• تاریخ دهه های گذشته نشان داده که اروپایی ها به شدت مایل به حفظ روابط تجاری و اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران هستند و بعید به نظر می رسد که رویدادهای اخیر در دانمارک و سایر کشورهای اروپایی باعث تغییر جدی در رویکرد اتحادیه اروپا و دولت های اروپایی نسبت به جمهوری اسلامی ایران شود. ...

اخبار روز: www.iran-chabar.de
شنبه  ۱۹ آبان ۱٣۹۷ -  ۱۰ نوامبر ۲۰۱٨

 
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان پیش تر گفته بود:"ما می دانیم که زندگی آزاد قوی تر از ترور است". این گفته نشان می دهد که دغدغه های امنیتی و ضد تروریستی جزو اولویت های دولت های اروپایی هستند. در هفته های اخیر، انتشار اخباری درباره احتمال دست داشتن حکومت ایران در اقدامات تروریستی در اروپا، دولت های اروپایی را نگران ساخته است چرا که آنان خواستار حفظ روابط تجاری و اقتصادی و کسب منافع از حفظ توافق هسته ای با ایران هستند آن هم در زمانی که ایران با تحریم های یکجانبه امریکا مواجه شده است.

اخیرا در آلمان و بلژیک چهار نفر که گفته می شود از دیپلمات های ایرانی بوده اند به اتهام برنامه ریزی برای بمبگذاری در نشست سازمان مجاهدین خلق در پاریس بازداشت شده اند. از سوی دیگر، در روزهای گذشته دولت دانمارک از تلاش حکومت ایران برای ترور یک فعال عرب ایرانی جدایی طلب مخالف حکومت ایران در دانمارک خبر داد.

این موارد از آن رو حائز اهمیت هستند که یادآور ترورهای مخالفان حکومت ایران در کشورهای اروپایی در دهه 90 میلادی هستند. از آن زمان به بعد این ترورها به شکل قابل توجهی کاهش یافتند. از جمله ترورهایی که در دهه 90 میلادی علیه اعضای اپوزیسیون عمدتا سکولار و ملی گرا و یا چهره های اپوزیسیون کردی رخ دادند می توان به ترور شاپور بختیار اخرین نخست وزیر ایران رد رژیم پهلوی و چهره های ملی گرا در آگوست 1991 در پاریس، ترور عبدالرحمان برومند فعال سیاسی ملی گرا و از یاران بختیار در آوریل 1991 در پاریس و ترور فریدون فرخزاد برنامه ساز معروف تلویزیونی، شومن مخالف حکومت ایران در اگوست 1992 در بن آلمان و ترور میکونوس در سپتامبر 1992 میلادی که در آن تعدادی از سران اپوزیسیون کردی به قتل رسیدند اشاره کرد.

این ترورها چندین سال بر روابط ایران و اروپا تاثیر زیادی گذاشتند اما واقعیت ان است که اکثر متهمان از جمله کاظم دارابی یکی از مظنونان ترور میکونوس از زندان ازاد شدند و به ایران بازگشتند. هم چنین، انیس نقاش از عوامل تیم ترور بختیار از سوی دادگاه فرانسه به حبس ابد محکوم شد ولی پس از شش سال مورد عفو قرار گرفت و به ایران تحویل داده شد. او سپس در برنامه ای تلویزیونی در تلویزیون دولتی ایران رسما نقش خود در اعزام برای ترور بختیار را پذیرفت و به این موضوع افتخار کرد.

حکومت ایران همواره دست داشتن در ترور ها را رد کرده است. با این حال، برخی از قوانین اسلامی این اجازه را به مسلمانان داده اند که افرادی که کافر (خداناباور) یا مرتد (خارج شده از دین) قلمداد می کنند را به قتل برسانند. براساس آیاتی در قران حکومت اسلامی و مسلمانان می توانند کفار حربی را نابود کنند. مقصود از "حربی" کافرانی هستند که اسلحه بدست می گیرند و به جنگ با مسلمان روی می آورند. البته این موضوع در حالیست که در مورد چهره های اپوزیسیون ملی گرا و سکولار (اشخاصی چون بختیار) انان سلاحی در دست نگرفته بودند و اعتقادی به مبارزه مسلحانه نداشتند اما به طور علنی علیه حکومت اسلامی ایران مبارزه سیاسی می کردند.
با این حال، این پرسش مطرح می شود که چرا ایران در شرایط کنونی که تحت تحریم های سخت امریکا قرار گرفته و به اروپایی ها برای حفظ برجام و بهره بردن از منافع آن نیاز دارد ممکن است دست به اقدامات تروریستی در اروپا زده باشد؟

در مورد این ابهام و موضوع مشکوک چند سناریو را می توان مطرح کرد:

حکومت ایران باور دارد که موساد و نهادهای اطلاعاتی غربی و کشورهای عربی به خصوص عربستان سعودی و امارات خواستار منحرف کردن افکار عمومی بین المللی از موضوع قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول هستند . جمهوری اسلامی ایران معتقد است که کشورهای عربی و اسرائیل به این نتیجه رسیده اند که ادامه تمرکز بر روی پرونده خاشقجی به ضرر ائتلاف ضد جمهوری اسلامی ایران به رهبری ترامپ است. در نتیجه، از دید حکومت ایران آنان تصمیم گرفته اند تا از مخدوش شدن بیش تر وجهه عربستان در جامعه بین المللی جلوگیری کرده و ایران را به عنوان کشوری شرور معرفی نمایند.

در سناریوی احتمالی دوم این موضوع مطرح می شود که ممکن است نهادهای رادیکال غیر انتخابی در ایران حرکات این چنینی را در اروپا انجام داده باشند تا در داخل ایران دولت روحانی را تضعیف کنند چرا که پس از خروج امریکا از توافق هسته ای با ایران امید دولت روحانی به حفظ توافق هسته ای به بهبود روابط با اروپایی بوده تا از طریق آن بتواند با تحریم های امریکا مقابله کند. نهادهای رادیکال عمدتا نظامی در ایران اما علاقه ای به بهبود روابط با اروپایی ها ندارند. در این راستا می توان به اظهارات اخیر مقام های ارشد حکومت ایران اشاره کرد که خواستار نزدیکی بیش تر ایران به شرق (روسیه و چین) شده اند. انان همواره به غرب بدبین بوده اند و معتقدند که اروپایی ها همواره در نهایت همسو با امریکا بوده اند.

سناریوی احتمالی سوم آن است که حکومت ایران در کلیت خود با اقدامات این چنینی در کشورهای اروپایی می خواهد به اروپایی ها هشدار دهد که اگر به تعهدات خود در توافق هسته ای با ایران پایبند نباشند و اقدامات لازم برای بهره مندی ایران از توافق در زمینه سیاسی و اقتصادی را فراهم نکنند با ناامنی در داخل کشورهای شان مواجه خواهند شد و این که ایران قادر است اگر لازم باشد کشورهای اروپایی را بی ثبات سازد.

فارغ از آن که شرکت های اصلی اروپایی از ترس مجازات های تحریمی امریکا بازار ایران را ترک می کنند با این وجود، تاریخ دهه های گذشته نشان داده که اروپایی ها به شدت مایل به حفظ روابط تجاری و اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران هستند و از هرگونه موضوعی که خللی در روابط شان با آن کشور ایجاد کند خودداری می کنند. اروپایی ها برخلاف دولت کنونی جمهوریخواه امریکا معتقدند که باید با روحانی و جناح اصلاح طلب و به اصطلاح میانه روها معامله کرد آنان مخالف طرح تغییر رژیم حلقه مشاوران ترامپ هستند و به دلایل امنیتی از جمله نگرانی از بروز جنگ و روانه شدن موجی از پناهجویان ایرانی به سوی کشورهای اروپایی خواستار حفظ ثبات سیاسی و اقتصادی در ایران هستند. در نتیجه، بعید به نظر می رسد که رویدادهای اخیر در دانمارک و سایر کشورهای اروپایی باعث تغییر جدی در رویکرد اتحادیه اروپا و دولت های اروپایی نسبت به جمهوری اسلامی ایران شود.

* متن اصلی این مقاله به قلم مترجم در "اینترنشنال پالسی دایجست" منتشر شده است:

medium.com