• درحالی که رهبران جمهوری اسلامی خبر توقف معافیت خریداران از تحریم های نفت ایران را جنگ روانی آمریکا قلمداد می کنند، شیرهای صادرات نفت یکی پس از دیگری بسته می شود و اندک ذخیره ارزی موجود رو به انتها گذاشته است ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۲ ارديبهشت ۱٣۹٨ -  ۲۲ آوريل ۲۰۱۹

درحالی که رهبران جمهوری اسلامی خبر توقف معافیت خریداران از تحریم های نفت ایران را جنگ روانی آمریکا قلمداد می کنند، شیرهای صادرات نفت یکی پس از دیگری بسته می شود و اندک ذخیره ارزی موجود رو به انتها گذاشته است. با خروج آخرین کشتی های نفت کش چین و هند از بنادر ایران پرده نمایش اقتدار اقتصادی جمهوری اسلامی در برابر تحریم ها پایین می افتد و مردم می بینند که در کشمکش جاری بین واشنگتن و تهران دست جمهوری اسلامی تا چه اندازه بی رمق است و رژیم چگونه با تحمیل ریاضت اقتصادی سنگین بر کشور و مردم به جنگ عبث با آمریکا که بازنده ی آن مردم ایران هستند ادامه می دهد.

حالا رسما اعلام شده که آمریکا تصمیم گرفته است معافیت‌ برخی کشورها از تحریم‌ها برای واردات نفت از ایران را که در ماه مه به پایان می‌رسد تمدید نکند. آمریکا برای موثر بودن این اقدام بر اقتصاد ایران و پایین آوردن درآمد ارزی جمهوری اسلامی، از یک طرف تصمیم گرفته بخشی از دخایر نفتی خود را با بهای ارزانتر وارد بازار کند و از سوی دیگر از عربستان سعودی و امارات متحده رسما وعده گرفته که با افزایش صادرات نفت خود در آوردن حداکثر فشار به جمهوری اسلامی، حفظ تعادل عرضه و تقاضای نفت در بازار و رساندن صادرات نفت ایران به صفر واشنگتن را همراهی کنند. این همکاری در بیانیه ای که روز دوشنبه منتشر شد تصریح شده و در این بیانیه آمده است: «ایالات متحده، عربستان سعودی و امارات متحده عربی «توافق کرده‌اند که همزمان با خارج کردن نفت ایران از بازار، اطمینان ایجاد کنند که تقاضای جهانی در این زمینه برآورده خواهد شد.»

مسئولان جمهوری اسلامی می گویند برای سناریوی قطع معافیت خریداران نفت ایران پاسخ از پیش آماده ای دارند. تسنیم رسانه ی نزدیک به سپاه نوشته است: در پیگیری خبرنگار تسنیم از مجموعه وزارت نفت جمهوری اسلامی ایران در یافتن پاسخی برای این سوال که "اگر معافیت‌های نفتی ٨ کشور خریدار نفت از ایران، از سوی آمریکا تمدید نشود، چه اتفاقی برای صادرات نفت ایران خواهد افتاد؟"، یک مقام آگاه در مجموعه وزارت نفت به خبرنگار تسنیم گفت: "چه معافیت‌ها ادامه یابد و چه ادامه نیابد، صادرات نفت ایران در هیچ شرایطی صفر نخواهد شد؛ مگر آنکه مقامات ایران در شرایطی تصمیم به توقف صادرات نفت بگیرند که چنین شرایطی فعلاً مطرح نیست".

وی در پاسخ به اینکه "آیا اقدام عاجلی از سوی ایران برای رفع تأثیر توقف معافیت خرید نفت از کشورمان تا ۱۰ روز آینده صورت می‌گیرد؟"، تصریح کرد: "نیاز به اقدام عاجلی نیست، ما از گذشته تمامی سناریوهای محتمل و شرایط پیشِ‌روی صادرات نفت کشورمان را رصد، بررسی و تحلیل کرده‌ایم و برای هر نوع شرایطی، اقدامات مورد نیاز در برنامه‌های از پیش تدوین‌شده، دیده شده است و این‌طور نیست که ایران برای صادرات نفت خودش منتظر تصمیم یا عدم‌ تصمیم آمریکا باشد."

البته جمهوری اسلامی پیوسته نفت ایران را فروخته است اما آنچه از مردم پنهان کرده، میزان فروش نفت، بهای فروش و چگونگی تخصیص درآمد ناشی از فروش نفت بوده است. زمانی که بهای نفت بشکه ای نزدیک به ۵۰ دلار بود جمهوری اسلامی برای تامین هزینه های خود نفت ایران را زیر ده دلار می فروخت و حالا هم می گوید فروش ما به "صفر" نمی رسد چون می داند که در بازار جهانی نفت با همدستی دلالان نفتی، خریدار همیشه پیدا می شود، مهم بهای آن است و اگر به نرخ روز بشکه ای ۷۴ دلار کسی نمی خرد، به ۲۰ دلار، کمتر و یا کمی بیشتر از آن که می شود فروخت و رجزخوانی کرد که آمریکا نمی تواند صادرات ایران را به صفر برساند.

بیانیه ی کاخ سفید

کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد که دونالد ترامپ معافیت‌های خریداران نفت ایران از تحریم‌های آمریکا را که مهلت آنها روز ۲ می (۱۲ اردیبهشت) به‌پایان می‌رسد، تمدید نمی‌کند.
پیش‌تر بامداد دوشنبه رویترز به نقل از یک منبع آگاه این خبر را اعلام کرده بود و تقویت احتمالات درباره ی لغو این تحریم‌ها، افزایش سه درصدی بهای نفت خام در بازارهای جهانی را باعث شد.
این معافیتهای شش ماهه‌، اواخر سال گذشته ی میلادی برای هشت کشور کره ی جنوبی، چین، هند، ژاپن، تایوان، ترکیه، ایتالیا و یونان تعیین شد.
با انتشار این خبر بهای نفت خام برنت با افزایشی ۳.۲ درصدی به ۷۴.۳۰ درصد در هر بشکه رسید که بالاترین رقم از ماه نوامبر به اینسو محسوب می‌شود. بهای نفت وست تگزاس اینترمیدیت نیز با ۲.۹ درصد افزایش به ۶۵.۸۷ در هر بشکه رسید که بالاترین نرخ از ۳۰ اکتبر به اینسو است.
تحلیلگران بر این باورند که قطع صادرات نفت ایران آن هم در حالی که دو صادر کننده ی مهم دیگر نفت یعنی ونزوئلا و لیبی با بحران سیاسی دست به گریبانند، بازار نفت جهانی را بطور جدی دچار چالش خواهد کرد.
دونالد ترامپ چند هفته ی پیش در جریان نشستی با اعضای تیم امنیت ملی آمریکا بطور روشن اعلام کرده بود که قصد دارد با لغو این معافیتها و رساندن درآمد نفتی ایران را به رقم صفر، «حداکثر فشار اقتصادی» ممکن را بر این کشور تحمیل کند.
به نظر می‌رسد ترامپ قصد دارد با حذف ایران از بازار صادرات نفت، برای حل و فصل مشکل تامین نفت خام بازارهای جهانی بیش از گذشته بر عربستان سعودی تکیه کند.
رئیس جمهوری آمریکا هفته گذشته بصورت تلفنی با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان گفتگو کرده و بنا بر اعلام کاخ سفید موضوع این گفتگو راه های «حفظ حداکثر فشار بر ایران» بوده است.

واکنش ایران

خبرگزاری تسنیم به نقل از منبعی ناشناس در وزارت نفت ایران اعلام کرد که آمریکا موفق به رساندن صادرات نفت ایران به رقم صفر نخواهد شد و ایران نیز در قبال هر تصمیم آمریکا برای پایان دادن به این معافیتها آماده است.
این منبع آگاه گفت: «چه معافیتها ادامه یابد یا نه، تا زمانی که مقامات ایرانی برای توقف صادرات تصمیم نگیرند، صادرات نفت این کشور تحت هیچ شرایطی به صفر نخواهد رسید.»

واکنش عربستان سعودی

یک منبع نزدیک به دیدگاههای عربستان سعودی روز دوشنبه به رویترز اعلام کرد که در صورت پایان دادن آمریکا به معافیتهای تعیین شده برای خریداران نفت ایران، عربستان آماده است تا هرگونه کاهش احتمالی عرضه ی نفت خام را جبران کند اما پادشاهی سعودی قبل از افزایش تولید خود، تاثیرات حذف معافیتها را بر بازار ارزیابی خواهد کرد.
او تاکید کرد که هر اقدامی از سوی عربستان سعودی بستگی به عوامل متعددی از جمله اطمینان از این موضوع دارد که خریداران نفت ایران، این کشور را رها کرده‌اند.

واکنش چین و هند

پایان دادن به این معافیتهای شش ماهه، بیشترین تاثیر منفی را بر چین و هند، بزرگترین خریداران نفت ایران خواهد گذاشت.
گنگ شوانگ، سخنگوی وزارت خارجه چین روز دوشنبه اعلام کرد که این کشور با تحریم‌های یکجانبه ی آمریکا علیه ایران مخالف است و همکاری‌های دوجانبه ی چین با ایران مطابق با قوانین بین‌الملل ادامه دارد. با این وجود او در این باره که آیا پکن به خواست واشنگتن مبنی بر توقف واردات نفت از ایران عمل خواهد کرد یا خیر، پاسخی نداد.
دونگ شیوچنگ، مدیر تحقیقات سیاست انرژی در دانشگاه بین‌المللی تجارت و اقتصاد پکن بر این باور است که احتمالا شرکتهای چینی واردات خود را از ایران کاهش می‌دهند تا سطحی از سازگاری خود را با این تصمیم نشان دهند. اما «غیرممکن است که چین واردات نفت خود را از ایران متوقف کند زیرا چنین کاری با سیاستهای بلندمدت پکن تطابق ندارد.»
در هند نیز پالایشگاهها جستجو برای یافتن منابع جایگزین ایران را آغاز کرده‌اند؛ با این وجود هنوز دولت هند اظهارنظری رسمی منتشر نکرده است.
یک منبع در وزارت خارجه هند به شرط ناشناس ماندن اعلام کرد: «ما در این موضوع در کنار دولت آمریکا هستیم و پس از اعلام رسمی این خبر از سوی آمریکا، موضع رسمی خود را اعلام خواهیم کرد.»

واکنش ژاپن و کره ی جنوبی

کره ی جنوبی، متحد نزدیک آمریکا و از خریداران اصلی نفت ایران هنوز واکنشی رسمی به این خبر نداشته است. با این وجود کیم جائه-کیونگ از موسسه اقتصاد انرژی کره می‌گوید که پایان دادن به این معافیت «برای کره ی جنوبی مشکل آفرین است؛ بویژه اگر سئول نتواند میعاناتی به ارزانی تولیدات ایران برای بخش پتروشیمی خود فراهم کند.»
ژاپن، دیگر متحد نزدیک آمریکا و از خریداران سنتی نفت ایران نیز هنوز اعلامیه ی رسمی منتشر نکرده است اما تاکایوکی نوگامی، رئیس شرکت ملی نفت، گاز و فلزات ژاپن (JOGMEC) اعلام کرد که پایان دادن به سیاست لغو معافیت ها «سیاست خوبی از سوی آقای ترامپ نخواهد بود».