سیاسی دیدگاه ادبیات جهان - مقالات و خبرها بخش خبر آرشیو  
   

راه سوم در وضعیت جنگی - شهاب برهان



اخبار روز: www.iran-chabar.de
آدينه  ٣ خرداد ۱٣۹٨ -  ۲۴ می ۲۰۱۹


ناوگان جنگی ابراهام لینکلن و موشک اندازها و بمب افکن های آمریکا به سوی ایران در حرکت اند. در عین حال ترامپ می گوید که قصد جنگ با ایران را ندارد. خامنه ای هم همین را می گوید و اطمینان می دهد که جنگ نخواهد شد. دلائل و شواهد عدم تمایل ترامپ به جنگ با ایران و ترس بمراتب بیشتر رژیم جمهوری اسلامی از جنگ با آمریکا، زیاد اند، ولی ای بسا از یک جرقه در انبار باروت که یکی از عمال مزدور این یا آن طرف و یا به احتمالی بیشتر، غواصان حرفه ای دولت های آتشبیار اسرائیل و عربستان سعودی با فرصت طلبی برای تحریک آمریکا و عرب های منطقه ایجاد کنند، حریق غیر قابل مهار جنگ مشتعل شود. کما این که در مدت کوتاهی در کشتی های نفتی امارات و لوله های نفتی عربستان گویا از سوی حوثی های مرتبط با ایران در یمن خرابکاری شده و در نزدیکی سفارت آمریکا در بغداد انفجاری صورت گرفته که به ایران نسبت داده می شود. به دنبال این انفجار، ترامپ درپیام تویت خود گفته است «اگر ایران جنگ بخواهد، این پایان رسمی موجودیت اش خواهد بود. دیگر آمریکا را تهدید نکنید». پس این سئوال که « جنگ می شود یا نمی شود؟» سئوالی نیست که بتوان پاسخی قطعی به آن داد.
آمریکا و رژیم ایران
لزومی به ورود به بحث استراتژی جدید آمریکا در عرصه جهانی نمی بینم که مشی قلدریانیسم با چپه کردن میز و برهم زدن نُرم ها و قراردادهای تا کنون معتبر جهانی، لازمه یک چینش دیگر نظم جهانی برای جلوگیری از زوال هژمونی امپریالیسم آمریکا در برابر قدرت های نوپدید چین و اروپای متحد و روسیه است. اقدام یکجانبه ترامپ در پاره کردن توافقنامه شش جانبه « برجام» را تنها با قلدری شخصیتی ترامپ نباید توضیح داد، کما این که حضور جنگ طلبان سنگین وزنی چون جان بولتون و پومپئو در دولت ترامپ را نباید ناشی از سو انتخاب از طرف ترامپ یا گزینشی صرفاً برای حل مسئله ونزوئلا و کره شمالی و ایران پنداشت. اما در این نوشته مربوط به یک تنش جنگی مشخص، می شود بحث را در چهارچوب محدود مناسبات و تنش های جاری میان ایران و آمریکا ارائه داد.
زمینه ها و سوابق دشمنی جمهوری اسلامی و آمریکا از انقلاب ۵۷ به بعد بجای خود، از زمان روی کار آمدن دانلد ترامپ، جمهوری اسلامی هرچند از تعهدات خود در برجام تخلفی نکرده است، اما به توسعه موشک های بالستیک و ممهمور کردن آن ها به شعارهای ضد اسرائیلی و داعیه نابودی اسرائیل، تجهیز حماس به موشک هائی که اسرائیل را هدف قرار می دهند، و بخصوص دخالت های نظامی و لجستیک و اعزام نیرو و ایجاد پایگاه و اردوگاه های آموزشی در سوریه، یمن، لبنان و عراق ادامه و شدت داده است و دولت ترامپ همین اقدامات را گواه یا بهانه ناکافی بودن برجام و لزوم پیگیری مذاکرات برای بازداشتن رژِیم ایران از تولید سلاح های استراتژیک و دست اندازی به کشورهای منطقه و متحد غرب و بویژه حفظ امنیت اسرائیل عنوان می کند.
آمریکا بطور کلی با ارتجاعیت و سرکوبگری و تروریسم دولتی جمهوری اسلامی ایران مشکلی اساسی ندارد که هیچ، در مبارزه با جنبش های سوسیالیستی و چپ و دموکراتیک، با آن در همسوئی و ائتلاف منفی بوده و هست. مشکل، گردنکشی و خودسری این دولت تروریست است و نه تروریست بودن اش. مشکل آمریکا این است که رژیم اسلامی، خود مدعی برپائی یک " شبه امپراتوری" شیعه است که حاضر نیست بعنوان زیر مجموعه و در مدار امپراتوری آمریکا و اقمار آن جا بگیرد و عمل کند؛ بقول دیپلمات ها، همچون یک کشور معمولی به جرگه جامعه جهانی بپیوندد.
استراتژی ثابت همه دولت های آمریکا پس از انقلاب ۵۷، احیای یک حکومت دوست و متحد و مدافع اسرائیل در ایران و فرمانبردار و مطیع وزارت خارجه ایالات متحده آمریکا و در مدار منافع اقتصادی و استراتژیک و انرژیتیک آن بوده و هست. این که چنین چیزی با استحاله درونی رژیم اسلامی به یک رژیم " متعارف" عملی باشد یا با سازماندهی "رژیم چینج" از نوع " مخملی" از خارج، و یا با توسل به تحریم های اقتصادی و حتا حمله نظامی، موضوعی منوط به تجربه و محاسبات پراگماتیک و معادلات سیاست های داخلی و بین المللی بوده و آزمون های متعددی هم پشت سر گذاشته شده است. کشورهای اروپائی دهه ها سیاست مزورانه ی موسوم به " گفتگوی انتقادی" یعنی کثیف ترین معاملات تجاری نظامی و پلیسی- امنیتی در ازای اغماض در برابر تروریسم دولتی در داخل و ترور مخالفان در خارج از ایران و حتا در خاک خودشان ( و رها کردن تروریست های اعزامی) و جنایات علیه بشریت در زندان ها و کردستان و غیره و نقض حقوق بشر را دنبال کردند، با این توجیه که باید امیدوار بود که روزی جمهوری اسلامی به رژیمی " متعارف" استحاله پیدا کند.- که نکرد و هرچه نامتعارف تر هم شد.
آمریکا بجز در اواخر دوره اوباما و در جریان مذاکرات برجام ( آن هم بطور بسیار مردد و ضعیف) هرگز دچار چنین خوشبینی ئی نبوده است. دولت ترامپ که بیش از دولت اوباما تحت نفوذ نتانیاهو و لابی های صهیونیست در آمریکاست، با خروج یکجانبه از برجام، حساب خود را از متوهمین به احتمال اهلی شدن جمهوری اسلامی جدا کرد. ارایش جنگی و تهدیدات نظامی کنونی امریکا، مکمل خفقان اقتصادی برای واداشتن جمهوری اسلامی به مذاکره است : مذاکره بر سر چند و چونِ به زانو درآوردن جمهوری اسلامی. برای رسیدن به این هدف، جنگ نظامی گزینه ی مطلوب و " به صرفه" برای ترامپ نیست و ترجیح و استراتژی مقدم بر آن است که رژیم اسلامی را با خفقان اقتصادی و تهدیدات نظامی به زانو در آورد. اما گزینه جنگی هم، بخصوص با فشار پشت پرده صنایع تسلیحاتی آمریکا و تحریک جنگ طلبان پیرامون ترامپ چون جان بولتون و پومپئو، و نیز فشار نتانیاهو و لابی های اسرائیل در آمریکا، روی میز است. نتانیاهو و بن سلمان بسیار بیشتر از جنگ طلبان آمریکائی برای جنگ ناخن می کوبند و عجله دارند، زیرا نگران آن اند که ترامپ در انتخابات ۲۰۲۰ کنار برود و شانس تاریخی جنگ برای سرنگونی رژیم جمهوری اسلامی بر باد برود. تهدید نظامی ایران در لحظه حاضر نه نشانه فعلیت یافتنگی گزینه جنگ، بلکه تاکتیکی پیشگیرانه و مکمل تحریم ها برای ترساندن و هشدار دادن است که اگر جمهوری اسلامی بخواهد در واکنش به تحریم ها و در تنگنای اقتصادی ، مسیر انتقال نفت از خلیج فارس را نا امن کند، گوشمالی نظامی هم در انتظار اش خواهد بود.
" مذاکره" با خرس بر سر پوست او!
هدف هویتی و رسالت تاریخی جمهوری اسلامی، ایجاد و گسترش و تثبیت یک "شبه امپراتوری" شیعه ضد یهود و ضد تمدن غیر اسلامی و بخصوص تمدن غربی و سکولار در مشرق زمین ، و در رقابت و تنازع با برخی گروه های غیر شیعی نظیر داعش، طالبان، و غیره است. در این چهل سال، جمهوری اسلامی با تزریق پول نفت و ارسال سلاح و مربی و مستشار، عمق استراتژیک سیاسی- نظامی- ایدئولوژیک خود را تا شعاع هزاران کیلومتری خارج از مرزهای ایران گسترانده است.
" ضد امپریالیسم" جمهوری اسلامی، نه ضد سرمایه و سرمایه داری و سیاست های نئولیبرالی و اطاعت از بانک جهانی و صندوق بین المللی پول است، نه ضد آن دستاوردهای علمی و فنی غرب که می توانند در بقا و تحکیم و توسعه ارتجاعیت و بربریت رژیم اسلامی به کار گرفته شوند و به استادی هم می شوند. جمهوری اسلامی بر آن بود که با تجهیز اسلام شیعی به نیش اتمی، به یک قدرت باجگیر در محله باجگیرها تبدیل شود اما کارآمدی جدی تحریم های اقتصادی آمریکا در دوران اوباما و خوف از چشم انداز شورش های داخلی سبب شدند تا برای نفس تازه کردن و فرجه خریدن، موقتا از خیر بمب هسته ای بگذرد و تن به جام زهر « برجام» بدهد. اینک اما موضوع دور تازه تحریم ها و تهدیدهای جنگی آمریکا، کشیدن ناخن ها و بریدن دستان اختاپوس در منطقه است.
خامنه ای با قاطعیت می گوید که «جنگ نخواهد شد» و «مذاکره سم است» و به ولایت و نیابت از طرف مردم ایران اعلام می کند که « مذاکره هم نخواهد شد و تصمیم قاطع مردم ایران بر مقاومت است ». این ادعای قاطعانه که جنگ نخواهد شد، بیشتر بیان وحشت از وقوع آن است تا یک ارزیابی سنجیده. جنگ های معاصر، غالبا از جرقه های پیش بینی نشده شعله ور می شوند و " آتش به اختیار" های ذوب شده در ولایت هم که الحمدلله فراوان اند و حتا شاید نیازی به فتیله گذاران اسرائیلی و آتش بیاری ی خودفروختگان مجاهد خلق و ساواکی های فَرَشگردی و دیگر مزدوران خارجی نباشد. یک اشتباه محاسبه نظامی از سوی ایران هم که با موشک اندازی به چپ و راست بخواهد ادای کره شمالی را در بیاورد تا در مذاکرات احتمالی از موضع قدرت شرکت کند، می تواند همه محاسبات را برهم بزند.
اما این که « مذاکره نخواهد شد»، به نظر می رسد چیزی فراتر از هارت و پورت های مرسوم باشد. البته در سیاست محال وجود ندارد و ممکن است رژیم تن به مذاکره ( که به خودی خود مسئله ای نیست) و معامله و مصالحه ای بدهد. این که در مذاکرات فرضی، رژیم چه مطالبه خواهد کرد، روشن است اما مسئله این است که در مقابل، چه باید بدهد؟ پرسش این است که رژیم آیا در موقعیتی هست که از موضع قدرت چانه زنی بر سر میز مذاکره با ترامپ و پومپئو و بولتون بنشیند؟ آیا آن اقتدار و برگ های برنده را در دست دارد که موضوع مذاکره یعنی نابودی موشک های بالستیک و کوتاه شدن دست خود در کشورهای منطقه را از دستور مذاکرات حذف نماید؟
رژیم جمهوری اسلامی در وضعیتی به مذاکره دعوت می شود که: پیش شرط آمریکا، «یا تسلیم یا مرگ است»؛ هیچ گونه ذخیره ارزی و امکانات اقتصادی برای یک مقاومت میان مدت و حتا کوتاه مدت در جنگی حتا کم دامنه در اختیار ندارد و طناب تحریم هر روز هم بیشتر بر گردن اش فشرده تر می شود؛ مطلقا پایگاه توده ای در داخل ندارد و در محاصره نارضائی و خشم توده های ده ها میلیونی است؛ در منطقه، متحد و پشتیبانی بجز جیره بگیرانی چون حماس و حزب الله لبنان و حشدالشعبی و نظائرشان ندارد، که اگر در تداوم و تشدید تحریم های اقتصادی یا در جریان جنگی احتمالی، پول و اسلحه ای که از سفره گرسنگان و بیکاران و تن فروشان و کلیه فروشان ایران می گیرند قطع شود، حتا بعید است به حمایت از ولی نعمت خود در جنگ با آمریکا حاضر به عملیات تروریستی و ایذائی در جائی بشوند. اروپا که خود را ناچار از همراهی با آمریکا اعلام کرده است و روسیه و چین هم در نهایت منافع اقتصادی و مصالح ژئوپلیتیک خود را قربانی جنگ با آمریکا و ناتو برای دفاع از ایران نخواهند کرد. ( ولادیمیر پوتین گفته است: قرار نیست روس‌ها همچون آتش‌نشانان هر جا اختلاف و تنشی بود وارد عمل شوند و آتش را خاموش کنند».

سازش به چه قیمت؟
تجهیز به سلاح اتمی، اگرچه یک هدف استراتژیک برای رژیم بود، اما آنچنان حیاتی نبود که تا فرصتی دیگر نتوان آن را در گوری بتونی دفن کرد. اما امروز، دستور مذاکره برای آمریکا، معامله با خرس بر سر پوست اوست! ( هرچند که نتانیاهو شلتاقی می کند که : من سر او را می خواهم، یالله همین الان!) آیا رژیم اسلامی حاضر به چنین معامله ای خواهد بود؟ آیا خرس، پوست خود را در ازای نارگیل معاوضه خواهد کرد؟
پاسخ، به احتمال زیاد، منفی است، مگر این که.... بقول محمد ظاهر شاه، «افغانستان تسلیم زور نمی شود، مگر زور، خیلی پر زور باشد!». من نمی توانم احتمال کوتاه آمدن رژیم جمهوری اسلامی از برخی موارد و حواشی غیر حیاتی نظامیگری و دخالتگری منطقه ای اش را بکلی رد کنم، و نمی توانم هم این چنین موارد احتمالی را از پیش معرفی کنم. اما در این شکی ندارم که حد اکثر تلاش اش را خواهد کرد که تا آخرین نفس مقاومت کند و تنها زمانی بار دیگر " نرمش قهرمانانه" خواهد کرد یا جام زهر را سر خواهد کشید که انتخابی میان مردن و یا زنده ماندن با پوستی کنده ( یعنی وانهادن تسلیحات استراتژیک و گروه های نظامی و شبه نظامی و دستجات تروریست ایدئولوژیک در منطقه) انتخابی نداشته باشد، چراکه به نظر می رسد آمریکا که دیکته کننده شرائط و موضوع مذاکره است، به کمتر از این تن ندهد.
در برابر چنین مخمصه ای است که معنای ادعای خامنه ای که « مذاکره نخواهیم کرد و تصمیم قاطع مردم ایران بر مقاومت است » مفهوم می شود. او هیچ توان خنثا کردن جدی محاصره اقتصادی آمریکا و هیچ قدرت اقتصادی و نظامی برای مقاومت در برابر جنگ با آمریکا را ندارد. پس، با تکیه بر چه می خواهد " مقاومت" کند؟ : مقاومت مردم! یعنی مرعوب شدن مردم از جنگ و حلقه زدن به دور رژیمی که از آن متنفر اند و حمایت ناسیونالیستی از این رژیم. این تنها برگی است که خامنه ای می کوشد با آن بر سر میز مذاکره برود یا به اتکای آن از مذاکره امتناع کند.
مردم ایران باید بدانند معنای " مقاومت" که خامنه ای آنان را مکلف بدان می کند چیست؟ نان نیست، کار نیست، آزادی نیست، دارو نیست، نفت نیست، پول نیست، کارد گرانی از استخوان ها گذشته است، قحطی آغاز شده است، محاصره نظامی در جریان است... و همه این ها تازه اول کار ترامپ و جنایتکاران امپریالیست است. مردم باید مقاومت کنند یعنی چه باید بکنند و تا کی؟ فرض کنیم تا جائی مقاومت کنند که گرسنگی و وبا و طاعون همه هشتاد میلیون نفر را به کام نیستی بکشاند. از این "مقاومت"، چه چیزی حفظ می شود و چه چیزی گیر مردم آید؟ خامنه ای برای چنین پرسشی از سوی مردم چه پاسخی می تواند داشته باشد بجز: " حفظ عزت اسلام"! معنی مقاومت از دید خامنه ای این است که اگر سیاست امام حسنی مصالحه « برجام» به شکست کشانده شد، حالا که دیگر برگ برنده ای در دست و قدرتی برای چانه زنی و معامله نداریم، تسلیم نمی شویم و ایران را به صحرای کربلای حسینی تبدیل می کنیم. نه ایران و نه هشتاد و چند میلیون ایرانی مسئله ما نیست. ما شیعه اثنی عشری هستیم و سنت ما حسینی و شهادت است ...چه جنگ بشود و چه نشود، در برابر کفار مقاومت می کنیم چرا که اگر هم جنگ بشود، « از هرطرف که شود کشته شود اسلام است».
اوضاع کلاً چنین است: در یک طرف معادله: امپریالیسم امریکای قلدر جانی علیه بشریت مصمم است و توان اقتصادی و نظامی و سیاسی و دیپلماتیک اش را به تمامی به کار گرفته است تا جمهوری اسلامی را ( بی جنگ یا با جنگ) به زانو درآورد و رژیمی مرتجع، ضد دمکراسی، دشمن سوسیالیسم و ازادی ، رژیمی دست نشانده و مطیع دستورات و منافع پلشت امریکای امپریالیست و متحد رژیم نژادپرست صهیونیست، جایگزین کند. در طرف دیگر معادله: رژیمی فاشیست و تروریست مذهبی شیعه است که پس ار سده ها، قدرت سیاسی را از برکت دموکراسی ستیزی و چپ و آزادیخواه کشی و به مثابه میوه درخت استبداد اسلام پناه پهلوی ها به کف آورده است و تار عنکبوت "شبه امپراتوری" فاشیستی- تروریستی شیعه را در دنیا تنیده است و حاضر نیست این قدرت و صولت در خواب ندیده را به هیچ قیمتی از کف بدهد. پس، از مردم ایران می خواهد که در برابر دشمن « مقاومت» کنند!
تأثیر تحریم ها
تا پیش از مذاکرات برجام، مخالفت همه ما چپ ها با تحریم های اقتصادی علیه ایران مبتنی بر این ارزیابی قاطع بود که این کار تنها به مردم ایران آسیب خواهد رساند و نه به رژیم، بلکه رژیم را قوی تر هم خواهد کرد. اما چیزی که رژیم را به " نرمش قهرمانانه" و دست کشیدن از پروژه های سلاح هسته اش واداشت، فشار فلج کننده ای بود که از تحریم ها بر حکومت وارد شده بود. گفتن ندارد که مردم طبقات پائین و متوسط نیز متحمل آسیب های وحشتناک شدند، اما نباید کتمان کرد که مسبب مستقیم فشارهای وارده بر مردم از تحریم ها، اولویت های رژیم بود در تخصیص امکانات، در وهله اول به هزینه های نظامی- امنیتی، خاصه خرجی های نظامی و لجستیکی برای سوریه ولبنان و عراق و غیره، اختصاص بودجه های کلان به نهادهای مذهبی دولتی و غیر دولتی در داخل، بودجه های کلان صدها حوزه تربیت طلبه در شصت کشور، اهدای گنبد و بارگاه طلا و فرش های ابریشمی به اماکن مقدس در خارج از ایران، دانشگاه وبیمارستان و مجتمع های مسکونی و جاده سازی بلا عوض برای تحکیم نفوذ در میان مسلمانان منطقه... هیچیک از این هزینه ها و بودجه ها در دوره تحریم های پیش از فرجام قطع نشدند و کاهش پیدا نکردند، و در همان حال، فلاکت روزافزونی را که نصیب مردم طبقات پائین و متوسط شد، یکسره به گردن محدودیت های توان اقتصادی ناشی از تحریم ها انداختند! اما به هر حال، تحریم ها رژیم را به چنان نفس تنگی خطرناکی انداخت که دیدند برای بقا چاره ای جز مصالحه با شیطان و دست کشیدن از پروژه نظامی هسته ای ندارند.
وقتی برجام تصویب شد، من اندک تردیدی در ارائه این نظر بر خود راه ندادم که چیزی از برجام نصیب مردمی که از تحریم ها آسیب دیده اند نخواهد شد. و دیدیم که چنین شد. باز هم اولویت های پلیسی- امنیتی و نظامی و خاصه خرجی های میلیتاریستی- تروریستی و دینی در بیرون از مرزها، و هر آنچه هم باقی ماند، حرامیان حاکم غارت و اختلاس و دزدی کردند و از رفع تحریم ها چیزی نصیب مردم نشد که هیچ، وضع معیشتی و توده های کارگر و بیکار و زحمتکش و حقوق بگیر، روز به روز و ساعت به ساعت بدتر و وخیم تر شد. این تجربه به خود مردم نشان داده است که رفع تحریم ها، وضع زندگی خودشان را بهبود نمی بخشد و فقط دست رژیم را در برنامه ها و سیاست های میلیتاریستی، فاشیستی- تروریستی خارجی و سرکوبگری های داخلی باز تر می کند و جیب های اختلاسگران و کلان دزدان بهره مند از رانت های حکومتی یا متکی بر فساد حکومتگران تراز اول را پرتر می کند. اگر ازاین به بعد هم مذاکره و سازشی صورت بگیرد و تحریم ها بکلی برداشته شوند، نه فساد از میان خواهد رفت، نه رانت خواری، نه اختلاس، نه سیستم اقتصاد غارت به نظام تولیدی تبدیل خواهد شد، نه سیاست های خانه خراب کن سوداگری مافیائی و قاچاق کنار گذاشته خواهد شد.... و در کل، در برهمان پاشنه ی غارتگری یک مشت دزد مسلح و فلاکت اکثریتی عظیم خواهد چرخید.
قدر مسلم این است که دور اخیر تحریم ها – که مرحله به مرحله تشدید می شوند، تا همینجا کبودی خفگی را در چهره رژیم عیان کرده اند. " این تو بمیری از آن تو بمیری های" پیش از برجام نیست. رژیم دارد به مرز ورشکستگی اقتصادی نزدیک می شود تا حدی که شاید دیگر حتا از پرداخت اجرت به مزدوران قداره کش اش ناتوان بماند. طناب پوسیده به نقطه گسست می رسد و در این حال، وزنه ی تهدید جنگی هم بر آن آویزان می شود.

پاسیویسمِ پاسیفیسم
مجاهدین خلق، که نه با میلیشیای خود در تهران و نه با سلاح های اهدائی ارتش عراق در ازای مشارکت در کرد کشی شیمیائی صدام " در جوار میهن" قادر نشدند شعارهای « این ماه، ماهِ خون است / خمینی سرنگون است» و « سرنگونی توحیدی ی دجال در همین نسل ما» را عملی کنند و از تروریسم ضد آمریکائی به رشوه پرداز مافیائی ی سناتورهای جنگ طلب و فاشیست آمریکا تبدیل شدند، رسما و علناً خواهان سرنگونی رژیم از طریق حمله نظامی آمریکا هستند تا با خون مردم، فرش قرمز زیر پای مریم رجوی، "رئیس جمهور" منتخب رختخواب مرحوم مسعود رجوی ( امام زمان غایب عصر) پهن شود و رژیمی ولایتی و لچک به سر، بمراتب هولناک تر و خفقانی تر و خونریزتر از رژیم کنونی مستقر شود .
رضا پهلوی از ترامپ می خواهد که به مبارزات مسالمت آمیز مردم ایران برای سرنگونی رژیم آخوندها یاری کند، اما در استراتژی او، فقط مردم ایران اند که باید در برابر رژیم بی نهایت خشن و سرکوبگر، مسالمت آمیز رفتار کنند ( تا برای دفع خشونت های دولتی در زمان پادشاهی خود او، تجربه و ممارست کسب نکنند). ولی " یاری" دولت آمریکا برای رضا پهلوی می تواند با بمباران و موشک باشد چون همانطور که همه شاهد اند، شاهزاده جائی برای محکوم کردن این تهدیدات و محاصره جنگی آمریکا و دعوت از آمریکا برای عقب گرد ارابه ی جنگی اش نمی بیند. هدف واقعی او « پس گرفتن ایران» از مردم و تسمه کشیدن از گرده کارگران اعتصابی است که پاپا جون و مامی جون اش را در به در کردند؛ شاهزاده ای مورد ظلم انقلاب واقع شده، که شخصا هیچ نیروئی برای پس گرفتن "حق موروثی" و برانداختن رژیم حاکم و " پس گرفتن ایران" ندارد مگر با نیروی نظامی و اشغالگری ارباب خود و پدر اش آمریکا با همدستی اسرائیل و عربستان و قطر و شرکا.
مخالفانی هم هستند که شعار « نه به جنگ!» می دهند. چنین شعاری تنها به درد اعلام موضع و ثبت در تاریخ می خورد زیرا این شعار در شرائط واقعی امروزی جهان فاقد هرگونه پشتوانه نیرو و ناتوان از بسیج یک جنبش توانمند ضد جنگ و قادر به چوب گذاشتن لای چرخ ارابه جنگی امپریالیسم امریکاست. وانگهی، شعار « نه به جنگ!» حامل و حاوی هیچ راه خروجی از این اوضاعی که به مرز جنگ رسیده است نیست. جنگ نشود ( که نباید بشود) خب، که چه بشود؟ گره چگونه باز شود و به دست که؟ لا اقل آن هائی که طرفدار جنگ اند، در تعقیب منافع خود در چهارچوب مرافعات موجود، منطقی تر اند چون جنگ را راه حل مشکل و پاسخگوی هدف خودشان می دانند، اما پاسیفیست هائی که فقط شعار ضد جنگ می دهند، در قبال اصل مرافعه، پاسیو̊ ( منفعل) می مانند.
دو قطبی کلاسیک
در قطب مقابل مدافعان مداخله خارجی برای تعیین سرنوشت مردم ایران - حتا شده با نابودی ایران- طیف ناسیونالیست های خاک و خونی و چپ های" ضدامپریالیست" ناسیونالیست هستند.   
عادت مان داده اند که همواره دو راهی را تنها وضعیت ممکن و تن دادنِ جبری یا انتخاب " دموکراتیک" میان یکی از دو راه تحمیلی را سرنوشت محتوم خود بدانیم. در پس و پشتِ این " عادت" سیاسی، منافع طبقاتی عمل می کند – که غالباً علیه منافع طبقه ما ست ولی هژمونی ی طبقات حاکم، مصالح و منافع خود را به فرهنگ و شعور و عادات ما رخنه داده است.
هم رژیم "سرمایه داری" فاشیست ولایت مدار اسلامی، هم ضد امپریالیست های روسو فیل توده ای مسلک، هم ضد صهیونیست هائی که دفاع از حقوق برحق فلسطینیان را جز از راه فاشسیم راسیستی ی ضد یهود و ارتجاع اسلام سیاسی و با نیروی نظامی و تروریستی امثال حماس و رژیم ایران نمی شناسند؛ و هم میهن پرستان از طیف آریائی تا چپ های " ضد امپریالیست" که اولی زیر لوای دفاع از تاریخ و تمدن دوهزار و پانصد ساله شاهنشاهی در برابر هجوم قوم عرب و دیگری به بهانه دفاع سوسیالیستی از "جان انسان ها و از زیرساخت های کشوری که محصول زحمات کارگران و زحمتکشان است و باید روزی ملی شود"، و خیلی چپ های انقلابی متظاهر به مخالفت با هر دو اتجاع، که با تکیه بر خِرد سیاسی و درک " موقعیت تاکتیکی" و موعظه در باره "اشتباه نگرفتن تاکتیک با استراتژی"، آژیر تقویت جناح خشن تر رژیم و تشدید سرکوب مردم معترض و زدن سران جنبش های اعتراضی به دست رژیم را به صدا در می آروند، هر یک به زبانی صریح یا مزوّرانه توصیه می کنند که باید در این فضای جنگی اعلام شده از سوی آمریکا، فتیله مبارزه با رژیم را بمنظور حفظ ایران یا بمنظور بسته تر نشدن مبارزه کارگران و زحمتکشان با رژیم، پائین بکشیم و لبه تیز حمله را روی تهاجم نظامی و تحریم های اقتصادی آمریکا بگذاریم. این ها یک جبهه غیر رسمی « دفاع میهنی» در عمل و نهایت با مضمون واقعی دفاع از رژیم جمهوری اسلامی را تشکیل می دهند. همه این جریانات و گرایشات سیاسی در نهایت، اعتباری در حساب جمهوری فاشیستی اسلامی و ذخیره ای در ارتش دفاعی این رژیم در رویاروئی نه تنها نظامی مقطعی، بلکه در تعارضات مستمر و " صلح آمیز " رژیم فاشیستی ولایت فقیه در تعارض با امپریالیسم امریکا و متحدان غربی و شرقی آن هستند. همه اینان آن طیفی از طبقات یا سخنگویان طبقات با منافع متنوع اند که خامنه ای ها و روحانی ها و دیگر دلواپسانِ حمله « دشمن»، روی « مقاومت» آن ها در سنگر نظامی یا سیاسی یا ایدئولوژیک و فرهنگی آن ها حساب می کنند.
این دو طیف متقابل در سیاست – که الزاما در هر موردی منافع متقابل طبقاتی ندارند- از مردم گیر افتاده ی ایران در منگنه رژیم حاکم بر ایران و امپریالیسم، می خواهند که از پیشروی و فشار این یا آن فکّ منگنه بر روی خود به منظور عقب راندن فک مقابل، دفاع کنند! من در نقد این طلسم دو راهی و چپ میهن پرست ضد امپریالیست که حرف های نسیه بسیار زده ولی وقتی شیپور جنگ به صدا می اید، نقداً رگ های ضدامپریالیستی اش بنفش، و غیرت ایران دوستی اش زیر جبهه متحد ولائی تحریک می شود، مطالب متعددی نوشته و موضوع « صدای سوم» را مطرح و به کرات تشریح کرده ام. امروزه ماشاالله بازار طرفداری از صدای سوم گرم است و ما با مدعیان صدای سوم در طیف چپ ایران مواجه ایم که جز پوستی خالی از گردو را نمی فروشند. این باصطلاح صدای سومی ها شعارهایشان چنین است: « نه این و نه آن!»
شمشیرِ چوبینِ « نه جنگ و نه رژُیم اسلامی!»
مزیت شعار « نه به جنگ و نه به رژُیم اسلامی!» بر شعار بی طرفانه ضد جنگ، ظاهراً این است که در دعوا بی طرف نیست، اما در عمل، مزیت اش در این است که دو بار بی خاصیت است! شعار « نه این و نه آن»، شعار عمل نیست، شعار اعلام موضع بی عملی در قبال یک وضعیت معین و ابژکتیو است. یک سرباز آمریکائی و یک پاسدار حزب اللهی روی زنی افتاده اند و برای تجاوز به او با هم می جنگند و شما در کنار ایستاده و با " صدای سوم" اعلام موضع می فرمائید: « نه این و نه آن»ً !
قبلا در نوشته هائی توضیح داده ام که صدای سوم در مبارزه طبقاتی و سیاسی، بلند کردن صدای منافع و مطالبات توده های مردم در برابر منافع و داعیه های دو قطب ارتجاع ضد مردمی است. اما، باز همانطور که پیشتر تاکید کرده ام، صدای سوم مادام که به نیروی سوم، به نیروئی اجتماعی و تأثیر گذار و توانا برای مقابله با دو قطب ارتجاع تبدیل نشود، فقط شعار است، از جنس باد است. احزاب و گروه های سیاسی کمونیست و چپی که امروز خود را منادی صدای سوم معرفی و تنها به محکوم کردن دو شّر و به دادن شعار « نه جنگ و نه رژُیم اسلامی!» بسنده می کنند، تنها به اعلام موضع برای ثبت در تاریخ دلخوش اند. چیزی که چپ سیاسی باید روشن کند، این است که این صدای سوم، چگونه از صدا به « راه سوم» تبدیل می شود و طلسم دو راهی محتوم را می شکند و راه خروجی که عرضه می کند کدام است؟ یعنی « نه به جنگ» با چه وسیله ای و « نه به رژیم اسلامی» از چه راهی باید عملی شوند و بخصوص، این دو « نه»، چه ارتباط و وابستگی متقابلی دارند و با چه استراتژی عمومی و کدام تاکتیک های موضعی باید به پیش برده شوند؟ وظیفه دیگر چپ سیاسی، سازماندهی آن نیروی اجتماعی است که صدا و راه سوم را مادیت می بخشد و بعنوان « نیروی سوم» در برابر دو دشمن متخاصم پا به میدان می گذارد و سرنوشت خود را به دست میگیرد.
هم چپ های رادیکال و هم چپ های ضدامپریالیست ناسیونالیست، خسته نمی شوند از گفتن این که رژیم نه با مداخله خارجی و با جنگ امپریالیستی، بلکه باید به دست خود مردم سرنگون شود. بسیار خوب، ما حالا در وضعیت جنگی ( که با جنگ فرق درد) قرار گرفته ایم. شعار « نه به جنگ و نه به رژیم اسلامی» در این وضعیت چه مابه ازای عملی و میدانی پیدا می کند؟ ما که جز شعار دادن و اعلام موضع کردن کاری از دست مان بر نمی آید، اما خود مردم در ایران، از شعار « نه به جنگ و نه به رژیم اسلامی» چه رهنمود عملی باید استخراج و استنتاج کنند؟ این مردم در چنین وضعیتی « نه به جنگ» را چگونه به پیش ببرند؟ « نه به رژیم اسلامی» را فعلا کنار بگذارند و عمده نکنند و با لبیک به ندای خامنه ای برای « مقاومت»، در برابر جنگ بایستند؟ صریح و بی مجامله باید جواب داد آری یا نه. اگر نه، پس چگونه؟ مردم چگونه و با چه وسیله ای می توانند مستقل از رژیم و بدون دفاع از رژیم، جلو جنگ را بگیرند؟
معادله را از آنطرف بخوانیم: مردمی که باید خودشان این رژیم راسرنگون کنند، بالاخره چه زمانی و در چه شرائطی این کار را خواهند کرد؟ از این که تحریم ها و جنگ سبب تشدید فضای سرکوب می شود و به زیان تحرک و سازمان یابی جنبش های اعتراضی است، آیا این در نمی اید که مردم اول باید بکوشند تا طناب تحریم را از دور گردن رژیم باز کنند، خطر جنگ را از سر رژیم رفع کنند ( اول جنگ و تحریم ها منتفی شوند) تا رژیم نفسی بگیرد و دوباره جان بگیرد و آنوقت سرکوب اعتراضات مردمی را کاهش دهد تا مردم با سرکوب و مانع کمتری به « نه به جمهوری اسلامی» بپردازند؟! مردم ایران که در چند خیزش و جنبش نشان داده اند خواهان سرنگونی این رژیم اند ولی توان عملی اش را بخاطر فقدان تشکل و سازماندهی و جدائی جنبش های اجتماعی و فقدان مفصل بندی میان آن ها و سهولت سرکوب جنبش های موضعی پراکنده و نامتداوم، ندارند، بالاخره باید برای این پرسش پاسخ بگیرند که چه زمانی و به چه دلیل چنین موازنه قوائی درهم خواهد ریخت و جنبش سرنگونی توان حرکت و تداوم خواهد یافت؟ با تکرار این که این کار و آن کار را نباید بکنند چون فضا بسته تر و سرکوب شدیدتر می شود و امکانات سازمان یابی جنبش های اعتراضی مسدود می شود، نمی توان به این پرسش پاسخ داد که پس چه باید کرد جز کوتاه آمدن و ترس از تشدید سرکوب تا سرکوب تشدید نشود؟ آن ساعت سعد کی فراخواهد رسید که رژیم، فضا برای سازمان یابی جنبش سرنگونی را باز کند؟!
صدای سوم در وضعیت جنگی
اگر بطور کلی صدای سوم، صدای مستقل منافع و مطالبات مردم، در برابر جریاناتی است که منافع شان در تقویت این یا دشمن مردم است، نُت های این صدا را در وضعیت مشخص باید روی کاغذ آورد تا به حنجره بنشیند. مطالبات اساسی جنبش ها و گروه های اجتماعی از همه لایه های گوناگون کارگران و بیکاران و زنان بازنشستگان، بی خانمان ها و ملت ها و غیره و غیره، و مطالبات مشترک شهروندی عموم آن ها، روشن تر و شناخته شده تر از آن است که لازم باشد من آن ها را در اینجا لیست کنم. اما وجود چنین لیستی پاسخگوی وضعیت نیست. این مطالبات البته اساسی اند، اما در گیر و دار معرکه معینی باید روی میز گذاشته شوند. صدای سوم، باید بیان منافع این مردم در مرافعه ی جاری و همین امروزِ دو قطب دشمن رو در رو باشد تا توان آن را پیدا کند که همچون وزنه ای توده ای در مقابله با منگنه ی دو طرفه دشمنان وارد شده و نقش آفرینی کند.
مطالبه ای مرکزی در این وضعیت معین که باید بی هیچ واهمه و تردیدی قاطعانه از حنجره توده ها در آید، توقف تولید و آزمایش و توزیع موشک های بالستیک، و پایان حضور و مداخلات نظامی و کمک های لجستیک رژیم اسلامی ایران به گروه های نظامی و شبه نطامی و مذهبی در کشورهای دیگر است.
" ضد امپریالیست" ها فریاد خواهند زد که : یعنی مردم با ترامپ و امپریالیسم همزبانی کنند؟ یعنی در موضوع مذاکره ای که ترامپ و جنگ طلبان امپریالیست می خواهند به ایران تحمیل کنند، طرف آن ها را بگیرند؟ یعنی در جبهه امپریالیسم به خط شوند؟
پاسخ من منفی است و در وهله اول از اینجا حرکت نمی کنم که ترامپ و امپریالیسم و اسرائیل این را می گویند یا نه، از اینجا به موضوع نزدیک می شوم که آیا این ها مطالبات مردم ایران و به نفع آن ها هست یا نه؟ صد در صد و هزار در صد به نفع توده های مردم ایران است. امپریالیست ها و صهیونیست ها از زاویه منافع خودشان که قطع بازوان این اختاپوس مزاحم در منطقه است چنین خواستی را مطرح می کنند، اما برای مردم ایران، این خواست، در وهله اول خواست فوری "نان" است که از سفره زحمتکشان و گرسنگان ایران بصورت سلاح و دلار و غیره به سوریه و لبنان و غزه و عراق و یمن فرستاده می شود؛ در وهله دوم، خواست استراتژیکِ بیرون کشیدن ایران از کانون آتش و نا امنی منطقه ای و بازداشتن رژیم فاشیست شیعی از آتش افروزی و تنش آفرینی است؛ و در وهله سوم، خنثا کردن بهانه ها و مستمسک های مداخلات و تجاوزگری های خارجی است، و در وهله دیگر، خواستی است منتهی به تضعیف هرچه بیشتر اقتدار رژیم و در راستای تسهیل شرایط سرنگونی آن. ائتلاف منفی هم از ملزومات تاکتیکی در هر مبارزه و جنگ چند جانبه است. اصل مقدس این نیست که چون اسلحه را آمریکائی ها ساخته اند از آن علیه رژیم و علیه خودشان استفاده نکنیم. موضوع، عیناً مشابه درک و آگاهی خود مردم از منافع شان در قبال بلند پروازی های هسته ای رژیم در آستانه مذاکرات برجام بود که شعار می دادند : « انرژی هسته ای نمیخوایم، نمیخوایم!» و نیز « نه غزه، نه لبنان، جان ام فدای ایران»، و « فلسطین را رها کن؛ فکری به حال ما کن». این دو شعار آخری مورد ایراد و سرزنش مخالفان ناسیونالیسم ایرانی و طرفداران مردم فلسطین قرار گرفت، ولی وقتی یک حزب و رهبری شایسته در میدان نیست تا شعارها را پاستوریزه کند، چرا مردم حق نداشته باشند درد خودشان را با صدای نخراشیده خود فریاد بزنند؟ عیب و ایراد انشائی شعارها را نباید بهانه ای برای نفی حقانیت مردم در جوهر مطالبات شان کرد.
در شرائط جنگی مشخص و معین امروز، صدای سوم برای آن که صدای تاثیر گذار در وضعیت زنده باشد، باید خواست بریدن نیش و چنگال های بحران آفرین و پرهزینه ی رژیم اسلامی در منطقه را در صدر مطالبات خود قرار بدهد و با شعارهائی با مضامین « نه به سلاح های بالستیک»؛ « نه به حضور و مداخله نظامی در بیرون از مرزها»، و « نه به حاتم بخشی از سفره گرسنگان ایران»، مستقیما و مستقل از امپریالیسم، به مصاف این رژیم برود.

راه سوم و نیروی سوم
در برابر دو راه، یکی سرنگونی رژیم با جنگ و مداخله امپریالیستی و "رژیم چینج"، و دیگری مقابله با جنگ و تحریم از طریق دفاع از رژیم اسلامی و باز گرداندن قدرت و نفسِ از دست رفته اش، راه سومی هم متصور است: دفع تجاوز و مداخله خارجی از طریق به دست گرفتن قدرت و ابتکار توده ای در سرنگونی و جایگزینی رژیم؛ و تسریع روند سرنگونی رژیم به دست مردم با استفاده از موقعیت ضعیف و آچمزی که فشارهای خارجی رژیم را در آن قرار داده است.
وضعیتی استثنائی و تاریخی در برابر مردم ایران در نتیجه مجموعه عوامل داخلی و بین المللی قرار گرفته است و آن، قرار گرفتن جمهوری اسلامی در ضعیف ترین و شکننده ترین موقعیت تمام طول حیات خود است. مسئله استراتزیک این است که آیا جنبش مستقل مردم ایران برای سرنگونی، باید از این وموقعیت استثنائی و از موازنه قوای بین المللی و تضادهای میان رژیم و امپریالیست ها بهره برداری کند یا نه؟
موضوع غامض و خیلی مهم و جدی، این است که صدای سوم چطور در صدای یکی از طرفین مستحیل نشود و به عبارت دیگر، برخی از خواست های مردم ایران که امپریالیست ها و صهیونیست ها نیز بیانگر آن اند، مردم را به سیاهی لشکر و عمله منافع آنان تبدیل نکند و بتوانند با حفظ استقلال سیاسی خود، فشارهای آن ها برای به زانو در آوردن رژیم اسلامی را ، تا جائی که منطبق یا همسو با منافع مستقل خودشان است، از آنِ خود کنند و آن را همچون سلاحی در راه سرنگونی رژیم به دست خودشان بکار بگیرند و راه سلطه دشمن خارجی و دست نشاندگان و وابستگان خود فروش را بر خودشان در پیکار با دشمن داخلی را نیز مسدود کنند.
مردم ایران چگونه می توانند جلو حمله نظامی به ایران را بگیرند بی آن که به گوشت دم توپِ خامنه ای و اسباب تقویت رژیم اسلامی تبدیل شوند؟ با شعار تو خالی « نه به جنگً» نمی توانند. تنها یک راه عملی وجود دارد و آن این است که آن بهانه های جنگی را که تسلیحات بالستیک و دخالتگری های منطقه ای رژیم است، و خود مردم نیز با آن مخالفت اساسی دارند، همچون قلعه کوبِ و در رأس مطالبات خود از چنگ امپریالیسم درآورند و با همین سلاح به جنگ رژیم بروند و در شرائطی که رژیم از بیرون در سخت ترین تنگنا و آچمز قرار دارد، آخرین نفس اش را هم در درون از او بگیرند و به زانویش در آورند. به این ترتیب است که جنگ موضوعیت خود را از دست می دهد. مبارزه ضد امپریالیستی حقیقی و مبارزه با دخالتگری و رژیم چینج از خارج، جز این نیست که خودمان تکلیف رژیم را در داخل تعیین کنیم، منتها با حد اکثر بهره برداری از تضادهای خارجی رژیم. وضعیت مشابه ان است که امپریالیسم، با محاصره اقتصادی و تهدیدات جنگی، دستان رژیم را از پشت بسته و او را در ضعیف ترین وضعیت دفاعی قرار داده باشد. مناسبترین شرائط جهانی و منطقه ای در ضعیف ترین وضعیت رژیم برای جنبش سرنگونی خواه توده های مردم است که توی شکم رژیم بروند و کار اش را یکسره کنند. بجز این، یا باید به تماشای ورود سربازان و باریدن موشک های خارجی بنشینند و زیر پای عمال دست نشانده و مزدور امپریالیست ها فرش پهن کنند، و یا این که نوار یا حسین و ثار الله بر پیشانی ببندند و هزار هزار، خون خود را فدای رهبر و زالوی تشنه ی فاشیسم اسلامی کنند.
سناریوها را بازیگران می نویسند
صدای سوم را باید توده ای کرد. اما برای آن که صدای سوم، به راهی سوم در برابر دوراهی تقدیر بدل شود، نیروی سومی باید وارد میدان شود: نیروی سازمان یافته، آگاه و هدفمند توده ای. آیا چنین زمینه و شرائطی در حال حاضر وجود دارد یا قرائنی برای تکوین آن دیده می شود؟ آیا سازمانی، جبهه ای، اتئلافی به سرعت و تا سرنوشت را رقم نزده اند شکل خواهد گرفت تا همه جنبش های اجتماعی آزادی و برابری خواه را همچون نیروی سوم با شعارها و مطالبات خودشان، زیر پرچم راه سوم گرد آورد و در برابر دشمنان داخلی و خارجی که ستادی عمل می کنند، بر پراکندگی و جداسری و بی نقشه گی فائق آید؟
اگر پاسخ، منفی باشد، مردم ایران بازیگر یکی از دو سناریوی سیاه خواهند بود، یکی از دیگری فجیع تر.
بادا که چنین مباد!

شهاب برهان ۲۴ مه ۲۰۱۹ - سوم خرداد۱٣۹٨


اگر عضو یکی از شبکه‌های زیر هستید می‌توانید این مطلب را به شبکه‌ی خود ارسال کنید:

Facebook
    Delicious delicious     Twitter twitter     دنباله donbaleh     Google google     Yahoo yahoo     بالاترین balatarin


چاپ کن

نظرات (۱)

نظر شما

اصل مطلب

بازگشت به صفحه نخست