اتحادیه اروپایی، آمریکا و ناظرین خارجی برگزاری انتخابات پارلمانی افغانستان را یک موفقیت بزرگ قلمداد کرده و بر صحت این انتخابات تاکید ویژه یی داشته اند. پرزیدنت کرزای نیز در مناسبت های مختلف بر بهبود شرایط کشور و تثبیت قدرت دولت مرکزی بر مناطق قبلا ناآرام انگشت گذاشته و گسترش کمی و کیفی نیروهای مسلح کشور را دلیل بارزی برای اثبات این موفقیت ها به حساب آورده است. مقامات ارشد آمریکایی در کنار ارائه بررسی استراتژی جدید خود نتایجی را استخراج می کنند که شروع عقب نشینی نظامیان این کشور در ژوئیه ۲۰۱۱ و پایان حضور نظامی آمریکا در افغانستان برای سال ۲۰۱۴ را مسیر منطقی یک ماموریت موفق و توام با کامیابی مطلوب توجیه می کند. دولت کابل نیز در همین بستر هنجارمند توانایی و آمادگی خود را برای بر عهده گرفتن تمام مسئولیت ها اعلام کرده و برای حل نهایی ته مانده مشکلات موجود، سیاست مذاکره با طالبان را به عنوان ترسیم یک تصویر از نقطه ی مطلوب ارائه می کند. تا اینجای داستان جامعه بین المللی و افکارعمومی با یک افغانستان در حال گذار به ثبات و شرایط مطلوب روبه رو می باشند که تنها مشکل پروسه زمان و چیدن باقیمانده قطعات پازل کفایت می کند.                                                         
در آن سوی قضیه تحلیلگر با یک واقعیت کاملا متفاوت و حتی متناقض روبه رو می باشد که داستان معکوسی را روایت خواهد کرد. در حالی که خوشباوران به داده های رسمی و اطلاعات منابع ذی نفع در معادله موجود مواجه می باشند، بدون تردید نتیجه گیری آنان نیز بر اساس همین داده ها و اطلاعات به حاصل جمع مطلوب منجر می شود. اما در نقطه مقابل داده ها و اطلاعاتی وجود دارند که توسط نهادهای معتبر بین المللی از جمله صلیب سرخ جهانی و سازمان ملل متحد استخراج شده و از اعتبار منبع مستقل و قابل استناد برخوردارند. به یقین هیچ کس نمی تواند بی طرفی و اعتبار نهادهای مسئول و بین المللی را به زیر سوال برده و آن را در جهت سیاه نمایی شرایط موجود قلمداد کند. به تازگی دو نقشه محرمانه از سوی سازمان ملل متحد در خصوص شرایط امنیتی افغانستان انتشار یافته است که نشان می دهد اوضاع هم چنان خطرناک بوده و در ۱۶ منطقه این کشور نیز که قبلا نسبتا آرام تر بوده است، وضعیت رو به وخامت گذاشته است. مدیر ارتباطات سازمان ملل متحد در تشریح این اسناد می گوید وضعیت امنیت در افغانستان سیری نزولی طی می کند و شرایط این کشور به خاطر بدتر شدن وضعیت امنیتی در سالی که رو به پایان می باشد هر روز دشوارتر می شود. در این اسناد وضعیت امنیتی قندهار و قندوز بسیار خطرناک توصیف شده و شرایط در ۱۶ منطقه از جمله ولایات بلخ، فاریاب، بادغیس، سرپل، پروان، بغلان، سمنگان، لغمان و تخار در شمال و شرق افغانستان بدتر از قبل به تصویر کشیده شده است. هم زمان ژنرال "جوزف بولتس" سخنگوی نیروهای بین المللی مساعدت به امنیت در افغانستان به خبرنگاران گفته است که در سال جاری میلادی تلفات نیروهای نظامی ناتو نسبت به سال ۲۰۰۹ از آمار ۵۲۱ نفر به حدود ۷۰۲ تن افزایش یافته است. ژنرال "ظاهر عظیمی" نماینده ارشد وزارت دفاع افغانستان نیز اعلام کرده است که تلفات در صفوف ارتش افغانستان نسبت به سال گذشته ٣۴ درصد افزایش یافته و به مرز ٨۰۰ تن رسیده است. این اطلاعات و اسناد که اعتبار آن تقریبا اثبات شده تلقی می شود برخلاف نتیجه گیری های خوشبینانه یی که گویای پیشرفت چشمگیر اوضاع و ثبات در این کشور می باشد، به روشنی نشان می دهد که دامنه های هندوکش در وضعیت بدتری از گذشته قرار دارد. تازه در عرصه سیاسی نیز وضعیت چندان مطلوب به نظر نمی رسد و دعوای انتخابات پارلمانی این کشور که قبلا گفته می شد "تصویری از امید و آینده ی روشن در افغانستان می باشد" هم اکنون در چنبره اختلافات داخلی، خود به بخشی از مشکل تبدیل شده است. در حالی که کمیسیون مستقل انتخاباتی افغانستان مستند به قانون اساسی این کشور نتایج نهایی را اعلام کرده و بر اعتبار قانونی آن تاکید می کند، دادستانی کل با ادعای تقلب معتقد به ابطال نتایج انتخابات می باشد. در آخرین موضع گیری نیز به تازگی حامد کرزای با درخواست ریاست دادگاه استیناف کابل حکم به تشکیل یک دادگاه اختصاصی جهت رسیدگی به این پرونده داده است که این خود می تواند بر شدت و حدت اختلافات درونی در ساخت سیاسی کشور بیافزاید. به هر حال با توجه به اسناد و واقعیات عینی می توان پذیرفت که به عکس تصویر خوشبینانه یی که از افغانستان ارائه می شود این کشور هم چنان در مسیر بی ثباتی و معضلات پیچیده تری طی طریق می کند که حداقل در کوتاه مدت انتظار ثبات و آرامش در آن بیشتر به طنزهای "آنتوان چخوف" می ماند.