اخبار روز: www.iran-chabar.de
يکشنبه  ۲۵ آذر ۱٣۹۷ -  ۱۶ دسامبر ۲۰۱٨

خانم الاهه بقراط ، روزنامه نگار وتحلیلگر سیاسی، درپاسخ به پرسش نشریه میهن، پیرامون "باز گشت سلطنت توهم یا واقیت" درمقاله ای تحت عنوان "دوران درخشان پهلویها" باین پرسش، پاسخ داده اند، ودراین نوشته به خدمات، دوران پهلوبها وسترون بودن، نیروهای سیاسی وروشنفکران پرداخته اند.
خانم بقراط دراین نوشته ، مطرح میکنند که، هیچ حزب وگروه وهیچ روشنفکری، ازمخالفان پهلویها نتوانسته اند، اندکی از خدماتی را که انها باشماری ازدولتمردان ، شایسته وآگاه وروشنفکران واقعی که بکار مشغول بودند ، به ملت ومملکت ایران کرده اند، نه تنها تا همین اکنون نداشته اند، بلکه همواره چوب لای چرخ گذاشته ، وباهراقدام مثبت مخالفت کرده اندو، تاهمین امروز نیز با پهلویها بیشتر درجنگ وجدال هستند تا با نظام جمهوری اسلامی
نکات قابل تاملی در این نوشته، یا قضاوت ، یا حکم وجود دارد، که ضروریست تادرموارد، زیر به نقد آن پرداخته شود
الف: اگرمنظور از خدمات ، اقدامات سازندگیست، مانند ساختن مدارس ، دانشگاهها ، بیمارستانها ، جاده واداره وزارتخانه ها، بدیهیست این خدمات وظیفه دولت است، که بودجه وتمام ابزارهای لازم را دراختیار دارد، نه سازمانهای سیاسی وروشنفکران، اما اگر منظور خدمات فرهنگیست ، رژیم شاه باتمام اهرمها وابزارهای فرهنگی ، مانند، آموزش وپروش ، ورسانه های فراگیر مانند ، رادیو وتلویزیون ، مطبوعات ودیگر امکانات تبلیغاتی نتوانست، افکار عمومی را درجهت خواسته هاو باورهای خود شکل دهد، برنامه های تلویزیون نیزهرچند تاحدودی به تجدد گرایی درجامعه یاری میرساند اما ، مدرنیته و نقش وحقوق فرد، در جامعه را مطرح نمیکرد ، وآموزشهایی نیزدر این زمینه داده نمیشد. اما از سوی دیگر، نویسندگان ، مترجمان ، شاعران ، نمایش نامه نویسان وکارگردانهای متعهد، با تمام محدودیتها وسانسورها آثار ارزشمندی را خلق کردند ، هرچند اثر آنان گسترده نبود ، و بعلت محدودیت ، فقط بخشی از جامعه را دربرمیگرفت
ب: خانم بقراط ، ازخدمتگزاران شایسته وآگاه وروشنفکر واقعی نام میبرد که در حاکمیت بودند، واقعیت اینستکه تمام دولتمردان رژیم بیشتر به شاه تعهد داشتند تا به مردم ، وهمین امر، یعنی بامردم نبودن ونداشتن آگاهی ، از مشکلات مردم ، سبب شده بود که در میان دولتمردان یک شخصیت وجبه المله که در میان مردم ازمحبوبیت برخوردار باشد وجود نداشته باشد، وبهمین دلیل در بحران رژیم، درسال ۵۷ شخصیتی درمیان دولتمردان وجود نداشت ، که مورد اقبال مردم باشد، و شاه ناچارشد، برای نجات تاج وتخت اش ، از زنده یادان دکتر صدیقی وبختیار برای پست نخست وزیری دعوت کند ، واگرهم دولتمردان متعهدی مانند علی اکبر داور وجوداشتند ، که دادگستری نوین ایران را بنیان نهاد ، مورد غضب رضاشاه واقع شد ، ویا احمد آرامش رییسس سازملن برنامه وبودجه که پس از تحمل چندسال زندان ، درپارک لاله ترورشد. بحران رژیم درسال ۵۷ نشانکر این واقعیت بود که دستگاه عریض وطویل دولتمردان رژیم ، همگی درخدمت اوامر ملوکانه بودند، واگر هم روشنفکر متعهدی در درون حاکمیت وجودداشت ،وضعیت نظام بگونه ای بود که ، امکان ابتکار وخلاقیت را از آنان سلب میکرد، آقای عالیخانی وزیر اقتصاد ورییس پیشین دانشگاه ، درمصاحبه با بی بی سی، اداره کشوررا بادوران قاجار مقایسه کرد
ج: ایشان درادامه مینویسند که روشنفکران ، چوب لای چرخ کذاشته وبا هر اقدام مثبت مخالفت میکردند، درسال ۴۱ بهنگام اعلام اصلاحات ارضی ، دانشجویان مبارز که زنده یادان جزنی وظریفی نیز درمیان آنان بودند ، پلاکاردی برسر دانشگاه نصب کرده بودند که شعار: اصلاحات آری دیکتاتوری نه: به روی آن نقش بسته بود، وضمنا نیروهای سیاسی، با کدام اهرم وابزار میتوانستند ، مانع از اصلاحات باشند
د: ایشان مینویسند که روشنفکران بیشتر بانظام پیشین درستیز هستند، تابا نظام جمهوری اسلامی، آمار کشته شدگان شکنجه شدگان وزندانیان وتاریخ مبارزه جریانهای سیاسی ، ووجود خاورانها در این ۴۰ سال ، بر این قضاوت غیر منصفانه ایشان خط بطلان میکشد، کشتار نویسندگان، روشنفکران ودگر اندیشان نشانگر مبارزه پیگیر روشنفکران، برای آزادی وعدالت ، برعلیه رژیم کنونی بوده است
ه: خانم بقراط در ادامه مینویسند، که نیروهای سیاسی آن دوران ، هیچ مطلقا هیچ ، برای عرضه نداشتند، اگر داشتند انقلاب ۵۷ مسیر دیگری در پیش میگرفت. نیروهای سیاسی با کدام ، حزب وسازمان ونهاد ، مستقل میتوانستند مردم را بسیج کنند تا مسیر انقلاب را تغییر دهند، رژیم با سیصدهزار نیروی نظامی وانتطامی وده هزار کار گزارساواک و تسلط برتمام رسانه ها، ودر اختیارداشتن منابع عظیم مالی نتوانست مسیر آنرا تغییر دهد ، چگونه نیروهای سیاسی که ابزار ورسانه ای دراختیار نداشتندواجازه تشکیل حزب هم نداشتند، میتوانستند مسیر انقلاب را تغییر دهند.
و: ایشان همچنبن مطرح میکنند که، انقلاب ۵۷ وروی کار امدن جمهوری اسلامی ظرفیت مخالفان را برای پذیرش وحمل دموکراسی به نمایش گذارد.
خانم بقراط، بخوبی آگاهند که تلاش برای استقرار دموکراسی ، دارای شرایط وپیش زمینه ها ییست ، وروند دموکراسی ، نیاز به تمرین وتجربه وآموختن درطی
. زمان دارد. نیروهای سیاسی در یک فضای ،دیکتاتوری وسرکوبگر، چگونه میتوانسنستند دموکراسی را تجربه کنند وبیاموزند، مردم اگر انتخابات واقعی را تجربه میکردند ، ودر اداره کشور نقش اندکی داشتنند ، ومزایای دمو کراسی، را تجربه میکردند ، محال بود که تسلط یک حاکمیت بغایت ، سرکوبگر ،را بپذیرند،.در جامعه ای، که یک نفر برای تمام مردم ، تصمیم میگیرد ومردم بالاجبار بایدعضو حزب رستاخیز شوند، چگونه افکار دموکراسی خواهانه میتواند رشد کند.
ز: ایشان در ادامه مینویسند که اصلاحات در جامعه مذهبی ، سنتی واستبداد زده ایران مدیون ، فرمانن مشروطیت بود که مطفر الدین شاه قاجار امضا کرد.
خانم بقراط تاریخ ایران رابخوبی مطالعه کرده است ومیداند ، که انقلاب مشروطیت ، دستاورد رشادتها وفداکارهای ، ستار خان وباقرخان ویارمحمد خان وهزاران مشروطه خواه جان برکف بوده است ، نه امضای مظفر الدینشاه بی کفایت ونالایق که، برای مسافرت به اروپا از بیگانکان پول قرض میکرد وهنگام رعد وبرق بزیرعبای سید بحرینی پناه میبرد. برجسته ترین ومهم ترین دستاورد مشروطیت اصل ، شاه باید سلطنت کند نه حکومت کند بود، که این رکن اصلی انقلاب مشروطیت توسط ، پهلویها رعایت نشد وپایمال گردید.
خانم بقراط ، اینکه نظام جمهوری اسلامی حکومتی مافیایی ودیکتاتوریست شکی نیست ، وقابل مقایسه با هیج حاکمیت خودکامه ای مانند، عیدی امین و صدام حسین هم نیست، اما علل وعوامل برآمدن این هیولای خون ریز را بایددر سیاستها وعملکرد، حکومت پیشین جست. تاکنون هیچکدام ازدولتمردان ووابستگان رژیم پیشین ، علل سقوط شاه را تحلیل وبررسی نکرده اند، عده ای براساس یک استدلال بی پایه وغیر سیاسی ، علت انقلاب را، فتنه مینامند، وبرحی سیاست حقوق بشر کارتر را، عامل سقوط شاه میدانند، یا کنفرانس گوادلوپ راعلت انقلاب میدانند ویا حتی فردوست ومقدم را عامل بیگانگان ویا عضونفوذی جبهه ملی میدانند ، که به شاه خیانت کردند، و ادعای شگفتی اور اینکه خامنه ای در دانشگاه پاتریس لومومبا درمسکو برای رهبری تربیت شده است ، هیچ جناح وگروهی حاضرنیستند بپذیرند که ، نطفه این نطام بغایت ستمگر در درون آن نظام بسته شد.، علل وعوامل انقلاب را که در آن زمان پرورده شندند رابطور خلاصه میتوان اینگونه ، برشمرد .
وجودهزاران مسجد، وصدها تکیه، حسینیه، خانقاه وهزاران هیات سینه زنی وزنجیر زنی وقران خوانی ، نیروهای بالقوه انقلاب بودند ، انجمن ،ارتجاعی وضدبهایی حجتیه در شهرها ، شعبه داشت وجلسات آن برگزار میشد، ودرمغازه های وابسته ، صندوقهای کمک مالی به انجمن حجتیه وجودداشت ، حسینیه ارشاد پایگاه دانشجویان مذهبی بود، وکتابهای شریعتی در دانشگاهها عرضه میشد، درحالیکه روشنفکرا ن، اغلب از چاپ آثار خود محروم بونند، وساواک برای تقابل با افکار چپ، حسینیه ارشاد را تقویت میکرد، در مرکز وجنوب شهرتهران وشهرهای بزرگ دهها دبستان ودبیرستان خصوصی دایر شده بود ، که توسظ ملایان تدریس واداره میشد، با صلوات کلاس درس آغاز میشد وبا صلوات پایان مییافت، اکثریت کارگزاران کنونی جمهوری اسلامی ، پرورش یافته این مدارس بودند، در دانشگاهها مساجد ساخته میشد ، درحالیکه دانشجویان کوهنورد از داشتن یک اتاق محروم بودند، آقای حداد عادل به پشتوانه سید حسین نصر رییس دانشکده ادبیات ورییس دفتر شهبانو، حلسات سخنرانی دردانشگاه برگزار واز مرتجعینی مانند فلسفی ومطهری دعوت به سخنرانی میکرد ، درحالیکه به دانشجویان اجازه نمیدادند که از، اریانپور، شاملوو بهرام بیضایی برای سخنرانی دعوت کنند، کتابهای درسی مدارس را بهشتی وباهنر مینوشتند .
توسعه سیاسی درنقاط مختلف کشور ، متوارن نبود وبا توسعه سیاسی انطباق نداشت، اختلاف طبقاتی روز بروز بیشتر میشد،   ساختمانهای شمال تهران ، از کشورهای اروپایی مدرن تر بود، اما باهجوم روستاییان بشهرها، زاغه ها وحلبی آبادها ، درچند کیلومتری آسمانخراشها مانند قارج از زمین میرویدند، وبلوچستان وبشاگرد از پاکستان وبنگلادش ویرانه تربودند، وهنوزهم هستند. .
خانم بقراط، متهم کردن نیروهای مترقی وآزادیخواه ، به برآمدن جمهوری اسلامی قضاوتی نارواست، نطفه جمهوری اسلامی دررژیم پیشین بسته شد .
وفراموش نکنید زندانها وشکنجه گاههای، مخوف کمیته مشترک، قصر، قزل حصار ، اوین وزندان نیمه ساخته گوهر دشت ودیگر زندانهارا این جانیان نساختند ، بلکه میراث رژیم گذشته بود ودستگاه آپولورااین سفاکان اختراع نکردند ، هدیه پیشینیان بود ، و وزارت اطللاعات توسط فردوست وجهانگیری وشهریاری وابستگان ساواک پایه ریزی شد.
دراین برهه حساس وسرنوشت ساز میهنمان، محکوم کردن ومقصر دانستن، نیروهای سیاسی وروشنفکرا ن ، که در دردو نطام به مسلخ برده شدند به ایجاد همبستگی وفعالیت برای آزادی میهن یاری نمیرساند.

یداله بلدی