گفتگو با مهدی فتاپور درباره ی بیانیه ی چهار جریان جمهوریخواه
درآینده ی نزدیک شاهد تغییراتی پر اهمیت خواهیم بود


• دو نیروی "موروثی" و "ولایی" در کشور حکومت کرده اند و طبیعتا در توضیح جمهوری خواهی تاکید بر تمایز با این دو نوع حکومت ضرور است. در بیانیه تاکید شده است که جمهوری خواهی تنها یک فرم نیست و با هر نوع حکومتی که نهادهای حکومتی آن توسط مردم انتخاب نشده و امکان تغییر آنان از این طریق وجود نداشته باشد، و با هر نوع حکومتی که جدایی دین از دولت در آن عمل نشده باشد مرز دارد. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۲۲ دی ۱٣۹۷ -  ۱۲ ژانويه ۲۰۱۹


اخبار روز: چهار جریان سیاسی جمهوری خواه در روز 18 دی ماه (7 ژانویه)، بیانیه ای با عنوان «ایجاد جمهوری متکی بر آرای آزاد آحاد مردم ایران، نیاز مبرم ملی است» منتشر کردند. در پای این اعلامیه امضای هیات های سیاسی و اجرایی اتحاد جمهوری‌خواهان ایران، حزب چپ ایران (فدائیان خلق)، سازمان‌های جبهه ملی ایران در خارج از کشور و همبستگی جمهوری‌خواهان ایران به چشم می خورد. این بیانیه بازتاب نسبتا گسترده ای در محافل سیاسی کشور داشته است. اخبار روز با مهدی فتاپور عضو رهبری اتحاد جمهوری خواهان ایران و حزب چپ ایران (فدائیان خلق)، دو جریان امضا کننده ی این بیانیه، گفتگویی پیرامون دلایل انتشار این بیانیه، مناسباتی که آن ها قصد دارند با سایر نیروهای سیاسی داشته باشند و گام های بعدی شان در ادامه ی این بیانیه ی مشترک، گفتگویی انجام داده است که در زیر می خوانید:


اخبار روز: آقای فتاپور، اخیرا چهار حزب و سازمان سیاسی جمهوری خواه بیانیه ای دادند و بر ایجاد ایجاد یک آلترناتیو جمهوری خواهی متکی بر آرای مردم بعنوان یک نیاز مبرم ملی تاکید کردند. چه دلیل و یا دلایلی باعث انتشار این بیانیه در شرایط فعلی شده است؟

مهدی فتاپور: کشور ما در شرایط بحرانی به‌سر می‌برد. بحران عمیق اقتصادی، فشارهای بین المللی، بحران زیست محیطی و نارضایتی عمیق توده ای شرایطی را پدید آورده که نه تنها نیروهای اپوزیسیون بلکه بخش عمده مسئولین کشور نیز اذعان دارند که شرایط کنونی قابل تداوم نیست و ما شاهد تغییراتی پر اهمیت در آینده نزدیک خواهیم بود. غلبه بر بحرانها نیازمند تغییرات ساختاری و شکل گیری شرایطی است که مجموعه نیروهای سیاسی اجتماعی کشور بتوانند در حیات سیاسی کشور شرکت داشته باشند. جمهوریخواهان معتقدند که تنها در یک سیستم جمهوری سکولار دمکرات،انتخاب همه نهادهای قدرت برای مردم میسر و امکان انتخاب و انتخاب شدن برای همه‌ی شهروندان کشور تامین است و رقابت و مشارکت مجموعه نیروها در حیات کشور در هر سطحی ممکن است. به همین دلیل همکاری و اتحاد مجموعه‌ی نیروهای جمهوری خواه سکولار دمکرات و ترسیم و تقویت این چشم انداز در شرایط کنونی کشور ضرورت روز است. تلا‌ش‌هایی که چهار سازمان فوق الذکر به‌عمل آورده اند و انتشار بیانیه‌ی اخیر در این راستا بوده است.

اخبار روز: در این بیانیه بر مخالفت با آلترناتیو سازی توسط قدرت های خارجی تاکید شده است، چنین خطر جدی تا چه اندازه است؟

فتاپور: چگونگی بهره گیری از عامل بین المللی در تحولات سیاسی یک کشور موضوعیست بسیار حساس. همانگونه که شرایط مساعد بین المللی در تحقق تحولات دمکراتیک در یک کشور عاملی است مثبت و حتی ضرور، عوامل بین المللی و دخالت دولت های خارجی می‌تواند نقش مخربی هم ایفا نماید که ما نمونه های آن‌را در کشورهای منطقه شاهدیم. هر گاه دولت های خارجی از حمایت از تحولات دمکراتیک و دفاع از حقوق بشر فراتر رفته و در جهت شکل دادن آلترناتیو مورد نظرشان اقدام کنند، نقش این عامل میتواند به عاملی منفی و حتی مخرب بدل شود. در کشورهای منطقه ما شاهد آن بوده ایم که در شرایط بحرانی چنین عاملی چگونه می‌تواند به شکل گیری جریان‌هایی که تعامل و یافتن راه‌های حل بحران را ناممکن می‌کند، بیانجامد و جنگ و خونریزی را بر کشور تحمیل کند. متاسفانه تلاش برای جلب حمایت از گروه یا سازمان خود توسط کشورهای خارجی و تلاش برای شکل دادن آلترناتیو از این طریق درکشور ما نیز مطرح است.   برای جلوگیری از خطر ذکر شده، ضروری است که مجموعه‌ی سازمان‌های سیاسی دمکرات چنین تلا‌ش‌هایی را رد کرده و بر مبارزاتی که در ایران جریان دارد و پذیرش خواست و اراده مردم تکیه کنند.

اخبار روز: تدارک این اعلامیه ی مشترک به چه صورتی بوده است؟ مثل برخی از بیانیه های مشترک، از طرف کسی و یا گروهی نوشته شده و دیگران امضا کرده اند یا در این مورد گفتگوهایی بین این سازمان ها در جریان است؟

فتاپور: سازمان‌های مزبور مدتی است که همکاری با یکدیگر را شروع کرده اند. این اعلامیه اولین اعلامیه مشترک این سازمان‌ها نیست. اعلامیه ها توسط نمایندگان هر چهار جریان مورد تائید قرار می گیرند. چندین ماه است که گفتگو بین چهار حزب و سازمان جریان دارد. هدف این تلاش‌ها گسترش همکاریها با چشم انداز شکل دهی اتحادی بین مجموعه نیروهای جمهوریخواه سکولار دمکرات کشور ضمن پذیرش گوناگونی های اجتماعی تاریخی و فرهنگی آنان است.

اخبار روز: بیانیه با دو نیروی «موروثی» و «ولایی» مرزبندی کرده است. آیا نیروهای غیر جمهوریخواه به این دو نیرو محدود می‌شوند. آیا این مرزبندی شامل اصلاح طلبان هم می شود.

فتاپور: این دو نیرو در کشور حکومت کرده اند و طبیعتا در توضیح جمهوری خواهی تاکید بر تمایز با این دو نوع حکومت ضرور است. در بیانیه تاکید شده است که جمهوری خواهی تنها یک فرم نیست و با هر نوع حکومتی که نهادهای حکومتی آن توسط مردم انتخاب نشده و امکان تغییر آنان از این طریق وجود نداشته باشد، و با هر نوع حکومتی که جدایی دین از دولت در آن عمل نشده باشد مرز دارد.

اخبار روز: در بیانیه بر اتحاد نیروهای جمهوریخواه تاکید شده. آیا همکاری و اتحاد عمل در موارد معین با مشروطه خواهان و دیگر نیروهای سیاسی مجاز است.

فتاپور: همان‌طور که در سوال های قبلی تان تاکید شد، اساس این بیانیه توضیح ضرورت اتحاد جمهوریخواهان و ارائه آلترناتیو جمهوریخواهی است، ولی نیروهای سیاسی ایران محدود به جمهوریخواهان نیستند. تاکید بر جمهوریخواهی، تلاش برای وحدت جمهوریخواهان و تقویت چنین سمت گیری در کشور سمت گیری نیروهای جمهوریخواه را تشکیل می‌دهد، ولی پیشبرد سیاست در عمل صحنه‌ی کنش و واکنش نیروهای سیاسی گوناگون است و به شرایط سیاسی معین که حل این یا آن موضوع را در دستور قرار می‌دهد و به مواضع و عملکرد دیگر جریان‌ها بستگی دارد.
چنین گفتگوهایی، هم اکنون نیز بین نیروهای سیاسی مختلف در سطوح متفاوت جریان دارد. هم اکنون نیز فعالیت در سازمانهای مدافع حقوق بشر و یا تشکل های توده ا ی پذیرش گرایش سیاسی معینی نیست و نیروهایی با سمت گیری های متفاوت میتوانند در این راستا در کنار یکدیگر فعالیت کنند. جمهوریخواهان می‌کوشند بر روندهای سیاسی موثر باشند و گفتگو، تعامل، همسویی و همراهی با سایر نیروهای اجتماعی بر اساس موضع یا عملکرد آنان جزیی از این تلاش است. این بیانیه با هدف توضیح ضرورت همکاری و اتحاد جمهوریخواهان و ضرورت اتکا به مردم کشور ایران برای پیشبرد تحولات تنظیم شده و بررسی سایر مسائل نیازمند مباحث و اعلامیه های دیگری است

اخبار روز: در بیانیه گفته شده است: «تعامل با مشروطه‌خواهان از هر نوع آن، تنها بر سر توافق بر بنیان قواعد دموکراسی، پلورالیسم و رقابت سیاسی و همچنین تنظیم چارچوبی برای کاهش مخاطرات دوران گذار و تسهیل مسیر انتخاب مردم برای استقرار نهادهای سیاسی دمکراتیک خواهد بود». این جملات را معنی کنید؟ آیا این حکم شامل اصلاح طلبان و نیروهای ولایی نیز خواهد شد.

فتاپور:این جمله یکی از مواردی است که در سوال قبل مطرح شد. در این جمله تاکید می کند در صورتی که جامعه ما در شرایط گذار قرار گیرد، ضروری است که همه جریان‌های سیاسی بتوانند برای کاهش مخاطرات این دوران و یافتن راه‌هایی برای امکان پذیر کردن انتخاب مردم با یکدیگر توافق کنند و جمهوریخواهان نیز برای حصول این توافق خواهند کوشید. چنین کوششی همه نیروها را در بر می‌گیرد.

اخبار روز: بخشی از نیروهای جمهوری خواه و احزاب مناطق اتنیکی نیز در چهارچوبه ای که شما «سیاست‌های آلترناتیوسازی از سوی قدرت‌های خارجی و اتکاء اپوزیسیون به آن ها برای تحولات سیاسی در کشور» نامیده و با آن مخالفت کرده اید، قرار می گیرند، سیاست این چهار حزب در برابر آن ها چه خواهد بود؟

فتاپور: چگونگی رابطه با کشورهای خارجی یکی از مرکزی ترین نقاط تمایز نیروهای سیاسی اپوزیسیون ایران است. چهار سازمان مزبور با گرفتن کمک های مالی، تسلیحاتی و اطلاعاتی از کشورهای خارجی و پذیرش دخالت این کشورها در شکل دهی آلترناتیو مخالفند. تلاش برای جلب چنین کمک هایی از کشورهای خارجی در شرایطی که گروه‌ها و احزاب متعددی وجود دارند به یک مسابقه جلب کمک می‌انجامد. مسابقه ای که نتیجه آن تایید سیاست کشور مورد توجه برای جلب نظر آن کشور به کمک مالی به سازمان مزبور و ترجیح آن جریان به دیگران در شکل دهی آلترناتیو است. چنین روندی نتایج مخربی بر اعتماد و مناسبات نیروهای اپوزیسیون برجای می‌گذارد و سازمان یا جریان مزبور نیز نمی‌تواند در دراز مدت از آثار تخریبی آن صدمه نبیند. چهار سازمان مزبور چنین سیاستی را نادرست می‌دانند و می‌کوشند همه جریان‌های کشور را به نتایج تخریبی این سیاست متقاعد سازند

اخبار روز: آیا محتوای اجتماعی و اقتصادی جمهوری، در دستور بحث های شما قرار دارد؟ برخی انتقادات به این بیانیه از این زاویه است که در شرایط فعلی که بسیاری از سمت گیری های اقتصادی – اجتماعی حاکم بر کشور مورد مخالفت صریح و آشکار کارگران، دانشجویان، معلمان، بازنشستگان و طبقات محروم جامعه قرار دارد، بیانیه در مورد چنین مطالباتی سکوت کرده است؟

فتاپور: جمهوریخواهان جریان‌های اجتماعی متنوعی را شامل می‌شوند که طبیعتا تمایزاتی در سمت گیری اقتصادی اجتماعی آنان وجود دارد ولی همه آن‌ها بر حمایت از مبارزاتی که در جامعه ما از طرف اقشار و طبقات محروم جامعه در کشور جریان دارد، تاکید دارند. در این زمینه قبلا اطلاعیه های مشترکی انتشار یافته و در آینده نیز در این راستا کوشش خواهد شد.

اخبار روز: گام بعدی ای هم وجود دارد؟ بیانیه ی شما صرفا یک بیانیه ی سیاسی و اعلام موضع است یا آن را به صورت پروژه ای در نظر دارید که گام های بعدی هم دارد. آن گام ها چیست؟

فتاپور: چهار سازمان مزبور قصد دارند همکاری های خود را گسترش داده و در قبال مهم‌ترین مسائل کشور مشترکا وارد عمل شوند. در ضمن می‌کوشند ارتباط خود را با سایر جریانات جمهوریخواه گسترش داده و امکان همسویی و همکاری و کار مشترک مجموعه‌ی جمهوریخواهان کشور را تقویت کنند

*بیانیه ی مشترک چهار جریان جمهوریخواه www.akhbar-rooz.com