نمایشگاه کتاب تورین ۲۰۲۰
به دعوت ایران بعنوان کشور مهمان نه می گویم
گفتگوی روزنامه کوریره دلاسرا با حمید زیارتی


• حضور ایران در نمایشگاه کتاب تورین که از مهم ترین رویدادهای فرهنگی ایتالیاست در حالی صورت می گیرد که ایران سالهاست خواستار حضور در رویدادهای فرهنگی دنیاست. روزنامه کوریره دلاسرا پیرامون این رویکرد و این میهمان ویژه پای صحبت حمید زیارتی نویسنده و داستان نویس مقیم تورین ایتالیا نشسته که چنین اتفاقی را شرم آور خوانده است. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
دوشنبه  ۵ شهريور ۱٣۹۷ -  ۲۷ اوت ۲۰۱٨


اولین بار در اوایل سال جاری بود که نام ایران در کنار نمایشگاه کتاب تورین روی خبرگزاری ها رفت. زمانی که مائورو کونچاتوری، سفیر ایتالیا در ایران در دیدار با محسن جوادی، معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئله نامزدی ایران برای حضور در نمایشگاه آتی تورین به عنوان مهمان ویژه خبر داد. در میان سخنان وی اما نکته ای بود که چند ماه بعد از سوی مدیرعامل نمایشگاه های کشور پاسخ داده شد. سفیر ایتالیا در بخشی از سخنان خود به وضوح خواستار بازگشایی موسسه فرهنگی ایتالیا در تهران شد: «حدود یک سال است که بازگشایی این موسسه بلاتکلیف مانده است و ما تصور می‌کنیم بازگشایی آن می‌تواند سبب گسترش روابط فرهنگی ایران و ایتالیا شده و برای ایران در جهت میهمانی ویژه در نمایشگاه کتاب تورین امتیاز محسوب شود»
چنین به نظر می رسید که اهدای میزبانی به ایران پیش تحفه ای در جهت بازگشایی موسسه ایتالیایی در ایران است. خبری که سبب شد امیرمسعود شهرام‌نیا، مدیرعامل نمایشکاه های کشور آنرا تکذیب نماید و اعلام کند که ایران بدون هیچ پیش شرطی در نمایشگاه تورین حضور خواهد یافت. حضور ایران در نمایشگاه کتاب تورین که از مهم ترین رویدادهای فرهنگی ایتالیاست در حالی صورت می گیرد که ایران سالهاست با دست چینی از نویسندگان و شاعران و دیگر هنرمندان نزدیک به ساختار قدرت خواستار حضور در رویدادهای فرهنگی دنیاست. روزنامه کوریره دلاسرا پیرامون این رویکرد و این میهمان ویژه پای صحبت حمید زیارتی نویسنده و داستان نویس مقیم تورین ایتالیا نشسته که چنین اتفاقی را شرم آور خوانده است.



من نویسنده فارسی زبان به دعوت ایران بعنوان کشور مهمان نه می گویم

حمید زیارتی ۵۱ سال دارد. در تهران به دنیا آمده و از سال ۱۹۸۱ در تورین زندگی می کند. نویسنده و مهندس است و سالهاست که برای جامعه ی بزرگ ایرانیان شهر تورین به چهره ای شناخته شده بدل شده است. او با گروهی از روشنفکران جوان و خلاق گروهی به نام راویون تشکیل داده که هدف مشخصی دارد: معرفی ادبیات معاصر فارسی. جلسات این گروه ادبی فرهنگی در محل Circolo dei lettori حلقه ی کتابخوانان شهر تورینو، به ریاست ماسیمو بری برگزار می شود که وی مسئول سازماندهی نمایشگاه کتاب تورینو نیز می باشد.


- آقای زیارتی واکنش شما به گفته های امیرمسعود شهرام نیا مدیرعامل نمایشگاههای فرهنگی ایران چه بود؟

* به محض اینکه شنیدم با نیکولا لاجویا رئیس نمایشگاه تماس گرفتم و قرار ملاقاتی در ماه سپتامبر در تورین تنظیم کردم. احتمال می دهم که بتوانم در این موضوع ماسیمو بری رئیس حلقه کتابخوانان تورین، شهردار و استاندار را نیز با خود همراه کنم. قصدم این است تا براساس دلایل بی شمار توضیح بدهم که این اتفاق نباید بیفتد.


- چه چیزی می خواهید بدست بیاورید؟

* اینکه نمی توان کشوری را به عنوان میهمان افتخاری نمایشگاه کتاب برگزید که در آن وزارت سانسور وجود دارد. جایی که نویسندگان نمی توانند آزادانه بنویسند و هزاران کتاب وجود دارد که در کشوها خاک می خورد. کشوری که در آن روشنفکران را می کشند، زندانی می کنند یا تحت بازداشت خانگی قرار می دهند.


- اگر این تصمیم قطعی شود چه واکنشی نشان می دهید؟


* با تمام قدرتم از سپتامبر همین سال تا زمان برگزاری نمایشگاه در سال ۲۰۲۰ مبارزه خواهم کرد. من قطعاً یک کمپین جمع آوری امضا راه خواهم انداخت؛ اما به این هم بسنده نخواهم کرد. آماده ام هر کاری انجام دهم. به نظرم حتی لاجویا مدیر نمایشگاه هم بسیار مردد به نظر می رسد از این نظر که گفته است دعوت از ایران هنوز امری قطعی نیست. اما به هر حال ما نمی توانیم دست روی دست بگذاریم. تا زمانی که حمایت همه را جلب نکرده ام اگر نیاز باشد در همه ی خانه های تورین را خواهم زد. چیزی جلودارم نخواهد بود تا این امر را متوقف کنم. اما اگر بگویند که قصد دارند نویسنده گان فارسی زبان را به نمایشگاه دعوت کنند مساله متفاوت خواهد شد.


- منظورتان چیست؟

* منظورم این است که تنها نباید از نویسندگان جمهوری اسلامی ایران دعوت کرد، بلکه این دعوت باید شامل نویسندگان افغان، تاجیک و تمام فارسی زبانانی باشد که از کشورشان گریخته اند و حالا در جای دیگری از جهان زندگی می کنند تنها به این خاطر که مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند و یا جانشان در خطر است. به عنوان مثال عباس معروفی که به برلین گریخت و حالا کتابفروشی و یک انتشاراتی دارد، یا رضا قاسمی که در فرانسه زندگی می کند و علاوه بر داستان، موسیقی نیز می نویسد و می آموزاند. تنها در یک چنین شرایطی است که نویسندگان دولتی و آنهایی که عنوان نویسنده برازنده شان است می توانند با یکدیگر مواجه شوند. در ایران نویسندگان بسیار معتبری هستند که به رغم سانسور شاهکارهایی خلق می کنند که واقعاً ارزش خواندن دارند، اما آنها نه تنها هرگز به عنوان نماینده جمهوری اسلامی به ایتالیا نمی آیند، بلکه از دریافت جوایز دولتی هم سر باز می زنند.


- شما در عمل چه کاری می خواهید انجام دهید؟

* هدفم جلوگیری از این اتفاق یا حداقل شناختِ مسببین این پیشنهاد است. خوب می دانیم که چطور و به واسطه چه فعالیت هایی این روابط شکل می گیرد: چند فرش و یا چند سکه طلا در ایران به شما کادو میدهند و سعی میکنند شما را متقاعد به انجام آن چیزی کنند که می خواهند. خوشبختانه می دانم که نه تنها ایرانیان ساکن ایتالیا - بیش از هزار نفر از آنها در همین شهر زندگی می کنند - بلکه تعداد زیادی از نویسندگان ایتالیایی نیز در کنار من هستند. کسانی همچون: دیگو دِ سیلوا، مارچلّو فوئیس، کاترینا بونویچینی، اولینا سنت آنجلّو و و و که من فقط چند تایشان را نام بردم. برخی خودشان با من تماس گرفتند و عده ای را هم خودم دنبالشان گشته ام: همه موافقند که وضعیت عجیب و غریب و غیرقابل قبولی است.


- آیا شما قصد بایکوت نمایشگاه کتاب را دارید؟

* مطلقاً نه. من نمی خواهم نمایشگاه کتاب را بایکوت کنم و هیچکس را هم دعوت به این کار نمی کنم، چون رویداد ادبی تورین را بسیار پراهمیت می دانم. این میراثی است که باید از آن دفاع کرد. من حتی اگر آنها به دعوتشان از ایران جامه عمل بپوشانند نیز حضور پیدا خواهم کرد اما آماده خواهم بود که غرفه به غرفه اعتراض خودم را اعلام کنم.